Sosyal medya platformları artık yalnızca kişisel paylaşım alanları değil; birçok girişimci için iş modeli, vitrin ve marka değerinin temelidir. Bu bağlamda, bir Instagram sayfasının izinsiz kopyalanması—görsellerin alınması, sayfa düzeninin taklit edilmesi ve müşteri kitlesine hitap eden tarzın aynen benimsenmesi—hukuki açıdan ciddi sonuçlar doğurabilir.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma, bu konudaki hukuki tartışmaları yeniden gündeme taşıdı. Etkinlik planlayıcısı Sevgi Damla Arslan, ticari amaçla kullandığı Instagram sayfasının birebir kopyalandığını belirterek şikâyetçi oldu. Savcılık, şüpheli hakkında Türk Ticaret Kanunu’nun “haksız rekabet” hükümlerine dayalı olarak 2 yıla kadar hapis istemiyle dava açtı.
Peki bu durum Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında da değerlendirilebilir mi? Haksız rekabet iddiası neye dayanır? Ve dünya genelinde bu tür durumlara nasıl yaklaşılmaktadır?
📚 FSEK Açısından Değerlendirme: Instagram İçeriği “Eser” Sayılır mı?
FSEK’e göre bir çalışmanın korunabilir eser sayılabilmesi için “sahibinin hususiyetini taşıması”, yani özgünlük arz etmesi gerekir (md. 1/B). Standart stok görseller ya da basit etkinlik fotoğrafları bu kriteri karşılamayabilir. Ancak:
Özgün şekilde düzenlenmiş gönderi dizileri, Kurgulanmış konsept çekimler, Estetik kurguya dayalı hikâye anlatımı (story-telling), Tipografik ve grafik düzenlemeler,
gibi içerikler, FSEK md. 2 (güzel sanat eserleri) ve md. 4 (işlenmeler ve derlemeler) kapsamında eser niteliği taşıyabilir.
Ne var ki, somut olayda asıl hukuki mücadele FSEK yerine haksız rekabet ekseninde yürümektedir. Bunun nedeni ise, birçok Instagram içeriğinin tek başına özgünlük eşiğini geçememesi ancak ticari kimlik ve müşteri kitlesi üzerinde etkisi olan bir bütün oluşturmasıdır.
⚖️ TTK Kapsamında Haksız Rekabet: Dijital Alanda Yeni Cepheler
Türk Ticaret Kanunu’nun 54 ila 56. maddeleri, haksız rekabetin çerçevesini çizer. Özellikle md. 55/1(a) uyarınca:
“Başkasının işletmesine, iş ürünlerine veya faaliyetlerine ait karıştırılabilecek ölçüde benzer ibare, tarz, reklam kullanılması” haksız rekabet teşkil eder.
Instagram’da birebir sayfa düzeni, aynı metinlerle paylaşım yapılması, hatta aynı müşteri kitlesine hitap eden gönderilerin kopyalanması, bu madde kapsamında değerlendirilebilir.
Bu davalarda dikkat çeken unsur, taklidin yalnızca estetik benzerlik değil, ticari avantaj sağlama amacıyla yapıldığının ispatıdır. Savcılığın suçlamayı bu temele oturtmuş olması önemlidir.
🧠 Sonuç: Taklit Dijitalde de Suçtur
Instagram sayfasının kopyalanması, bireysel özgünlükten öte bir işletme kimliğine zarar verdiğinde, FSEK’e ek olarak TTK kapsamında haksız rekabet sorumluluğu doğurabilir. Türkiye’de bu tür davaların artması, dijital mecraların artık hukuk düzeni içinde ciddi bir yer edindiğini göstermektedir.
Eser niteliği taşımasa bile, dijital kimlik, içerik düzeni ve ticari sunum taklit edildiğinde hukuk harekete geçebilir. Bu nedenle:
Instagram sayfanızın ticari yönünü açıkça vurgulayın, Paylaşımlarınızda imza, logo, markalama kullanın, Taklit durumunda ekran görüntüleri ve tarihli kanıtlar toplayın, Hem FSEK hem de TTK kapsamında avukat desteği alın.
📬 Hukuki Destek Almak İçin
Instagram ya da diğer dijital platformlarda ticari sayfanızın taklit edildiğini düşünüyorsanız, haklarınızı öğrenmek ve süreci başlatmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz:
📧 emre@emrekurt.av.tr
📞 +90 551 942 20 34
🏷️ Etiketler:
#InstagramTaklidi #FSEK #HaksızRekabet #TradeDress #PassingOff #TicariKimlik #DijitalHaklar #EmsalKararlar #TürkTicaretKanunu
İsterseniz yazıya uygun görsel (WebP formatında), SEO başlık ve açıklama önerileri de hazırlayabilirim. Devam etmemi ister misiniz?