Gıda sektöründe son yıllarda sıkça duyduğumuz iki kavram var: shrinkflation (gramaj azaltma) ve skimpflasyon (ürün kalitesinin gizlice düşürülmesi). Milka çikolatanın aldığı “Golden Windbag” (En Yüzsüz Reklam Yalanı) ödülü, bu kavramların tüketici güvenini nasıl zedelediğini bir kez daha gündeme taşıdı .
🟣 Milka Örneği: Shrinkflation’dan Skimpflasyon’a
Foodwatch’un araştırmasına göre, Milka Alpenmilch çikolatası önce fiyatını artırdı (1,49 € → 1,99 €), ardından gramajını 100 gramdan 90 grama düşürdü. Bu, %48’lik gizli bir fiyat artışı anlamına geliyordu .
Bu hamle “shrinkflation”ın (aynı fiyat, daha az ürün) tipik bir örneği. Ancak tartışma sadece gramajla sınırlı değil: daha az kakao oranı, daha ucuz katkı malzemeleri veya kaliteyi düşüren üretim değişiklikleri devreye girdiğinde skimpflasyon gündeme geliyor. Yani aynı ürün adı altında daha düşük kalite sunuluyor.
🇹🇷 Türkiye’de BİM, A101, ŞOK ve Benzeri Marketlerde Skimpflasyon
Türkiye’de zincir marketler uzun süredir hem shrinkflation hem de skimpflasyon eleştirilerine konu oluyor:
Gramaj Oyunları: Çikolata, bisküvi ve cipslerde 100 gramlık paketler 90’a, 80’e düşürüldü. Kalite Düşüşü: Bazı ürünlerde daha önce kullanılan tereyağı yerine bitkisel yağ, gerçek meyve suyu yerine aroma, daha yoğun peynir yerine peynir altı suyu tozu tercih edilmeye başlandı. Markalı Ürünlerde Bile: Uluslararası markaların Türkiye pazarına özel, daha düşük kakao veya süt oranlı versiyonlarını piyasaya sürdüğü sıkça konuşuluyor. Market Markalı Ürünler: BİM’in “Dost” sütü, A101’in “Çokokrem” benzeri ürünleri veya ŞOK’un kendi markalı ürünleri, ilk bakışta fiyat avantajıyla cazip olsa da yıllar içindeki formül değişiklikleri tüketicilerin damak tadında fark ediliyor.
⚖️ Tüketici Açısından Hukuki ve Ekonomik Boyut
Hukuki: Türkiye’de de Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında “ayıplı mal” veya “tüketiciyi yanıltıcı reklam” tartışmaları gündeme gelebilir. Ancak skimpflasyon, hukuken ispatı zor bir alan; çünkü firma ambalajda gramajı yazıyor, kalite düşüşü ise teknik analizlerle ortaya çıkarılabiliyor. Ekonomik: Tüketici için güven kaybı büyük. Fiyat artışını kabullenmek bazen mümkün olsa da kalite düşüşü, uzun vadede marka sadakatini zedeliyor.
🌍 Neden Önemli?
Şeffaflık Eksikliği: Ürün aynı görünüyor ama içeriği değişiyor. Gizli Enflasyon: TÜİK gibi kurumların enflasyon hesaplamasında doğrudan görünmüyor. Gıda Güvenliği: Kalite düşüşü, besin değerlerini azaltarak halk sağlığını da etkileyebilir.
🔮 Sonuç: Tüketici Ne Yapmalı?
Etiketi Dikkatle Okuyun: Gramaj, içerik ve katkı maddelerine odaklanın. Marka Takibi Yapın: Yıllardır aldığınız ürünün tadında, kokusunda veya dokusunda değişiklik hissederseniz bu skimpflasyona işaret olabilir. Şikâyet Mekanizmaları: Tüketici Hakem Heyetleri ve Reklam Kurulu’na başvuru hakkı kullanılsın. Toplumsal Farkındalık: Foodwatch örneğinde olduğu gibi, kamuoyu baskısı şirketleri daha şeffaf olmaya zorlayabilir.
📢 Tüketici Haklarınızı Koruyun!
Skimpflasyon ve shrinkflasyon karşısında yalnız değilsiniz. Ürünlerdeki gizli fiyat artışları ve kalite düşüşleriyle ilgili hukuki danışmanlık almak isterseniz benimle iletişime geçebilirsiniz.
📩 E-posta: emre@emrekurt.av.tr
💬 WhatsApp: 0551 942 20 34
👉 Haklarınızı öğrenin, kayıplarınızı önleyin!
Skimpflasyon Nedir? Milka Örneği ve Türkiye’de Market Gerçeği Gizli Enflasyon: Milka’dan BİM ve A101 Raflarına Skimpflasyon Tüketiciyi Sessizce Vuran Tehdit: Skimpflasyon
#Skimpflasyon #Shrinkflation #TüketiciHakları #Milka #BİM #A101 #ŞOK #GıdaEnflasyonu #TüketiciKoruma