Türk sinema dünyası son günlerde çarpıcı bir gelişmeye tanıklık ediyor. Popüler biyografi filmlerinin yapımcısı Mustafa Uslu’nun, Ayla, Müslüm, Çiçero ve Türk İşi Dondurma filmlerinin telif hakları, İstanbul 12’nci İcra Dairesi tarafından açık artırmayla satışa çıkarıldı. Bu durum, telif haklarının icra yoluyla nasıl satılabildiği konusunda önemli bir örnek teşkil ediyor.
Telif Haklarının İcra Yoluyla Satılması Nedir?
Telif hakları, fikri mülkiyet hukukunun en önemli unsurlarından biridir. Bir eserin yaratıcısına tanınan bu haklar, ekonomik değer taşır ve bu nedenle de haciz ve icra işlemlerine konu olabilir. İcra ve İflas Kanunu’na göre, borçlunun malvarlığında bulunan her türlü ekonomik değer, alacaklıların haklarının korunması için haciz edilebilir.
İcra Süreci Nasıl İşler?
- Alacaklının Başvurusu: İcra takibi, alacaklının icra dairesine başvurusuyla başlar
- Haciz İşlemi: Borçlunun mal varlığında bulunan değerler tespit edilir ve haciz edilir
- Değerleme: Bilirkişi tarafından malın değeri belirlenir
- Açık Artırma: Belirlenen muhammen bedel üzerinden açık artırma düzenlenir
Mustafa Uslu Olayında Yaşananlar
Ziraat Bankası’nın alacağından dolayı başlatılan icra takibi sonucunda, Mustafa Uslu’nun dört filminin telif hakları satışa çıkarıldı. Bilirkişi raporu, bu filmlerin gelecek 10 yıl içinde yaratacağı değeri şu şekilde hesapladı:
- Ayla Filmi: 10 yılda 80.494.150 TL (yıllık 8.049.415 TL)
- Müslüm Filmi: 10 yılda 93.320.107 TL (yıllık 9.332.011 TL)
- Türk İşi Dondurma: 10 yılda 8.229.984 TL (yıllık 822.998 TL)
- Çiçero Filmi: Detaylı rakam verilmemiş
Bilirkişi, 3 yıllık gelir potansiyeli baz alınarak güncel satış değerlerini belirledi:
- Ayla: 24.148.248 TL
- Müslüm: 27.995.033 TL
- Türk İşi Dondurma: 2.458.994 TL
- Çiçero: 4.046.115 TL
Telif Hakları Satışının Hukuki Boyutları
1. Hukuki Dayanak
Türk hukukunda telif hakları, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile korunmaktadır. Bu hakların ekonomik değer taşıması nedeniyle icra takibine konu olabilmesi mümkündür.
2. Satış Sonrası Durum
Telif haklarının satılması durumunda:
- Yeni sahip, eserin ekonomik haklarını elde eder
- Orijinal yaratıcının manevi hakları devam eder
- Gelir paylaşım anlaşmaları yeni sahibi bağlar
3. Risk Faktörleri
Telif hakları satın alan kişi veya kurumlar şu riskleri göz önünde bulundurmalıdır:
- Üçüncü kişilerin hak iddialarında bulunması
- Eserin gelir potansiyelinin öngörülenin altında kalması
- Yasal uyuşmazlıkların devam etmesi
Sinema Sektöründe Telif Hakları
Sinema filmlerinin telif hakları özellikle karmaşık bir yapıya sahiptir çünkü:
Çoklu Hak Sahipliği
- Senaryo yazarı hakları
- Yönetmen hakları
- Yapımcı hakları
- Müzik hakları
- Oyuncu hakları
Gelir Kaynakları
- Sinema gösterimleri
- Televizyon yayın hakları
- Dijital platform satışları
- Uluslararası satış hakları
- Merchandising hakları
İcra Satışına Götüren Nedenler
Mustafa Uslu vakasında birden fazla hukuki uyuşmazlık bulunmaktadır:
- Erdal Beşikçioğlu: Çiçero filmindeki oyunculuk ücreti nedeniyle 277 bin TL’lik icra takibi
- Muhterem Nur: Müslüm filminden pay alamadığı iddiası
- Naim Süleymanoğlu’nun kızları: Madalyaların iade edilmemesi
- Süleyman Dilbirliği’nin kızı: Dolandırıldığı iddiası
- Elyesa Bazna’nın kızları: İzinsiz film çekimi nedeniyle 100 bin TL tazminat talebi
Telif Hakları Yatırımı Olarak Değerlendirilmeli mi?
Telif hakları satın alma konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar:
Avantajlar
- Uzun vadeli gelir potansiyeli
- Enflasyona karşı koruma
- Dijital platformların büyümesiyle artan değer
- Nostaljik ve kültürel değer
Dezavantajlar
- Yasal uyuşmazlık riskleri
- Pazar koşullarına bağımlılık
- Teknolojik değişimlerden etkilenme
- Yönetim gerektiren yatırım
Açık Artırma Süreci
10 Eylül 2025 tarihinde yapılacak açık artırmada:
- Muhammen bedel: 21 milyon 148 bin TL
- İlk ihalede alıcı çıkmazsa ikinci satış: 15 Ekim 2025
- Katılım şartları icra dairesi tarafından belirlenecek
Sonuç ve Değerlendirme
Bu vaka, telif haklarının sadece yaratıcı bir süreç değil, aynı zamanda ciddi ekonomik değer taşıyan varlıklar olduğunu göstermektedir. Yapımcılar ve sanatçılar için şu dersler çıkarılabilir:
- Mali Planlama: Büyük bütçeli projeler öncesi detaylı mali planlama şarttır
- Hukuki Özen: Tüm paydaşlarla yapılan anlaşmaların hukuki altyapısı sağlam olmalıdır
- Risk Yönetimi: Telif hakları gibi değerli varlıklar için koruma önlemleri alınmalıdır
- Şeffaflık: Gelir paylaşımında şeffaf olunması uyuşmazlıkları önler
Türk sinema sektörü için bu gelişme, telif haklarının korunması ve profesyonel yönetiminin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Sektördeki tüm paydaşların bu konularda daha bilinçli hareket etmesi gerekmektedir.
Bu yazı, güncel haber ve hukuki bilgiler ışığında hazırlanmıştır. Hukuki danışmanlık yerine geçmez. Hukuki danışmanlık talepleri için;
📧 emre@emrekurt.av.tr
📞 0551 942 20 34 (whatsup)
Etiketler: