Tescilsiz tasarımlar önceki kararnameler düzeninde haksız rekabet hükümlerine göre korunabiliyordu. Ancak korumanın kapsamı ve sınırları net değildi. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun tasarımlar ile ilgili düzeneleriyle tescilsiz tasarımların hukuki durumu netlik kazanmıştır. Tescilsiz tasarımlara ilişkin Sınai Mülkiyet Kanunu’na dağınık halde bulunan hükümleri aşağıda derledim.
Sınai Mülkiyet Kanunu m. 55/4’e göre; Tasarım bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
SMK m. 56/4-b’ye göre; Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
SMK m. 56/5-b’ye göre; Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
SMK m. 59’a göre; (1) Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz.
(2) Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir. Korunan tasarımın kendi tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış olduğu kabul edilmez.
SMK m. 69/2’ye göre; Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır.
SMK m. 71/1’e göre; Tasarım başvurusu gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından yapılmış veya tasarım bu kişi adına tescil edilmişse veya tescilsiz tasarım gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından kamuya sunulmuşsa, gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, tasarım hakkından doğan diğer hak ve talepleri saklı kalmak kaydıyla, tasarım sahipliğinin kendisine devredilmesini veya tasarım sahibi olarak tanınmayı mahkemeden talep edebilir. Bu talep hakkı, tescilli tasarımın yayımlandığı tarihten veya tescilsiz tasarımın kamuya sunulduğu tarihten itibaren üç yıl içinde ileri sürülmemesi hâlinde düşer. Ancak gerçek hak sahibi olmayan kişinin kötüniyetli olması hâlinde hak düşürücü süre uygulanmaz(SMK m. 71/3).
SMK m. 78/5’e göre; Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır.
SMK m. 81/4’e göre; Tescilsiz tasarımlar için, tasarım 57. maddeye göre kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir.
Tasarım Davaları ve Tasarım Avukatı
Tasarım Tecavüzünde Zarar 4699
Bardak Tasarımları Arasındaki Benzerlik, Bilgilenmiş Kullanıcı 6165
Anahtar Kelimeler: tescilsiz tasarımlar, tasarım hukuku, tasarım tescili tasarım tescili, tasarım dava, tasarım ankara avuka, tasarım ankara dava, tasarım yidk karar iptali, tescilsiz tasarımlar smk tescilsiz tasarımlar, tescilsiz tasarım ihlal, tescilsiz, tescilsiz tasarım dava, tasarım ihlal, tasarım avuka, ankara tasarım avukat ankara tasarım avukat, ankara tasarım dava ankara tasarım dava, tasarım hükümsüzlüğü tasarım hükümsüzlüğü, tasarım hükümsüzlük tasarım hükümsüzlük, tasarım hükümsüzlük avukat tasarım hükümsüzlük avukat, tasarım hükümsüzlük dava tasarım hükümsüzlük dava, yidk ankara dava, türkpatent ankara dava türkpatent ankara dava, türkpatent dava, yidk kararı iptali
