6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359. maddesinde istinaf kararlarının hangi hususları içereceği tek tek sayılmış, bu kapsamda ilk derece mahkemesi kararlarının kapsamını düzenleyen 297. madde neredeyse aynen tekrarlanmıştır. Kanun koyucunun her iki maddeyi benzer hatta istinaf sebepleri gibi, ilk derece mahkemesi kararının özeti gibi mahiyetleri gereği farklı olması gereken unsurlar dışında aynı şekilde düzenlemesinin amacı HMK ve 5235 Sayılı Kanun ile hukuk yargılama sistemimize dahil olan istinaf mahkemesi kararlarının ilk derece mahkemesi kararları gibi mi? Yoksa Yargıtay kararları gibi mi? Yazılacağı hususunda oluşabilecek tereddütleri gidermek ve anılan kararların ilk derece kararları formatında yazılmasını sağlamaktır. Hiç şüphesiz bu amaç adı geçen mahkemelerin aynı zamanda hüküm mahkemesi olmalarına (HMK 353/1-b,2; 353/1-b,3; 356; 358) ve adli yargı 2. derece yargılama sistemi içinde yer almalarına da (5235 sK 3) uygundur.
YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ E. 2019/2551 K. 2019/4622 T. 15.10.2019
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün HMK 370/1. maddesi gereğince ONANMASINA, HMK 302/5 ve 373. maddeleri uyarınca dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine 15/10/2019 gününde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ
1-)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin süre gelen ilke ve uygulamalarına göre “gerekçeli karar hakkı”, sözleşmenin 6. maddesinde düzenlenen “adil yargılanma ilkesi”nin bir gereğidir. (Adil Yargılanma Hakkı ve Yargı Etiği, Doç. Dr. S. İNCEOĞLU Kasım 2007 sayfa 98 ve devamı) Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 141/3 madde ve fıkrasına göre de bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerekir. Bu kurala HMK’nın “hukuki dinlenilme hakkı” başlıklı 27. maddesinde de yer verilmiştir. Buna göre hukuki dinlenilme hakkı, mahkemenin tarafların açıklamalarını dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir.
2-)6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359. maddesinde istinaf kararlarının hangi hususları içereceği tek tek sayılmış, bu kapsamda ilk derece mahkemesi kararlarının kapsamını düzenleyen 297. madde neredeyse aynen tekrarlanmıştır. Kanun koyucunun her iki maddeyi benzer hatta istinaf sebepleri gibi, ilk derece mahkemesi kararının özeti gibi mahiyetleri gereği farklı olması gereken unsurlar dışında aynı şekilde düzenlemesinin amacı HMK ve 5235 Sayılı Kanun ile hukuk yargılama sistemimize dahil olan istinaf mahkemesi kararlarının ilk derece mahkemesi kararları gibi mi? Yoksa Yargıtay kararları gibi mi? Yazılacağı hususunda oluşabilecek tereddütleri gidermek ve anılan kararların ilk derece kararları formatında yazılmasını sağlamaktır. Hiç şüphesiz bu amaç adı geçen mahkemelerin aynı zamanda hüküm mahkemesi olmalarına (HMK 353/1-b,2; 353/1-b,3; 356; 358) ve adli yargı 2. derece yargılama sistemi içinde yer almalarına da (5235 sK 3) uygundur.
3-)Ayrıca belirtilmelidir ki temyiz denetiminin yapılabilmesi için temyiz konusu edilen kararın gerekçeli olması gerekir. Çünkü tarafların ileri sürdükleri temyiz sebepleri karara yöneliktir ve temyiz mahkemesince bu sebepler değerlendirilirken kararın gerekçeleriyle ilişkilendirilebilmesi gerekir. Bir başka deyişle, temyiz edilen kararın hangi yönlerden hukuka uygun olduğuna ya da hangi yönlerden hukuka uygun olmadığına dair belirleme yapılabilmesi bu kararın yukarıda aktarıldığı veçhile gerekçe içermesine bağlıdır.
4-)İnceleme konusu olan karar yukarıda açıklanan ilke ve kurallara uygun olarak verilmemiştir. Şöyle ki; … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince “ Dosyadaki belgeler, denetime elverişli ve hükme esas alınabilecek nitelikte bulunan bilirkişi kurul raporu, duruşma sürecini yansıtan tutanaklar ve gerekçe içeriğine göre, ilk derece mahkemesi kararında kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kararın usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine….” denilerek ilk derece mahkemesi kararındaki gerekçeye atıf ile yetinilmiştir. Oysa davacı adı geçen mahkemede istinaf davası açtığına göre dayandığı istinaf sebeplerinin dosyadaki bilgi, belge ve deliller ışığında değerlendirilmesi ve istinaf sebeplerinin hangi hukuki sebeplerle reddedildiğinin açık bir şekilde ortaya konulması suretiyle gerekçe oluşturulması gerekirdi. Hal böyle olunca, İstinaf Mahkemesi’nin HMK 359. maddenin lafzına ve ruhuna aykırı olarak tesis etmiş olduğu kararın gerekçesizlik sebebiyle bozulması gerektiği düşüncesinde olduğumdan sayın çoğunluğun onama kararına iştirak etmiyorum. 15/10/2019
gerekçeli karar hakkı gerekçeli karar hakkı aym dava aym dava aym başvuru aym başvuru aym avukat aym avukat aym ankara avukat aym ankara avukat aym ankara dava aym ankara dava anayasa mahkemesi bireysel başvuru anayasa mahkemesi bireysel başvuru anayasa mahkemesi gerekçeli karar anayasa mahkemesi gerekçeli karar aym tutukluluk aym tutukluluk bireysel başvuru avukat bireysel başvuru avukat bireysel başvuru ankara avukat bireysel başvuru ankara avukat
