Üç kiÅŸilik bilirkiÅŸi heyetinden rapor alınmışsa da; bilirkiÅŸi vekilinin 31/05/2018 tarihli dilekçesi ile, müvekkilinin “raporda sehven hataya düştüğünü, tam tetkik imkanı bulamadığını, rapordaki imzasını çekmek istediÄŸini” beyan ettiÄŸi, heyette imzası bulunan diÄŸer iki bilirkiÅŸinin de uzmanlıklarının hukukçu ve yayıncı bilirkiÅŸiler olduÄŸu, davaya konu kitaplarda intihal olup olmadığı ve tarafların iddia, savunma ve karşı iddiaları konusunda raporun yeterli deÄŸerlendirme içermediÄŸi gözönüne alındığında, davaya konu kitapların içeriÄŸi de gözönüne alınarak Ãœniversiteden akademisyenlerden üç kiÅŸilik bilirkiÅŸi heyeti oluÅŸturularak, rapor alındıktan sonra tedbir talebinin deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸi kanaatiyle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, mahkemenin 27/12/2018 tarihli tedbir ret kararının kaldırılmasına, yeniden bilirkiÅŸi raporu alınarak tedbir talebinin deÄŸerlendirilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiÅŸtir.
İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ E. 2019/373 K. 2019/434 T. 1.3.2019
Ä°htiyati tedbir talep eden davacı karşı davalı vekili dilekçesinde ; müvekkillerinden … araÅŸtırma, neÅŸriyat, belge ve bilgi yönetimi sahalarında aktif bir kuruluÅŸ olup, müslüman milletlerin tarihi, islam bilim tarihi, islam sanatı, islam kültür ve medeniyetiyle ilgili konularda faaliyetlerini sürdürmekte olduÄŸunu, müvekkillerinden diÄŸer davacıların ise, uzun yıllardır … bünyesinde çalışan ve onun yayınlarında büyük emek sahibi araÅŸtırmacılardan olduÄŸunu, davalılardan … ise 1980-2004 yıllarında … genel direktörlüğünü ve yine 2005-2013 yıllarında … baÄŸlı olduÄŸu Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilat’ı genel sekreterliÄŸi görevini sürdürmüş olduÄŸunu, genel direktörlüğü döneminde 18 ciltlik … isimli çok önemli bir eserin … tarafından yayımlanmış olduÄŸunu, bu eserin … ayrılmasından sonra da yayımlanmaya devam etmiÅŸ olduÄŸunu, … tarafından hazırlatılan bu eserin editörlüğünü … yapmış olduÄŸunu, hazırlayanların arasında da … bulunduÄŸunu, … bünyesinde 18 ciltlik bu eserin çok kapsamlı olduÄŸu ve daha ziyade araÅŸtırmacılara hitap ettiÄŸi düşünülerek, … seçmeleri ÅŸeklinde düşünülmüş olduÄŸunu, bu eserin de yine birinci eseri hazırlayan beÅŸ kiÅŸi tarafından … bünyesinde meydana getirilmiÅŸ olduÄŸunu, birinci eserin iÅŸlenmek suretiyle ikinci eserin meydana getirilmiÅŸ olduÄŸunu, yani ikinci eserin birinci eserin iÅŸlemesi olduÄŸunu, davalılardan …, … bünyesinde müvekkili gerçek kiÅŸiler ve yine dava dışı …. ile birlikte 18 ciltlik birinci eseri meydana getirmiÅŸ olduÄŸunu, FSEK m.10 hükmünce eser sahipliÄŸi yönünden eseri meydana getirenler arasında iÅŸtirak halinde mülkiyetin söz konusu olduÄŸunu, nitekim anılan eserin 1997-2011 döneminden itibaren bu kiÅŸilerin imzasıyla yayımlanmış olduÄŸunu, hem birinci eserin, hem de ikinci eserin … bünyesinde meydana getirilmiÅŸ olması nedeniyle FSEK 10/4 gereÄŸince birinci eserin mali haklarının ….. ait olduÄŸunu, böylece aynen birinci eserde olduÄŸu gibi bir ekip tarafından hazırlanan ve eser sahipliÄŸi anılan ekibe ait olan ikinci eseri davalı … tarafından sahiplenilmiÅŸ olduÄŸunu böyle bir sahiplenmenin intihal türü olduÄŸunu belirtmiÅŸ ve davaya konu kitapların her türlü ürünlerinde hizmetlerinde, reklamlarında, internette yahut sair mecralarda, her türlü tanıtım malzemesi ve basılı evrakta, faturalar ve benzeri ticari evraklarda kullanılmasının , satışının, dağıtımının, önlenmesi, men edilmesi üzerine el koyulması, toplanması ve dava sonuna kadar el koyulması ve emin bir yerde muhafaza altına alınması suretiyle ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiÅŸtir.
Davalı karşı davacı … vekili karşı dava ve cevap dilekçesinde; davacı gerçek kiÅŸilerin 18 ciltlik Birinci Eserin oluÅŸturulmasına karar verildiÄŸi 1985 yılında projenin dışında olmaları, birlikte eser meydana getirme iradelerinin bulunmadığını, katkılarının yaratıcı çaba olmadığını, kendilerine verilen talimatlar doÄŸrultusunda malzeme toplama, tasnif etme, tablo hazırlama, içindekiler kısmını hazırlamak gibi tali ve teknik nitelikte katkılardan ibaret olduÄŸunu, hususiyet taşıyan giriÅŸ ve açıklamalar bölümüne bir katkılarının bulunmadığını karşısında, davacı gerçek kiÅŸilerin, FSEK m. 10 anlamında, müvekkili ile birlikte eser sahipliÄŸinden söz edilemeyeceÄŸini; davacı … da FSEK m. 10/ son hükmü uyarınca mali hak sahibi olduÄŸundan söz edilemeyeceÄŸini, müvekkilinin dava konusu yapılan YKY yayınları arasında basılan iki ciltlik eseri, ilk cildi itibariyle tümüyle kendi hususiyetini taşıyacak biçimde ve kendisine ait daha önce müstakilen yayınladığı eserlerden yararlanarak oluÅŸturulduÄŸunu, tek başına eser sahibi olduÄŸunu, Ä°kinci cildin de büyük bölümü, birinci eserden de önce basılmış bizzat kendisine ait daha eski tarihli eserlerinden de yararlanılarak, özgün bir seçki oluÅŸturmak suretiyle meydana getirildiÄŸini, ancak gelinen aÅŸamada davacıların, müvekkili … gerek eser sahipliÄŸini ve gerekse mali hak sahipliÄŸini tartışmalı hale getirdiÄŸini, hatta tümüyle içindekilerde … tarafından yazıldığı açıkça bölümleri de kapsayacak bir genelleme ile müvekkilinin eser sahipliÄŸine de saldırı teÅŸkil edecek nitelikteki iÅŸ bu davayı açtıklarını, ortaya çıkan bu muarazanın giderilmesi için bir karşı dava açmanın hukuken de zaruret olduÄŸunu beyanla 18 ciltlik birinci eserin bundan sonra, davacı karşı davalı … tarafından yeni baskılarının yapılmasının önlenmesine, bu amaçla, stokların belirlenerek bildirilmesi ve yeni baskıların iÅŸ bu davanın sonunda verilecek kararın kesinleÅŸmesine kadar önlenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiÅŸtir.
Ä°stanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 27.12.2018 tarih ve 2017/701 E. sayılı kararı ile dosya kapsamı ve sunulan bilirkiÅŸi raporları dikkate alınarak deÄŸerlendirildiÄŸinde yaklaşık ispat koÅŸullarının oluÅŸmadığı, ihtiyati tedbire konu talebin yargılamayı gerektirmediÄŸi gerekçesiyle tedbir talebinin reddine karar verilmiÅŸtir.
Davacılar vekillerinin istinaf dilekçesinde; Davacı … baÅŸlıca görevleri arasında; “araÅŸtırmalar yaparak, kitap, bibliyografi, katalog, albüm ve diÄŸer kaynak kitaplar yayınlamak” da olduÄŸunu, … isimli 18 ciltlik eserin …. tarafından bir proje olarak başından sonuna kadar hazırlanıp yayınlandığını, davalının o dönemde … direktörü olduÄŸu için, projenin başından sonuna kadar editörlüğünü yaptığını, bu eserin 2011 yılında tamamlanması üzerine, eser akademisyen ve araÅŸtırmacılara hitap ettiÄŸinden, okuyucuya da hitap edecek özel bir çalışmaya ihtiyaç duyulduÄŸunu, 2011-2014 tarihinde aynı ekip tarafından 2 ciltlik ikinci eserin …. bünyesinde meydana getirildiÄŸini, eserin basılmak üzereyken bir sabah baÅŸka bir yayın evinin YKY tarafından davalı imzasıyla yayınlandığını öğrendiklerini, … her 2 eserin mali hak sahibi olduÄŸunu, davacı gerçek kiÅŸilerin kitapta eser sahibi olarak isminin yazılmadığını manevi hak ihlali yapıldığını, raporda davalının YKY’ne bastırdığı kitabının 1/3’üne denk gelecek sayıda yaklaşık 500 sayfanın … eserinden izinsiz alıntı yapıldığının tespit edildiÄŸini, davalının … direktörü sıfatıyla her bir eserin ön sözüne kimin ne katkı verdiÄŸini o tarihlerde yazdığını, bilirkiÅŸilerin ilk 4 cilt haricinde davacı gerçek kiÅŸilerin isimlerinin (14 ciltte ) bulunduÄŸunu tespit ettiÄŸini, eserin 486. sayfasının müvekkillerinin yazarı olduÄŸu 1. eserden alıntı olduÄŸunun tespit ettiÄŸini beyanla 2 ciltlik … adlı eserin müvekkilinden izinsiz davalılarca kullanılmasının baskısı yapılarak dağıtımının durdurulması, mevcut baskıların toplatılması yönünde tedbir kararı verilmesini istemiÅŸtir.
Davalı – karşı davacı vekilinin istinafa cevap dilekçesinde; ihtiyati tedbir kararı verilmesi için tamamı bir arada gerçekleÅŸmesi zorunlu 3 yasal koÅŸulun mevcut olduÄŸunu, talep, tedbir zaruretini doÄŸuran bir sebebin bulunması ve talep edenin davanın esası yönünden kendinin haklılığının yaklaşık olarak ispat etmesi gerektiÄŸini, – FSEK 77. maddesinde özel hüküm düzenlendiÄŸini ancak talep dışındaki diÄŸer iki koÅŸulun gerçekleÅŸmediÄŸini, delillerin henüz toplanmadığına raporda da iÅŸaret edildiÄŸini, yaklaşık ispat çerçevesinde de olsa davacıların iÅŸin esasına iliÅŸkin haklılığının kanıtlanamadığını, cevap ve karşı dava dilekçesinde beyan ettikleri üzere 18 ciltlik eserin öz ve baÅŸlangıcını oluÅŸturan araÅŸtırmalarına müvekkilin 1979 yılında (daha … ve diÄŸer davacılar ortada yokken ) baÅŸladığını, eserin oluÅŸmasında ilk nüveyi ve metodu belirleyen bu eserin “…..” adının taşıdığını, raporda da bu hususun tespit edildiÄŸini, davalı gerçek kiÅŸilerin 18 ciltlik eserin 4 ciltten oluÅŸan ilk 2 setinden hiçbir ÅŸekilde katkı vermediklerinden adlarının yazılmadığını, diÄŸer ciltlerde de sadece “…” bölümleriyle sınırlı olmak üzere ve teknik hizmet veya teferruata iliÅŸkin yardım düzeyinde katkı verdiklerini, ikinci eserin sahipliÄŸinin FSEK 10/ son ve (sonradan ileriye sürüldüğü üzere ) 18/2 hükmüne dayandığı yönündeki iddiaların tümüyle hukuksal temelden yoksun olduÄŸunu, tedbir zarureti doÄŸuran bir sebebin de gerçekleÅŸmediÄŸini trajlarının haklarının dengesi ve hakkaniyetin gözetilmesi ilkesine de tamamen uygun bulunduÄŸunu beyanla istinaf talebinin reddini istemiÅŸtir.
Ä°lk derece mahkemesince alınan 11/05/2018 tarihli bilirkiÅŸi raporunda; davaya konu 18 ciltlik …serisi’nin islam ve … iliÅŸkin kapsayıcı derleyici sistematik ve uslüpsal farklılıklar arz eden bir kitap seti olduÄŸunu, bu çerçevede FSEK m. 2/1 anlamında dil ve yazı ile ifade olunan bilimsel eser olduÄŸunu, davacılardan … yapısı, bu yapı içerisinde davalı karşı davacı … rolü de dikkate alındığında davacı yazarların 18 ciltlik eserin bazılarında hazırlayan olarak isimlerinin yer alması da dikkate alınarak bu hususta gerektiÄŸinde taraf tanıkları, davalı davacının davacı yazarların … göreve baÅŸlama tarihlerinin kitapların hazırlanmasından sonraki tarihler olduÄŸu ÅŸeklindeki iddiası çerçevesinde ilgili belgelerin de dosyaya celbinden sonra eser sahipliÄŸi hususunun deÄŸerlendirilmesinin mümkün olabileceÄŸi, yine FSEK m. 10/4 yönünden … hak sahipliÄŸinin bulunup bulunmadığı deÄŸerlendirilmesi için ; … ve davalı karşı davacı …’nun … görev tanımının açıklığa kavuÅŸturulmasının gerektiÄŸi, bu aÅŸamada bu hususun deÄŸerlendirilmesi için dosyaya yeterli bilgi, belge ve delilin bulunmadığı, yaklaşık 18 ciltlik birinci eserden dava konusu ikinci esere yapılan alıntı oranının %32 civarında olduÄŸu, bu çerçevede vaki benzerlik ve alıntıların hukuka aykırı olup olmadığı hukuka aykırı gerekli hesaplamanın yapılabilmesi için öncelikle davaya konu eserlerin eser sahiplerinin kim olduklarının ve ayrıca … statüsü ile davalı … bu kurum içerisindeki statüsünün ne olduÄŸunun açıklığa kavuÅŸturulmasının gerektiÄŸi kanaatine varıldığı görüşü bildirilmiÅŸtir.
Davacı vekilinin, davalının, davacı gerçek kiÅŸilerin eser sahibi olduÄŸu, diÄŸer davacının da mali hak sahibi olduÄŸunu iddia ettiÄŸi 18 Ciltlik … isimli eserden intihal yapmak suretiyle iki ciltlik … isimli eserin oluÅŸturulduÄŸunu beyanla , baskısının , dağıtımının, kullanımının durdurulması ve mevcut baskıların toplatılması yönünde tedbir kararı verilmesini talep ettiÄŸi, ilk derece mahkemesinin 27/12/2018 tarihli kararıyla yaklaşık ispat koÅŸullarının oluÅŸmadığı, talebin yargılamayı gerektirdiÄŸi gerekçesiyle tedbir talebinin reddine karar verdiÄŸi, davacı vekilinin istinaf talebinde bulunduÄŸu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında üç kiÅŸilik bilirkiÅŸi heyetinden 11/05/2018 tarihli heyet raporu alınmışsa da; bilirkiÅŸi …. vekilinin 31/05/2018 tarihli dilekçesi ile, müvekkilinin “raporda sehven hataya düştüğünü, tam tetkik imkanı bulamadığını, rapordaki imzasını çekmek istediÄŸini” beyan ettiÄŸi, heyette imzası bulunan diÄŸer iki bilirkiÅŸinin de uzmanlıklarının hukukçu ve yayıncı bilirkiÅŸiler olduÄŸu, davaya konu kitaplarda intihal olup olmadığı ve tarafların iddia, savunma ve karşı iddiaları konusunda raporun yeterli deÄŸerlendirme içermediÄŸi göz önüne alındığında, davaya konu kitapların içeriÄŸi de göz önüne alınarak Ãœniversiteden akademisyenlerden üç kiÅŸilik bilirkiÅŸi heyeti oluÅŸturularak, rapor alındıktan sonra tedbir talebinin deÄŸerlendirilmesi gerektiÄŸi kanaatiyle, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, mahkemenin 27/12/2018 tarihli tedbir ret kararının kaldırılmasına, yeniden bilirkiÅŸi raporu alınarak tedbir talebinin deÄŸerlendirilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiÅŸtir.
Telif Hakkı İhlalinden Müteselsil Sorumluluk
