FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU FSEK M. 6
MADDE 6 – Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere nispetle müstakil olmayan ve aşağıda başlıcaları yazılı fikir ve sanat mahsulleri işlenmelidir:
1. Tercümeler;
2. Roman, hikâye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan nevilerden bir başkasına çevrilmesi;
3. Musikî, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin film haline sokulması veya filme alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle sokulması;
4. Musikî aranjman ve tertipleri;
5. Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması;
6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulması;
7. Belli bir maksada göre ve hususî bir plân dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi;
8. Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmî araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişle hale getirilmesi (İlmî bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelâde transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.);
9. Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması.
10. Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması;
11. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çıkan “ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki” veri tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan veri ve materyalin korunması için genişletilemez).
“İstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar getirmemek şartıyla oluşturulan ve” İşleyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler, bu kanuna göre eser sayılır.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 6: Eser İşlemeleri Üzerine Detaylı İnceleme
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK), Türkiye’de fikir ve sanat eserlerinin korunmasını düzenleyen temel yasal metindir. Bu kanunun 6. maddesi, eser işlemesi kavramını ele alır ve hangi tür eserlerin işleme sayılacağını belirler. İşleme eserler, orijinal bir eserden faydalanılarak oluşturulan ve bu esere bağımlı olan eserlerdir. Aşağıda, Madde 6’da belirtilen işleme türlerine ve bu işlemlerin hukuki çerçevesine detaylı bir şekilde değinilecektir.
İşleme Eser Türleri
Madde 6’da belirtilen işleme eser türleri şunlardır:
- Tercümeler: Bir eserin başka bir dile çevrilmesi, işleme eserlerin en yaygın örneklerinden biridir. Çevirmenin yaratıcılığını ve yorumunu barındıran bu tür eserler, orijinal eser sahibinin haklarına zarar vermemek koşuluyla korunur.
- Eserin Bir Türden Başka Bir Türe Çevrilmesi: Örneğin, bir romanın tiyatro piyesi olarak uyarlanması, orijinal esere bağımlı bir işleme olarak kabul edilir.
- Film ve Yayın Uygulamaları: Musikî, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin film haline getirilmesi veya radyo ve televizyon ile yayımlanması için uygun hale getirilmesi, önemli işleme türlerindendir.
- Musikî Aranjman ve Tertipleri: Bir müzik eserinin düzenlenmesi veya yeniden aranjesi, işleme eser olarak değerlendirilir.
- Güzel Sanat Eserlerinin Farklı Şekillere Sokulması: Bir heykelin resim olarak yeniden yorumlanması gibi, güzel sanat eserlerinin farklı formata dönüştürülmesi işlemeler arasında yer alır.
- Külliyat Oluşturulması: Bir yazarın tüm eserlerinin bir araya getirilerek külliyat haline getirilmesi, orijinal eserlerin işlenmesi anlamına gelir.
- Seçme ve Toplama Eserler: Belirli bir amaç doğrultusunda ve özel bir plan dahilinde yapılan seçme ve toplama eserler, işleme eserler olarak kabul edilir.
- İlmî Araştırma ve Çalışma Sonucu Yayımlanmaya Elverişli Hale Getirme: Henüz yayımlanmamış bir eserin bilimsel araştırma ve çalışma sonucunda yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi, işleme eser kapsamına girer.
- İzah, Şerh ve Kısaltmalar: Başkasına ait bir eserin açıklanması, yorumlanması veya kısaltılması da işleme eser türlerindendir.
- Bilgisayar Programlarının Uyarlanması: Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması, modern çağın işleme eserleri arasında yer alır.
- Veri Tabanları: Belli bir amaç doğrultusunda ve özel bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çıkan ve bir araç ile okunabilir veri tabanları da işleme eser olarak kabul edilir.
Hukuki Çerçeve
FSEK Madde 6, işleme eserlerin korunması ile ilgili bazı önemli şartları belirler. İşleme eserler, “istifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar getirmemek şartıyla” oluşturulmalıdır. Bu demektir ki, işleme eser, orijinal eser sahibinin izni olmadan yapılamaz ve orijinal eserin haklarına tecavüz etmemelidir. Ayrıca, işleme eserin yaratıcısı, kendi hususiyetini taşıyan bir eser ortaya koymalıdır.
İşleme Eserlerin Korunması
Madde 6, işleme eserlerin de tıpkı orijinal eserler gibi korunacağını belirtir. İşleme eserler, bu kanuna göre eser sayılır ve FSEK kapsamında korunur. Bu koruma, orijinal eserin haklarının korunmasına halel getirmemek şartıyla sağlanır.
Sonuç
FSEK Madde 6, fikir ve sanat eserlerinin işlenmesi konusundaki hukuki çerçeveyi detaylı bir şekilde belirler. İşleme eserlerin hangi şartlar altında korunacağını ve hangi tür eserlerin işleme sayılacağını açıkça ortaya koyar. Bu maddede belirtilen işleme türleri, yaratıcı süreçlerin ve sanatsal ifadelerin çeşitliliğini koruma amacı taşır. Orijinal eserin haklarına saygı göstermek şartıyla, işleme eserler de özgün birer eser olarak kabul edilir ve korunur. Bu bağlamda, Madde 6, yaratıcı endüstriler için önemli bir hukuki dayanak sağlar.
Editörlük ve İşleme Eser Sahipliği 2999
İzinsiz Yaratılan İşleme Eser 4501
Pingback: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu(FSEK) m. 21 İşleme Hakkı - Emre Kurt Blog