BAHŞİŞLE ÇALIŞAN İŞÇİ • ALACAK HESABI
İHTARNAME GİDERİ
ÖZET: “Ücret+Bahşiş” olarak çalışan işçinin fazla çalışma ücreti çalışılan saat ücreti dikkate alınmadan sadece %10 zam oranına göre hesaplanmalıdır. Brüt olarak hesaplanan alacaktan vergiler yanında SGK primleri de düşülerek net miktar belirlenmelidir. İhtarname gideri HMK kapsamında yargılama gideri olup, işçi alacağı olarak hesaplanamaz. Y. 9 HD., E. 2014/32708, K. 2016/4201, T. 29.2.2016
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı ile fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatil ücreti, asgari geçim indirimi alacağı, ihtarname masrafı alacağı, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkil davacı işçinin iş akdini haklı nedenle feshettiğini, yıllık izinleri kullandırılmadığı gibi karşılığı olan ücretlerin de ödenmediğini, fazla çalışmasına, ulusal bayram genel tatiller ile hafta tatillerinde çalışmasına rağmen karşılığı olan ücretlerin ödenmediğini, asgari geçim indirimi alacaklarının ödenmediğini iddia ederek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi, fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacakları ile ihtarname masrafının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, alacakların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı yasal süresi içerisinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında
kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Fazla çalışma ücretlerinin hesabı konusunda taraflar arasında uyuş-
mazlık bulunmaktadır.
Otel, lokanta, eğlence yerleri gibi işyerlerinde müşterilerin hesap pusulalarına belirli bir yüzde olarak eklenen paraların, işverence toplanarak işçilerin katkılarına göre belli bir oranda dağıtımı şeklinde uygulanan ücret sistemine “yüzde usulü ücret” denilmektedir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde fazla çalışma ücreti, 4857 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinde öngörülen yönetmelik hükümlerine göre ödenir. İşveren, yüzde usulü toplanan paraları işyerinde çalışan işçiler arasında, Yüzdelerden Toplanan Paraların İşçilere Dağıtılması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre eksiksiz olarak dağıtmak zorundadır. Fazla çalışma yapan işçilerin fazla çalışma saatlerine ait puanları normal çalışma puanlarına eklenir (Yönetmelik Md. 4/1.). Yüzdelerden ödenen fazla saatlerde, çalışmanın zamsız karşılığı ile zamlı olarak ödenmesi gereken ücret arasındaki fark ödenir. Zira yüzde usulü ödenen ücret içinde fazla çalışmaların zamsız tutarı ödenmiş olmaktadır. Yapılan bu açıklamalara göre; yüzde usulü ya da parça başı ücret ödemesinin öngörüldüğü çalışma biçiminde fazla çalışmalar, saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre değil, sadece % 50 zam nispetine göre hesaplanmalıdır. Dosya kapsamına göre; davacı işçinin davalıya ait işyerinde garson olarak ücret ve bahşiş karşılığı çalıştığı anlaşılmaktadır. Fazla çalışma hesabının, saat ücretinin % 150 zamlı miktarına göre değil, sadece % 50 zam nispetine göre belirlenmesi gerekirken % 150 zamlı miktara göre hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibarla hüküm altına alınması hatalıdır.
3- Fazla çalışma ulusal bayram genel tatil alacaklarının net miktarının
hesaplanmasında gelir vergisi ve damga vergisinin yanında sigorta priminin ve işsizlik priminin de düşülmesi gerektiğinin düşünülmemesi de hatalı olup ayrı bir bozma nedenidir.
4- Davacının ihtarname masrafının yargılama gideri içinde değerlendirilmesi yerine ayrı bir alacak kalemi olarak değerlendirilerek tahsiline
karar verilmesi de hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZUL-
MASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine
29.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi
