Tacir olmayan üniversitelerin, derneklerin, spor kulüplerinin, vakıfların da marka tescil ettirmeleri mümkündür. Fenerbahçe, Galatasaray gibi spor kulüplerinin, Kültür gibi üniversitelerin isimleri marka olarak tescillidir ve itirazlara, davalara yoğun bir şekilde konu olmaktadır.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/13270
K. 2007/4678
T. 20.3.2007
• HAKSIZ REKABET ( Davacının Sahip Olduğu Galatasaray Marka Amblem ve Logoları Çeşitli Ürünler Üzerinde Kullanarak Ürtetim ve Pazarlama Hakkına Tecavüz – Davalı tarafından Üç Büyük Takım Renklerinden Müteşekkil Renk Kataloğunun Sunuş Şeklinin Taraftar Kitlesini Hedef Aldığı Haksız Rekabete Neden Olduğu )
• ÜÇ BÜYÜK TAKIMA AİT RENKLERİN ÜRÜNLERDE KULLANILMASI ( Taraftar Kitlesini Hedef Aldığı Böylece Bu Renkler Kullanılarak Üretilen Malların Arz Kitlesinin Emeksizce Arttığı – Üç Büyük Takıma Ait Renklerle Yapılan Ürünlerle Değil Ancak Pazarlama Tekniğiyle Haksız Rekabet Yaratıldığının Kabulü Gereği )
• ÜRÜNLERİN SUNUŞ ŞEKLİNİN BİLGİLENMİŞ VEYA VASAT ALICI KİTLESİNİ ETKİLEMESİ ( Renklerin Kullanma Hakkının Tekel Oluşturmayacağı Ancak Üç Büyük Takıma Ait Renklerin Uyarıcılığı ve İmajının Algılanışının Göz Ardı Edilmeyeceği – Üç Büyük Takmın Taraftar Kitlesini Hedef Alan Ürünlerin Haksız Rekabet Oluşturduğu )
6762/m. 56
ÖZET : Davalı üç büyük takımın renklerinden oluşan ürünlerini bir arada katalogunda pazarlamakla, bu kulüplerin taraftar kitlesini hedef alarak, anılan terliklerin arz kitlesini kendi yararına emeksizce genişletmektedir.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada İzmir Asliye 4.Ticaret Mahkemesi’nce verilen 28.07.2005 tarih ve 2005/64-2005/488 sayılı kararın Yargıtay’ca duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 20.03.2007 gününde davacı avukatı Ece Ertem ile davalı avukatı Zeki İşlekel gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Susoy tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkili şirketin Galatasaray Spor Klubü Derneği ile imzalamış bulunduğu sözleşme ile Galatasaray Futbol Takımına ilişkin her türlü marka, amblem, ad, unvan, logo, renk, slogan, işaret, imaj gibi tanıtım vasıtalarının kullanılması konusunda 30 yıllığına münhasır lisans sahibi olduğunu, `Çocuk, Kadın, Erkek Terlikleri ve Yürüyüş Ayakkabıları` ürünlerinde kullanım hakkının alt lisans sözleşmesi ile Terteks Tekstil İthalat İhracat ve Pazarlama A.Ş.’ne verildiğini, davalının üzerinde Fenerbahçe ( sarı-lacivert ), Beşiktaş ( siyah-beyaz ) ve Galatasaray ( sarı-kırmızı ) futbol kulübünün renklerini `GENESİS` markası altında ürettiği ürettirdiği terliklerde kullanıp, bu futbol takımları ile iltibaslar meydana getirecek şekilde reklamlarını, satış ve pazarlamasını yaparak, müvekkili şirket lisansiyesi Terteks A.Ş. tarafından üretilen ürünler ile iltibas yaratmak suretiyle haksız rekabet yaptığını, bu suretle müvekkilinin zararına yol açtığını ileri sürerek, davalının haksız rekabet yaratan eylemlerinin tespiti ile önlenmesine, müvekkili şirketin haksız rekabete konu eylemler nedeniyle mahrum kaldığı kar ve kazanç kaybı ile uğradığı fiili zararın tazmini amacıyla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ( 30.000 ) YTL. maddi ve uğranılan itibar kaybı için ( 10.000 ) YTL. manevi tazminatın davalıdan tahsiline, kararın basın yolu ile ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin ithal edip satışa sunduğu hiç bur üründe TTK.nun 57/5. maddesinde gösterilen Galatasaray’ın adı, markası, logosu, işareti ve benzeri tescil edilmiş yada çağrıştıran şekilde bir ibaresinin olmadığını, renklerin ise evrensel değerler olup, sarı-kırmızılı renklerin kullanımının Galatasaray’a hasredilmiş olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna nazaran, davacının haksız rekabet oluşturduğunu iddia ettiği ürünlerin davalı iş yerinde bulunamadığı, bir an için katalog sayfasındaki ürünlerin davalı yanca piyasaya sunulduğunu kabul edilse dahi, sadece sarı kırmızılı renkler içeren bu ürünlerin, davacının haklarını ihlal etmesinin mümkün olmadığı, evrensel renklerin kullanılması hakkının kimsenin tekelinde bulunmadığı, doğada var olan renklerin ( gerçek veya tüzel kişinin o renge yönelik hiçbir ayırt edicilik katkısı olmaksızın ) üretilen ürünlerde kullanılmasını kısıtlamayı kabul etmenin hukukun temel normlarına aykırı düştüğü gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davacının Galatasaray Spor Kulübü ile imzaladığı münhasır lisans sözleşmesi uyarınca kullanma hakkına sahip olduğu marka, amblem, ad, unvan, logo, renk, slogan, işaret, imaj gibi tanıtım vasıtalarının çeşitli ürünler üzerinde kullanılarak üretim, pazarlama, dağıtım ve satışlarının yapılması konusunda alt lisans sözleşmeleri imzalayarak gelir elde ettiği, davalının davacıya ait marka, logo, ibare ve işaret içermemesine rağmen, üç büyük takımın taraftar kitlesine hitap etmek amacıyla, siyah-beyaz, sarı-lacivert ve sarı-kırmızı renklerden oluşan ürünlerini bir arada pazarlamak suretiyle haksız rekabet yarattığı iddiasına dayalı haksız rekabetin tespiti, meni, sonuçlarının ortadan kaldırılması ve maddi-manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davacıya ait her hangi bir amblem, logo, işaret, marka v.s içermeksizin salt sarı-kırmızı renklerden oluşan davalı ürünlerinin davacının haklarını ihlal etmesinin mümkün bulunmadığı, evrensel renklerin kullanılma hakkının kimsenin tekelinde olamayacağı, doğada var olan renklerin üretilen ürünlerde kullanılmasının kısıtlanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, mahkemenin gerekçelerinde hiçbir yanlışlık bulunmamasına rağmen incelemenin eksik yapıldığı anlaşılmaktadır. Şöyle ki; davalının katalogunda üç büyük takıma ait renklerden müteşekkil davaya konu ürünlerin bu sunuş şeklinin bilgilenmiş veya vasat bir alıcı tarafından özellikli olarak üç büyük takıma ait renklerin uyarıcılığı ve yaratacağı imaj itibarıyla algılanış özelliği göz ardı edilemez. Davalı üç büyük takımın renklerinden oluşan ürünlerini bir arada katalogunda pazarlamakla, bu kulüplerin taraftar kitlesini hedef alarak, anılan terliklerin arz kitlesini kendi yararına emeksizce genişletmektedir. Davalının, yapmış olduğu üretim ile değil ve fakat ürünlerini dosyada mevcut katalogdaki sunuş şekli ( pazarlama tekniği ) itibarıyla davacıyla TTK.nun 56. maddesi kapsamında haksız rekabet oluşturduğunun kabulü gerekirken bu husus dikkate alınmaksızın yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve kararın açıklanan nedenle davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir edilen 500,00 YTL duruşma vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 20.03.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2018/1149
K. 2019/6421
T. 10.10.2019
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Ankara 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 03/03/2016 gün ve 2015/2 – 2016/68 Sayılı kararı onayan Daire’nin 13/12/2017 gün ve 2016/5291 – 2017/7233 Sayılı kararı aleyhinde davalı … vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, 1 numaralı müvekkilinin İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ GÜNCESİ, KİTAP KÜLTÜRDÜR, KÜLTÜR, KÜLTÜR CATS, KÜLTÜR HİZMETLERİ YAŞADIKÇA EĞİTİM, KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ, KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ, OKUL KÜLTÜRDÜR, TC İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ İKÜ YAYINEVİ+ŞEKİL, ÜNİVERSİTE KÜLTÜRDÜR, GENÇ KÜLTÜR ibareli, 41. sınıf hizmetleri içeren, 2 numaralı müvekkilinin de KKSK KÜLTÜR KOLEJİ SPOR KULUBÜ DERNEĞİ, KKV KÜLTÜR KOLEJİ VAKFI, KKV KÜLTÜR KOLEJİ VAKFI İKTİSADİ İŞLETMESİ, KÜGEM, KÜGEM KÜLTÜR KOLEJİ GELİŞTİRME VE EĞİTİM MERKEZİ, KÜLTÜR KOLEJİ VAKFI KEV, KÜLTÜR KOLEJİ YAYINLARI, KÜLTÜR KOLEJİ OLMAK AYRICALIKTIR, KÜLTÜR TEST ibareli 41. sınıf hizmetleri içeren tanınmış markaların sahibi olduğunu, davalının müvekkilinin markalarıyla iltibas yaratan ve onlara tecavüz oluşturan 08/04/2013 gün ve 2013/32263 kod numaralı, “muğla teknoloji ve kültür koleji+şekil” ibareli, 41. sınıf hizmetleri içeren marka tescil başvurusunun ilânı üzerine iltibas ve tanınmışlık vakıasına dayalı olarak başvurunun reddi talebini içeren itirazlarının önce Markalar Dairesi ve nihaî olarak da YİDK tarafından 2014/M-13671 Sayılı kararla işaret ve markaların iltibas yaratacak derecede benzer olmaması gerekçesiyle reddedildiğini ileri sürerek kurum kararının iptaline ve davalı adına tescil olunan markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, dava konusu YİDK kararının, davacıların itirazlarının reddi yönünden iptaline, davalı adına tescilli 2013/32263 Sayılı markanın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine dair verilen kararın davalılar vekillerince temyizi üzerine karar Dairemizce onanmıştır.
Davalı … vekili bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı … vekilinin HUMK 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteğinin reddi gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı … vekilinin karar düzeltme isteğinin HUMK 442. maddesi gereğince REDDİNE, aşağıda yazılı bakiye 17,70 TL karar düzeltme harcının ve 3506 Sayılı Kanun ile değiştirilen HUMK 442/3. maddesi hükmü uyarınca takdiren 389,49 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyen davalı …’tan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine, 10/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Tanınmış Markalarda İltibas 2315
