Sonraki tasarımcının alternatif tasarım yaparak rekabet edebilme yeteneği yok ya da yok denecek kadar azsa bu tür tasarımlar koruma görmeyecektir. Bir tasarımın yeni ve ayırt edici özellikleri fazlaysa koruma kapsamı da geniş olacaktır.
Sonraki tasarımcının alternatif tasarım yaparak rekabet edebilme yeteneği yok ya da yok denecek kadar azsa bu tür tasarımlar koruma görmeyecektir. Bir tasarımın yeni ve ayırt edici özellikleri fazlaysa koruma kapsamı da geniş olacaktır. Aksine ayırt edici özellikleri az ama herkes tarafından bilinen özellikleri çoksa bu tasarıma tecavüz ihtimali de o kadar düşük olacaktır. Diğer bir değişle ayırt ediciliği düşük bir tasarıma benzer bir tasarım piyasaya sürülse bile yeni piyasaya sürülen bir tasarım sahibi ihlal iddiasıyla karşı karşıya kaldığında ilk öne süreceği iddia; tasarımlar benzese bile tasarımlarında kullandığı görsel özelliklerin zaten piyasada bilinip kullanıldığı, olacaktır. Bilirkişiler ve mahkeme de mutlaka bu iddiayı dikkate almak buna göre değerlendirme yapmak durumundadır.
Seçenek özgürlüğünün derecesinin belirlenmesi nesnel bir değerlendirme olup tasarımcıya göre değişmez. Tasarım faaliyetinin yoğun olduğu sektörlerde az bir katkı koruma kapsamında olabilir. Lakin bu gibi sektörlerde tasarımcının tasarımı geliştirme özgürlüğü oldukça sınırlıdır. Ayrıca bu tür tasarımlar hakkında kullanıcılar daha fazla bilgili olduğundan tasarımlar arasındaki farklılıkları daha kolay ayırt edebilirler.
Peynir ürünlerinin ambalajı için kullanılan tasarıma konu gıda kutusu ve kapağının seçenek özgürlüğünün sınırlı olduğu da dikkate alındığında hükümsüzlüğü istenen tasarımın farklı geometrik şekilleri içermesi nedeniyle davacı tasarımı karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliğini taşıdığının kabulüyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken…(Yargıtay 11. HD E. 2018/1248 K. 2019/5941 T. 30.9.2019).
Dava, endüstriyel tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. Mahkemece, davacının 2009/05567 Sayılı endüstriyel tasarımına dayalı olarak davalı adına tescilli 2012/04076 Sayılı tasarımın gıda kaplarına ilişkin 5 ve 6 numaralı alt tasarımlarının yenilik ve ayırt ediciliği bulunmadığı kabul edilerek hükümsüzlüğüne karar verilmişse de davacının tasarımı karşısında davalı şirketin tasarımı köşeli oluşturulmuş ve tasarıma beşgen şekli verilmiştir. Peynir ürünlerinin ambalajı için kullanılan tasarıma konu gıda kutusu ve kapağının seçenek özgürlüğünün sınırlı olduğu da dikkate alındığında hükümsüzlüğü istenen tasarımın farklı geometrik şekilleri içermesi nedeniyle davacı tasarımı karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliğini taşıdığının kabulüyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulüyle Dairemizin 19.09.2017 tarihli 2016/1762 Esas- 2017/4514 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak, kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir.
Tasarım Davaları ve Tasarım Avukatı
Bardak Tasarımları Arasındaki Benzerlik, Bilgilenmiş Kullanıcı 6165
Tasarıma, Markaya, Patente Dayanan Taleplerde Zamanaşımı
