Donald Trump’ın torunu Kai Trump’ın yakın zamanda piyasaya sürdüğü KT logolu sweatshirt koleksiyonunu, karakter merchandising kavramı üzerinden kapsamlı bir şekilde ele alacağım. Bu analiz, ticari marka korumasının temel prensiplerini, lisanslama stratejilerini, potansiyel ihlal risklerini ve ünlü markaların (famous marks) sui generis koruma mekanizmalarını içerecektir. Analizimiz, ABD Ticari Marka Kanunu (Lanham Act) ve ilgili uluslararası normlara dayanmaktadır, zira Trump ailesi markası küresel bir kapsama sahiptir.d/
Karakter Merchandising Kavramı ve Hukuki Temelleri
Karakter merchandising, bir gerçek veya kurgusal karakterin imajı, adı, imzası veya ilişkili unsurlarının (indicative elements) ticari ürünlerde lisanslanması yoluyla ekonomik değere dönüştürülmesini ifade eder. Bu süreç, ticari marka (trademark), telif hakkı (copyright) ve kişilik hakları (rights of publicity) kesişiminde yer alır. ABD’de, Lanham Act’in 43(a) maddesi uyarınca, yanlış menşe yanıltması (false designation of origin) veya karışıklık olasılığı (likelihood of confusion) kriterleri ile korunur.
Kai Trump’ın durumunda, “KT” logosu, hem bireysel bir ticari marka olarak hem de Trump ailesi markasının bir uzantısı olarak işlev görmektedir. 18 yaşındaki Kai, Donald Trump Jr. ve Vanessa Trump’ın kızı olarak, aile soyadının yarattığı tanınırlığı (goodwill) leveraging ederek moda sektörüne adım atmıştır. Koleksiyon, 130 USD fiyat etiketiyle siyah, beyaz ve lacivert renklerde sweatshirt’lerden oluşmakta olup, kaitrump.shop üzerinden satışa sunulmuştur. 1 Bu girişim, karakter merchandising’in klasik bir örneğini teşkil eder: Ünlü bir ailenin mirası, kişisel bir marka haline getirilerek lisanslanmakta ve tüketici talebi üzerinden monetize edilmektedir.
Hukuki açıdan, bu tür merchandising faaliyetleri, markanın tescil statüsüne bağlıdır. Eğer “KT” logosu ABD Patent ve Ticari Marka Ofisi’nde (USPTO) tescil edilmişse, Section 7(c) uyarınca nationwide koruma sağlar. Tescil edilmemiş olsa dahi, common law trademark hakları, fiili kullanım (actual use) yoluyla devreye girebilir. Trump ailesi markasının “famous mark” statüsü, Federal Ticari Marka Seyreltme Yasası (Federal Trademark Dilution Revision Act – FTDA) kapsamında dilution by blurring veya tarnishment’e karşı ekstra koruma sunar. Örneğin, Trump markasının politik çağrışımları, ürünlerin algılanışını etkileyebileceğinden, dilution riski değerlendirilmelidir.
Lisanslama Stratejileri ve Aile Markasının Rolü
Karakter merchandising’de lisanslama anlaşmaları (licensing agreements) kritik öneme sahiptir. Kai’nin koleksiyonu, muhtemelen Trump Organization’ın marka portföyüyle entegre bir şekilde yönetilmektedir. Bu bağlamda, exclusive veya non-exclusive lisanslar, royalty oranları ve territory kısıtlamaları tanımlanır. Aile içi lisanslamalarda, cross-licensing mekanizmaları sıkça kullanılır; örneğin, Donald Trump’ın mevcut trademark portföyü (örneğin, “Trump” markası altında tescil edilmiş golf ve emlak hizmetleri), Kai’nin giyim ürünlerine extended protection sağlayabilir.
Derinlemesine incelendiğinde, bu strateji, marka genişletme (brand extension) teorisine dayanır. Kai’nin genç yaşı ve golf influencer kimliği, hedef kitleyi genç yetişkinlere yönlendirerek marka sadakatini (brand loyalty) artırır. Ryder Cup etkinliğinde beyaz “KT” logolu sweatshirt giymesi, promotional use olarak trademark’in fiili kullanımını güçlendirir. 4 Ancak, lisanslama sözleşmelerinde quality control clauses zorunludur; aksi takdirde, naked licensing riski doğar ve marka abandonment’e yol açabilir.
Potansiyel İhlal Riskleri ve Güncel Tartışmalar
Karakter merchandising faaliyetleri, third-party ihlalleri (infringement) açısından hassastır. Kai’nin “KT” logosu, NFL oyuncusu Travis Kelce’nin “TK” logosuna benzerlik nedeniyle tartışma yaratmıştır. 0 Bu benzerlik, likelihood of confusion testinde (Polaroid faktörleri: markaların gücü, benzerlik derecesi, proximity of products, actual confusion kanıtı vb.) değerlendirilir. Eğer Kelce’nin markası önceden tescil edilmişse, Kai’ye karşı preliminary injunction talebi gündeme gelebilir.
Ayrıca, Taylor Swift hayranlarından gelen backlash, tarnishment dilution’ı tetikleyebilir; zira politik çağrışımlar, markanın prestijini etkileyebilir. 3 Hukuki olarak, bu tür iddialar için actual dilution kanıtı gereklidir, ancak famous marks için threshold düşüktür. Kai’nin savunması, parodi veya fair use argümanlarına dayanabilir, ancak merchandising bağlamında sınırlıdır.
Uluslararası boyutta, Madrid Protokolü aracılığıyla global tescil önerilir, zira Trump markası worldwide tanınırlığa sahiptir. Potansiyel reverse passing off (başkalarının markasını kendi gibi sunma) veya cybersquatting riskleri de göz ardı edilmemelidir; örneğin, kaitrump.shop domaini, UDRP prosedürleriyle korunmalıdır.
Sonuç ve Öneriler
Kai Trump’ın KT logolu sweatshirt koleksiyonu, karakter merchandising’in ticari marka hukukuyla nasıl iç içe geçtiğini gösteren kapsamlı bir vaka çalışmasıdır. Bu girişim, aile markasının leveraging gücünü sergilerken, infringement ve dilution risklerini de beraberinde getirir. Ticari marka avukatları olarak, benzer durumlarda öncelikle trademark search ve clearance prosedürlerini, ardından robust licensing agreements’ı tavsiye ederiz. Bu analiz, genel bilgilendirme amaçlı olup, spesifik hukuki danışmanlık yerine geçmez, somut değerlendirme için iletişime geçin👇
emre@emrekurt.av.tr | 0551 942 20 34 (Whatsup)
#TrademarkLaw #KarakterMerchandising #KaiTrump #MarkaHukuku #FamousMarks #BrandExtension #IntellectualProperty #LanhamAct #Dilution #Licensing