Müzik, işletmelerin atmosferini güçlendiren en önemli unsurlardan biridir. Ancak işletmelerde çalınan her müzik, telif hakkı doğurur. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Ceza Dairesi’nin 2017/509 E., 2017/993 K. sayılı kararı, bireysel Spotify aboneliğiyle işletmede müzik yayını yapmanın hukuken “manevi veya mali haklara tecavüz” anlamına geldiğini açıkça ortaya koydu .
📌 Olayın Özeti
Bir kafe işletmecisi, bireysel Spotify hesabı üzerinden müzik yayını yaparken, müzik meslek birlikleri (MÜYAP, MESAM, MSG) tarafından tespit edildi. Tespit tutanağında, kafede hoparlör sistemi aracılığıyla umuma açık şekilde müzik yayınlandığı belirlendi.
Sanık, “Spotify’a ücret ödediğini ve suç işleme kastının bulunmadığını” savunsa da mahkeme bu savunmayı yeterli bulmadı. Çünkü bireysel abonelik, ticari veya işyeri kullanımına izin veren bir lisans niteliği taşımıyordu.
⚖️ Mahkeme’nin Hukuki Değerlendirmesi
Mahkeme, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) 25., 41. ve 71. maddelerine atıf yaparak, şu değerlendirmede bulundu:
Umuma iletim hakkı eser sahibine aittir. (FSEK m.25) İşyeri sahipleri, eserleri umuma açık alanlarda kullanmadan önce meslek birlikleriyle sözleşme yapmak zorundadır. (FSEK m.41) Bu yükümlülük ihlal edilirse, manevi veya mali haklara tecavüz suçu oluşur. (FSEK m.71)
Dolayısıyla, sanığın bireysel Spotify aboneliğiyle müşterilere müzik dinletmesi, umuma açık bir iletim sayıldı ve izinsiz kullanım kapsamında değerlendirildi.
💬 Kararın Sonucu
İzmir BAM, ilk derece mahkemesinin verdiği beraat kararını kaldırarak sanığı mahkûm etti.
Sanığa, 304 gün karşılığı 12.160 TL adli para cezası verildi ve hükmün açıklanması geri bırakıldı (HAGB).
Bu kararla birlikte mahkeme, bireysel dijital müzik aboneliklerinin ticari kullanımda yasal koruma sağlamadığını açıkça ortaya koymuş oldu .
🎧 İşletmeler İçin Dersler
Bireysel hesaplar ticari amaçla kullanılamaz. Spotify, Apple Music veya YouTube Music gibi platformların kişisel üyelikleri yalnızca bireysel dinleme içindir. Meslek birlikleriyle lisans sözleşmesi yapılmalıdır. MÜYAP, MESAM veya MSG gibi kuruluşlarla yıllık kullanım sözleşmesi imzalanmadığı takdirde, telif hakkı ihlali oluşur. Umuma açık alan tanımı geniştir. Ücretsiz girişli kafeler, kuaförler, spor salonları ve restoranlar da bu kapsama girer. Telif ihlali bilinçsiz yapılsa dahi suçtur. “Farkında değildim” veya “ücret ödedim” savunmaları cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
🧭 Değerlendirme
Bu karar, dijital çağda telif haklarının fiziksel mekânlardan sanal platformlara taşındığını ve işletmelerin dikkat etmesi gereken yeni bir alan doğduğunu göstermektedir.
Kültürel üretimin sürdürülebilmesi için, müzik ve yayın sektöründe lisanslı kullanım bilincinin yerleşmesi büyük önem taşımaktadır.
🔖 Sonuç
İzmir BAM 11. Ceza Dairesi’nin bu kararı, işletmelerin dijital müzik yayınlarını kullanırken mutlaka meslek birlikleriyle lisans sözleşmesi yapmaları gerektiğini vurgulamaktadır.
Aksi halde, “bireysel abonelikle çalınan müzik bile” mali ve cezai sorumluluk doğurabilir.
Anahtar Kelimeler: Spotify, telif hakkı, FSEK 71, umuma iletim, müzik lisansı, İzmir BAM, telif ihlali, kafe müziği
#TelifHakkı #Spotify #FSEK #İzmirBAM #MüzikHukuku #FikriMülkiyet