İrlanda Temyiz Mahkemesi’nin 1 Ağustos 2025 tarihli kararından önemli çıkarımlar
Davanın Özeti
İrlanda Temyiz Mahkemesi’nin Yoplait v. Nutricia kararında, Nutricia’nın “Skyr” yoğurtları için kullandığı mavi-beyaz ambalajın, Yoplait’in aynı renk kombinasyonuyla pazarda yarattığı tanınırlığı ihlal edip etmediği tartışıldı. Mahkeme, ayırt ediciliği genel yoğurt pazarı düzeyinde değil, daha dar olan “Skyr yoğurtları alt pazarı” bağlamında değerlendirdi ve Yoplait’in bu pazarda renk kombinasyonunu ilk ve yoğun şekilde kullanarak tüketiciler nezdinde ayırt edici bir değer (secondary meaning) yarattığına hükmetti. Sonuçta, logolar farklı olsa bile ürünlerin genel görünümünün tüketicide karışıklık yaratmaya elverişli olduğu kabul edildi ve Yoplait’in korunması gereken bir ticari değer (goodwill) oluşturduğu tescillendi.
👉 Kısacası: Mahkeme “herkes yapıyor” savunmasını reddetti ve “dar pazarda ilk ben yaptım, tüketici beni öyle tanıyor” yaklaşımını güçlü buldu.
Davanın Arka Planı
Yoplait’in Durumu
- Eylül 2022’den beri İrlanda pazarında Skyr yogurt satışı yapıyor
- Mavi-beyaz renk şemasında dağ görsellerinin bulunduğu ambalaj tasarımı kullanıyor
- 1,3 milyon Euro’yu aşan pazarlama yatırımı gerçekleştirmiş
- İrlanda’daki markalı Skyr pazarının lideri konumunda
Danone’un Pozisyonu
- 2018’den beri Fransa’da benzer mavi-beyaz ambalajda Skyr ürünleri satıyor
- 2024’te marka yenileme çalışması yaparak yeni ambalaj tasarımını geliştirdi
- 6 Mayıs 2025’te İrlanda pazarına giriş planını açıkladı
Hukuki Süreç ve Karar
Mahkeme Kararı
İrlanda Temyiz Mahkemesi, Yoplait lehine karar vererek:
- Danone’un İrlanda pazarına girişini engelleyen ihtiyati tedbir kararını onayladı
- Ancak, tedbir kararının kapsamını daraltarak daha spesifik hale getirdi
Reckitt Testi Uygulaması
Mahkeme, geleneksel “passing off” (yanıltıcı tanıtım) davalarında kullanılan üç aşamalı Reckitt testini uyguladı:
- İtibar/Müşteri Sadakati: Yoplait’in Skyr ürünlerinde yeterli itibar ve müşteri sadakati olduğu kabul edildi
- Yanıltıcı Tanıtım/Karışıklık: Ürünlerin görsel benzerliğinin tüketicilerde karışıklık yaratacağı sonucuna varıldı
- Zarar: Yoplait’in marka değerinin zarar görebileceği değerlendirildi
Renk Sorunu
Mahkeme, her ne kadar mavi-beyaz renk kombinasyonunun yogurt sektöründe yaygın kullanıldığını kabul etse de:
- Skyr pazarında spesifik olarak bu renk kombinasyonunun Yoplait ile özdeşleştiğini
- Ürünlerin yan yana durduğunda ayırt edilmesinin zorlaştığını tespit etti
Kritik Hukuki Noktalar
Ambalaj Tasarımında Marka Koruması
- Sadece logo veya marka ismi değil, genel görsel kimlik (“get-up”) de korunabilir
- Renk kombinasyonları bile ayırt edici unsur olarak değerlendirilebilir
- Tüketicinin ilk bakışta oluşan izlenim kritik önemde
Pazara Giriş vs Marka Koruması Dengesi
Mahkeme, Lord Scarman’ın şu sözlerine atıfta bulunarak önemli bir dengeye dikkat çekti:
“Rekabet özgür kalmalı… Bir rakip, başka birinin yarattığı pazara girerek onunla rekabet etmekle yanlış yapmaz. Çizgi çekmek zor olabilir; ama çizilmezse rekabet engellenecektir.”
Tazminat vs İhtiyati Tedbir
- Marka değerinin parasal karşılığının hesaplanmasının zorluğu
- İtibar kaybının telafisinin güçlüğü
- “Mülkiyet hakkı” olarak görülen marka değerinin korunması önceliği
Sonuçlar ve Öneriler
İş Dünyası İçin Çıkarımlar
- Görsel Kimlik Stratejisi: Şirketler, sadece logo değil, genel ambalaj tasarımını da koruma altına almalı
- Pazara Giriş Planlaması: Yeni pazarlara girerken mevcut oyuncuların görsel kimliklerini detaylı analiz etmek gerekli
- Hukuki Risk Yönetimi: Benzer sektörlerde faaliyet gösteren şirketler, ambalaj tasarımlarını hukuki açıdan değerlendirmeli
Hukuk Uygulayıcıları İçin Notlar
- Anket sonuçlarının ara karar aşamasında sınırlı değeri olduğu yeniden teyit edildi
- Mahkemenin öznel değerlendirmelerinin önemli rol oynadığı görüldü
- İhtiyati tedbir kararlarının kapsamının net ve uygulanabilir olması gerektiği vurgulandı
Sonuç
Bu karar, İrlanda hukukunda marka koruması açısından önemli bir emsal teşkil ediyor. Özellikle FMCG (hızlı tüketim malları) sektöründe faaliyet gösteren şirketler için görsel kimlik korumasının ne kadar kritik olduğunu gösteriyor. Danone gibi global bir oyuncunun bile yerel pazar dinamikleri ve mevcut markaların haklarını göz ardı edemeyeceğini ortaya koyuyor.
Dava halen devam etmekte olup, nihai karar için ana davayı beklemek gerekiyor. Ancak bu ara karar bile, marka koruma stratejilerinin ne kadar önemli olduğunu açıkça göstermektedir.
Marka Koruması Konusunda Hukuki Destek Almak İstiyor musunuz?
Markanızın görsel kimliğini korumak, fikri mülkiyet haklarınızı güvence altına almak veya benzer hukuki konularda profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçin.
📧 E-posta: emre@emrekurt.av.tr
📱 WhatsApp: 0551 942 20 34
Hashtags: #MarkaKoruma #FikriMülkiyet #PassingOff #Hukuk #İrlandaHukuku #Yoplait #Danone #AmbalajTasarımı #TicaretiHukuku #MülkiyetHakları
Bu analiz, Yoplait Ireland Ltd v Nutricia Ireland Ltd [2025] IECA 163 davası temel alınarak hazırlanmıştır.