Türk Hukuk Mezunları İçin Dünyada Avukatlık Rehberi

Giriş

Bu rehber, Türkiye’deki bir hukuk fakültesinden mezun olan avukatların dünya genelinde avukatlık yapma olanaklarını ve şartlarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Türkiye’de alınan hukuk eğitimi, uluslararası düzeyde belirli bir tanıma sahip olsa da, çoğu ülkede doğrudan avukatlık yapmaya izin vermemektedir. Bunun nedeni, her ülkenin kendi yasal sistemine, baro kurallarına ve nitelik tanıma prosedürlerine bağlı olmasıdır. Rehber, başlıca ülkeler ve bölgeler için gereklilikleri özetlemekte olup, güncel bilgiler için ilgili baro veya yetkili kurumlara başvurulması önerilmektedir. Genel olarak, yabancı avukatlar için ek eğitim, sınavlar, çalışma deneyimi ve vize gereklilikleri söz konusudur. Bu süreçler, dil yeterliliği, etik standartlar ve bazen karşılıklılık ilkelerine dayanmaktadır.

Genel Hususlar

Dünya genelinde avukatlık yapmak isteyen Türk avukatlar için ortak gereklilikler şunlardır:

• Dil Yeterliliği: Hedef ülkenin resmi dilinde (örneğin İngilizce, Almanca veya Fransızca) yüksek düzeyde yeterlilik zorunludur. Çoğu durumda IELTS, TOEFL veya eşdeğer sınavlar talep edilir.
• Vize ve Oturma İzni: Avukatlık yapma izni, çalışma vizesi veya kalıcı oturma izni ile bağlantılıdır. Örneğin, AB dışı vatandaşlar için Schengen veya ulusal vizeler geçerlidir.
• Etik ve Mesleki Standartlar: Yabancı avukatlar, ev sahibi ülkenin etik kurallarına uymalıdır. Çoğu ülkede, Türkiye’deki baro üyeliği kanıtı (örneğin Türkiye Barolar Birliği belgesi) sunulmalıdır.
• Karşılıklılık: Bazı ülkeler, Türk avukatlara yönelik tanıma için Türkiye’deki yabancı avukatlara benzer haklar verilmesini şart koşar.
• Ek Eğitim: Sıklıkla LL.M. (Master of Laws) veya eşdeğer bir program tamamlanması gereklidir.
• Maliyet ve Süre: Süreçler 1-3 yıl arasında değişir; sınav ücretleri, eğitim masrafları ve başvuru ücretleri önemli olabilir.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

ABD’de avukatlık, eyalet bazında düzenlenir ve yabancı hukuk mezunları için baro sınavına girme hakkı genellikle ek eğitimle sağlanır. Türkiye’deki hukuk derecesi, İngiliz Ortak Hukuk (Common Law) tabanlı olmadığı için (Türk hukuku Kıta Avrupası Hukuku’na dayanır), çoğu eyalette LL.M. gereklidir. Yaklaşık 30 eyalet yabancı mezunlara izin verir; en popüler olanlar New York ve California’dır.

• New York:
  • Eğitim eşdeğerliği için, yabancı hukuk eğitimi ABD’deki ABA onaylı hukuk okullarına benzer olmalıdır (en az 3 yıl süreli ve nitelikli bir program).
  • Eksiklikler, ABA onaylı bir hukuk okulunda en az 24 kredi saatlik LL.M. programı ile giderilir (örneğin profesyonel sorumluluk, Amerikan hukuku ve baro sınavı konuları dahil).
  • Baro sınavı (Uniform Bar Exam) geçildikten sonra admission sağlanır. Başvuru için ön değerlendirme zorunludur. 95
• California:
  • Yabancı hukuk mezunları, ABA onaylı bir okulda en az 1 yıl hukuk eğitimi veya eşdeğer LL.M. tamamlamalıdır.
  • Baro sınavı (California Bar Exam) geçilmelidir. Ek olarak, Moral Character Application ve parmak izi taraması gereklidir. 42
• Diğer Eyaletler: Texas, Illinois gibi eyaletlerde benzer LL.M. ve baro sınavı şartları geçerlidir. Genel olarak, Türkiye’deki derece sivil hukuk tabanlı olduğu için “cure” (telafi) programı zorunludur.

Birleşik Krallık (İngiltere ve Galler)

Brexit sonrası, yabancı avukatlar Solicitors Qualifying Examination (SQE) yoluyla nitelik kazanır. Türk avukatlar için tam requalification gereklidir, ancak deneyim bazlı muafiyetler mümkündür.

• Adımlar:
  • Derece eşdeğeri (Türkiye’deki LL.B. genellikle kabul edilir) veya eşdeğer deneyim kanıtı.
  • SQE1 (fonksiyonel yasal bilgi sınavı) ve SQE2 (pratik beceri sınavı) geçilmelidir.
  • 2 yıl nitelikli çalışma deneyimi (QWE), dünya herhangi bir yerinde yapılabilir ancak İngiltere ve Galler’de bir solicitor tarafından onaylanmalıdır.
• Muafiyetler: Deneyimli yabancı avukatlar SQE2’den muaf tutulabilir eğer becerileri eşdeğerse.
• Kayıtlı Yabancı Avukat (RFL): Sınırlı pratik için (örneğin uluslararası hukuk), RFL statüsü alınabilir. 94 47

Kanada

Kanada’da avukatlık, eyalet bazındadır ve yabancı nitelikler National Committee on Accreditation (NCA) tarafından değerlendirilir. Türk hukuk derecesi sivil hukuk tabanlı olduğu için ek gereklilikler söz konusudur.

• Adımlar:
  • NCA’ya başvuru ve öz-değerlendirme (self-assessment) ile başlar.
  • Tipik olarak, Kanada hukukunda belirli dersler (örneğin anayasa hukuku, idare hukuku) alınması veya sınavlar geçilmesi istenir.
  • NCA Sertifikası alındıktan sonra, eyalet baro sınavı ve 1 yıl articling (staj) tamamlanır.
• Örnek: Ontario veya British Columbia’da, NCA sonrası bar admission course zorunludur. 77 57

Avustralya

Yabancı avukatlar, eyalet admitting authority tarafından değerlendirilir. Türk derecesi için ek eğitim yaygındır.

• Adımlar:
  • Nitelik değerlendirmesi: Akademik ve pratik eğitim eşdeğerliği kontrol edilir (örneğin 3 yıl eşdeğer hukuk eğitimi).
  • Eksiklikler için ek dersler (örneğin Priestley 11 konuları) ve Practical Legal Training (PLT) tamamlanır.
  • Admission sonrası practising certificate alınır; ilk 18-24 ay denetimli pratik zorunludur.
• Yabancı Hukuk Pratiği: 90 günden az için kayıt gerekmez; daha uzun için Australian-registered foreign lawyer statüsü. 97

Yeni Zelanda

Benzer şekilde, New Zealand Council of Legal Education (NZCLE) nitelikleri değerlendirir.

• Adımlar:
  • NZCLE’ye başvuru ve değerlendirme.
  • Gerekli sınavlar (New Zealand Law and Practice Examination) geçilir.
  • Admission sonrası practising certificate alınır.
• Avustralya Avukatları İçin: Trans-Tasman Mutual Recognition ile doğrudan admission mümkündür. 96

Avrupa Birliği Ülkeleri

AB’de, Türk avukatlar üçüncü ülke vatandaşı olarak kabul edilir ve Directive 98/5/EC doğrudan uygulanmaz (sadece AB/EEA/İsviçre vatandaşları için). Her üye devlet kendi kurallarını belirler; genellikle tam requalification veya aptitude test gereklidir. 78

• Almanya:
  • Yabancı derece genellikle yetersiz görülür; Alman hukukunda eğitim veya First State Exam geçilmesi zorunludur.
  • Türk avukatlar için baro kaydı avantajları olabilir (örneğin vize kolaylığı), ancak tam pratik için Alman bar admission gereklidir. 84
• Fransa:
  • Yabancı baro üyeliği kanıtı ile başvuru; Certificate of Aptitude for the Legal Profession (CAPA) sınavı geçilir.
  • Karşılıklılık şartı aranır; eğitim sonrası yemin töreni zorunludur. 79
• Hollanda:
  • Derece eşdeğerliği değerlendirilir; Dutch law degree veya conversion course tamamlanır.
  • Dutch Bar admission için sınav ve staj gereklidir. 91

Diğer AB ülkeleri (örneğin İspanya, İtalya) benzer şekilde ulusal baro sınavları talep eder. AB vatandaşlığı edinmek (örneğin yatırım yoluyla) süreci kolaylaştırabilir.

Diğer Bölgeler

• Orta Doğu (örneğin BAE, Katar): Türk avukatlar, uluslararası hukuk firmalarında danışman olarak çalışabilir; yerel lisans için ek sınavlar gereklidir. Arapça bilgisi avantajlıdır.
• Asya (örneğin Singapur, Hong Kong): Yabancı avukatlar sınırlı pratik yapabilir; tam lisans için yerel nitelikler zorunludur.
• Latin Amerika veya Afrika: Genellikle düşük tanıma; yerel eğitim tekrarı yaygındır.

Sonuç

Türkiye’deki hukuk mezunları, uluslararası avukatlık için genellikle ek nitelikler edinmelidir. Süreç ülkeye göre değişir ve profesyonel danışmanlık alınması tavsiye edilir. Güncel gelişmeler için resmi kurum web sitelerine (örneğin ABA, SRA, NCA) başvurunuz. Bu rehber, genel bilgilendirme amaçlıdır ve yasal tavsiye niteliği taşımaz.

📧 emre@emrekurt.av.tr

📲 0551 942 20 34 (whatsup)

#TürkAvukatlar #UluslararasıAvukatlık #YurtdışındaAvukatlık #LawyerAbroad #HukukKariyeri #AvukatlıkYolu #LLM #SQE #BarExam #InternationalLawyer #GlobalLaw #LawCareer #HukukFakültesi #TürkAvukat #LegalProfession #Avukatlık