24 Ekim 1999 tarihli “İnternet Alan İsimlerine İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümünde Uygulanacak Yeknesak Kurallar” (UDRP) ile birlikte internet alan isimlerinin merkezi anlamda tahisine yetkili kuruluş olan “İnternet Alan Adı Tahsis Merkezi” (ICANN) alan adı uyuşmazlıklarında tahkim benzeri bir uyuşmazlık çözüm mekanizması oluşturmuştur. Bu yöntem özellikle “com, net, org, biz, info, pro” uzantılı alan adları konusunda ortaya çıkan sorunların çözümünde yoğun bir şekilde kullanılmış/kullanılmaktadır.
UDRP m. 4(a)’ya göre ileri sürülebilecek hususlar şunlardır:
- Alan adının bir marka ile aynı veya karışıklık yaratacak derecede benzer olması,
- Bu alan adının kullanılması konusunda geçerli bir hakkın ya da menfaatin bulunmaması,
- İnternet alan adının kötü niyetli bir şekilde haksız kazanç elde etmek amacıyla tescil ettirilmiş olduğu.
- Alan adının bir marka veya firma sahibine ya da onun rakibine satılması suretiyle bundan haksız bir kazanç temin edilebilmesi amacıyla kendi üzerine tescil ettirilmiş olması,
- Tescilin asıl amacının bu alan adı ile asıl ilgili olan marka veya firma sahibinin bu alan adını kendi üzerine tescil ettirmesini engellemek olması,
- Tescilin asıl amacının internet kullanıcılarını yalıtmak suretiyle kensi web sayfalarına yönelmelerini sağlamak ve böylece kendi tanıttığı ürünleri daha kolay pazarlama olanağı elde etmek olması halinde alan adının kötü niyetle alındığı sonucuna varılır.
UDRP usulüne göre görülen tahkim iki ay gibi kısa bir sürede tamamlanmaktadır. Tek kişilik hakemli prosedür 1500 USD, üç kişilik hakemli prosedür 3000 USD masrafa neden olmaktadır.
Yargılama usulü dilekçenin uyuşmazlık çözüm kuruluşuna verilmesiyle başlar. Kuruluş eğer dilekçede bir eksik görürse 5 gün içinde tamamlanmasını talep eder aksi halde dava açılmamış kabul edilir. Dilekçenin karşı tarafa tebliğinden itibaren 20 gün içinde davacı cevaplarını ve delillerini sunmak zorundadır. Cevap verilmesinden itibaren 5 gün içinde, eğer taraf dilekçelerinde hakem sayısı üç olarak belirtilmemişse bir kişi hakem olarak atanır. Hakem atanmasından itibaren 14 gün içinde karar verilir.
ICANN tarafından getirilen kurallar devlet mahkemesinin yetkisini ortadan kaldırmamaktadır. Hem davayı açan hem de alan adının üzerine tescil edilmiş olduğu taraf yargılamanın devamı sırasında ya da kararın verilmesinden sonra devlet mahkemesinde dava açmak konusunda serbesttir. Kurulun karara varmasından sonra bile kararın icrası devlet mahkemesinde dava açılması suretiyle engellenebilir. Alan adı sahibi kurul tarafından uyuşmazlık hakkında karar verildiğinin kendisine bildirilmesinden itibaren on gün içinde alan adı tahsisi ile yetkili olan kuruluşa başvurarak dava açtığını kanıtlarsa kararın icrası davanın geri alnındığının, reddedildiğinin ya da iki taraf arasındaki uyuşmazlığın bir şekilde giderildiğinin ispatlanmasına kadar durur.
