İngiltere hükümeti, Mayıs 2025’te göç sisteminde radikal değişiklikler öngören “Göç Sistemi Üzerindeki Kontrolü Yeniden Sağlama” (Restoring Control over the Immigration System) başlıklı bir Beyaz Kitap yayınladı. Bu kapsamlı doküman, ülkenin göç politikasında temel bir değişimi işaret ediyor ve gelecek yıllarda İngiltere’nin göç sistemini şekillendirecek önemli kararları içeriyor.
Belgenin Arka Planı
Başbakan ve İçişleri Bakanı’nın önsözleriyle başlayan belge, son yıllarda net göçün rekor seviyelere yükseldiğini belirtiyor. Verilere göre, net göç 2019’da 224.000 iken, Haziran 2023’te rekor bir seviye olan 906.000’e ulaşmış – sadece dört yıl içinde dört kat artış göstermiş. Hükümet bu artışı, önceki yönetimin “bilinçli olarak göçü serbestleştiren politikalarının” bir sonucu olarak değerlendiriyor.
Reform Planının Temel İlkeleri
Beyaz Kitap, beş temel ilke etrafında şekilleniyor:
- Net göç azaltılmalıdır – sistemin düzgün yönetilmesi ve kontrol altına alınması için
- Göç sistemi, Birleşik Krallık’taki beceri ve eğitim gereksinimleriyle bağlantılı olmalıdır – hiçbir endüstrinin beceri eksikliklerini gidermek için tamamen göçe bağımlı olmaması sağlanmalıdır
- Sistem adil ve etkili olmalıdır – aile yaşamına saygı gibi alanlarda Parlamento tarafından belirlenmiş daha net kurallarla
- Kurallara riayet edilmeli ve uygulanmalıdır – yasadışı çalışmaya karşı önlemlerden yabancı suçluların sınır dışı edilmesine kadar
- Sistem entegrasyonu ve toplumsal uyumu desteklemelidir – İngilizce konuşma yeteneği ve kişilerin Birleşik Krallık’a katkısı konusunda yeni kurallar dahil
Politika Değişikliklerinin Detayları
Çalışma Vizelerinde Değişiklikler
- Vasıflı işçi vizesi eşiği tekrar RQF 3 (A-Level) seviyesinden RQF 6 (Lisans seviyesi) seviyesine yükseltilecek
- Daha düşük vasıflı meslekler için sınırlı süreyle erişim sağlayan “Geçici Kıtlık Listesi” (Temporary Shortage List) oluşturulacak
- Sosyal bakım vizeleri (social care visas) yurtdışından yeni başvurulara kapatılacak (2028’e kadar geçiş süreci)
- Göçmenlik Becerileri Ücreti (Immigration Skills Charge) %32 oranında artırılacak
- İşgücü piyasası verilerini toplamak ve göç politikalarını şekillendirmek için “İşgücü Piyasası Kanıt Grubu” (Labour Market Evidence Group) kurulacak
Öğrenci Vizelerinde Değişiklikler
- Mezuniyet sonrası kalma süresi (Graduate route) 2 yıldan 18 aya düşürülecek
- Yüksek öğretim kurumlarının uluslararası öğrencilerden elde ettikleri gelir üzerinden bir vergi (levy) getirilmesi değerlendirilecek
- Sponsorluk yapan kurumlar için daha sıkı uyum gereksinimleri getirilecek
- Temel Uyum Değerlendirmesi (Basic Compliance Assessment) eşikleri yükseltilecek
- Sponsorlar için yeni bir Kırmızı-Sarı-Yeşil bant sistemi uygulanacak
İngilizce Dil Gereksinimleri
- Vasıflı İşçiler için dil gereksinimleri B1’den B2 seviyesine yükseltilecek
- İşçi ve öğrenci vizelerindeki tüm yetişkin bakmakla yükümlü olunan kişiler (dependants) için yeni bir A1 seviyesi İngilizce dil şartı getirilecek
- Vize uzatmaları için A2 seviyesine ilerleme, yerleşim için B2 seviyesi gerekliliği
Yerleşim ve Vatandaşlık Reformları
- Yerleşim için standart yeterlilik süresi 10 yıla çıkarılacak
- Puan bazlı bir “Hak Edilmiş Yerleşim” (Earned Settlement) modeli getirilecek
- Birleşik Krallık’a katkı sağlayanların daha kısa sürede yerleşim hakkı kazanması sağlanacak
- Aile içi şiddet mağdurları için koruyucu önlemler korunacak
- Çocuğunu kaybeden ebeveynler için yeni bir yerleşim rotası oluşturulacak
- Birleşik Krallık’ta Yaşam (Life in UK) testi gözden geçirilecek
Sınır Güvenliği ve Uygulama
- Biyometrik İkamet İzni kartları yerine eVize sistemi getirilecek
- Yasa dışı çalışmaya karşı uygulama faaliyetlerinin artırılması
- Vize ihlallerini tespit etmek için yeni sistemler
- Yasal vize sahibi olarak gelip sonradan sığınma talebinde bulunanlar için daha sıkı kontroller
- Yabancı suçluların sınır dışı edilmesini kolaylaştırmak için kuralların basitleştirilmesi
Belgede Dikkat Çeken Gerekçeler
Beyaz Kitap, net göçteki artışın ve göç sistemindeki sorunların birçok olumsuz sonucu olduğunu ileri sürüyor:
- Rekor göç seviyelerine rağmen ekonomik büyüme ve yaşam standartları durgunlaşmış (2019’dan bu yana GSYH sadece %3.4 artarken, ABD’de bu oran %12’yi aşmış)
- Kişi başına düşen GSYH 2022’den bu yana her çeyrekte düşmüş
- İngiliz vatandaşlarının eğitimi ve beceri geliştirmesi yerine, yurtdışından işçi alımına yönelinmiş
- Bazı sektörlerde, özellikle sosyal bakım alanında, göçmen işçilerin istismarı artmış
- Kamu hizmetleri ve konut piyasası üzerinde baskı oluşmuş
Zamanlaması ve Gelecek Adımlar
Belge, bu değişikliklerin bazılarının hemen uygulanacağını, diğerlerinin ise yasal düzenlemeler veya daha fazla danışma gerektireceğini belirtiyor. Hükümet ayrıca sığınma sistemi ve sınır güvenliği konusunda bu yıl içinde daha fazla reform açıklayacağını duyuruyor.
Sonuç
Bu Beyaz Kitap, İngiltere’nin göç politikasında köklü bir değişimi temsil ediyor. “Daha yüksek beceriler, daha düşük göç ve kimlerin ülkemize gelebileceği ve kalabileceği konusunda daha sıkı kontroller” ilkesiyle özetlenen bu yaklaşım, önümüzdeki yıllarda İngiltere’nin demografisini, işgücü piyasasını ve uluslararası pozisyonunu önemli ölçüde etkileyecek gibi görünüyor.
Göç politikasının etkileri çok boyutlu ve uzun vadeli olduğundan, bu değişikliklerin İngiltere ekonomisi, işgücü piyasası, demografik yapı ve uluslararası ilişkiler üzerindeki tam etkisi önümüzdeki yıllarda daha net ortaya çıkacaktır.