Somut Kararlar, Yapılabilir–Yapılamaz Paylaşımlar ve Güvenli Sosyal Medya Metinleri
Sağlık hizmetleri alanı, Türk hukukunda reklam serbestisinin en sıkı biçimde sınırlandığı sektörlerden biridir. Bunun temel nedeni, sağlık hizmeti alan kişilerin klasik anlamda bir “tüketici” olmaması; bilgi asimetrisi, umut ve beklenti faktörleri nedeniyle kolay yönlendirilebilir durumda bulunmalarıdır. Bu sebeple sağlık alanında tanıtım faaliyetleri, diğer sektörlere kıyasla çok daha katı kurallara tabi tutulmuştur.
Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’nun 13 Kasım 2025 tarihli ve 363 sayılı kararları, doktorların ve kliniklerin Instagram, YouTube ve internet siteleri üzerinden yaptıkları paylaşımların hangi noktada yasak reklam niteliği kazandığını somut örneklerle ortaya koymuştur. Artık “bilgilendirme mi, reklam mı?” ayrımı uygulamada büyük ölçüde netleşmiştir.
Bu yazı; hukuki çerçeveyi, yasaklanan içerik türlerini, yapılabilir/yapılamaz paylaşım örneklerini, uyumlu Instagram ve web sitesi metinlerini ve klinikler için hazır sosyal medya şablonlarını tek bir kapsamlı rehber halinde sunmaktadır.
I. Hukuki Çerçeve: Doktorlar Neden Reklam Yapamaz?
Reklam Kurulu kararları; Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi, sağlık meslek mensuplarına ilişkin yönetmelikler, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine birlikte dayanmaktadır.
Temel ilke: Sağlık hizmeti tanıtımı, ticari reklam mantığıyla yapılamaz.
Hasta üzerinde beklenti, umut, güven veya başarı algısı yaratan her ifade; hastanın ekonomik ve psikolojik davranışını etkileyebileceği için yasak reklam olarak kabul edilmektedir.
II. Somut Kararlar Işığında Yasaklanan İçerikler
Reklam Kurulu’nun 363 sayılı kararları ışığında, uygulamada yüksek riskli görülen içerikler şunlardır:
- “Doğal botoks” benzeri etki/sonuç ima eden ifadeler
- Enjeksiyon, dolgu, lazer gibi tıbbi işlemlerin uygulama anı görüntüleri
- Öncesi–sonrası karşılaştırma fotoğrafları
- Hasta memnuniyeti veya deneyimine ilişkin yorumlar ve videolar
- Mesleki üstünlük, başarı veya fark iddiası içeren anlatımlar
- “Kendinizi özel hissedeceksiniz” gibi duygusal yönlendirme içeren dil
- İndirim/kampanya/fiyat duyuruları
Kurul, bu içerikleri çoğu durumda “bilgilendirme” olarak değil; yönlendirici ve ikna edici nitelikte değerlendirmekte, sonuç olarak durdurma yaptırımı uygulayabilmektedir.
III. Yapılabilir – Yapılamaz Paylaşım Örnekleri (Karşılaştırmalı Tablo)
Aşağıdaki tablo, doktorlar ve klinikler için uyumlu (güvenli) içerikler ile kesin olarak yasaklanan içerikleri karşılaştırmalı şekilde göstermektedir. Kategori ✅ Yapılabilir (Uyumlu) ❌ Yapılamaz (Yasak) Genel Sağlık Bilgisi “Cilt yaşlanmasını etkileyen faktörler nelerdir?” “Bu yöntemle cildiniz gençleşir.” Eğitim Amaçlı İçerik “Botulinum toksini tıpta hangi alanlarda kullanılır?” “Botoksla 10 yıl gençleşin.” Hekim Tanıtımı “Dr. X, dermatoloji uzmanıdır.” “Alanında en başarılı dermatolog.” Klinik Tanıtımı “Kliniğimizde dermatoloji alanında tanı ve tedavi hizmetleri sunulmaktadır.” “En iyi sonuçları veren klinik.” Akademik / Bilimsel İçerik “Güncel kılavuzlarda önerilen yaklaşımlar.” “En yeni ve en etkili yöntem.” Görsel Kullanımı Nötr ortam fotoğrafları (bina, bekleme alanı, ekipman) Enjeksiyon, dolgu, lazer vb. işlem görüntüleri Öncesi–Sonrası — Öncesi–sonrası karşılaştırma fotoğrafları Hasta Yorumu — Hasta memnuniyet mesajları, video yorumlar Duygusal Dil “Bu paylaşım bilgilendirme amaçlıdır.” “Kendinizi özel hissedeceksiniz.” Etki / Sonuç Vaatleri — “Kesin çözüm”, “garanti sonuç” Kampanya / Fiyat — İndirim ve kampanya duyuruları CTA (Çağrı) “Detaylı bilgi için sağlık profesyoneline danışınız.” “Hemen randevu alın, başlayın.” Not: Uygulamada “hasta + sonuç + görsel + yorum” kombinasyonu yasak reklam riskini belirgin biçimde artırır.
Altın Kural: Hasta + sonuç + görsel + yorum = yasak reklam. Bu unsurlardan ikisinin bir araya gelmesi dahi ihlal riskini yükseltir.
IV. Uyumlu (Compliance-Friendly) Instagram Metinleri
1) Eğitim Amaçlı Paylaşım
“Cilt yaşlanması; genetik faktörler, güneş maruziyeti ve çevresel etkenlerle ilişkilidir.
Bu paylaşım genel bilgilendirme amaçlıdır.”
2) Hizmet Alanı Tanımı
“Kliniğimizde dermatoloji alanında tanı ve tedavi hizmetleri sunulmaktadır.”
3) Akademik İçerik
“Güncel kılavuzlar, kişiye özgü değerlendirme yapılmasının önemini vurgulamaktadır.”
Bu metinlerde sonuç, mutluluk, başarı veya vaat çağrışımı yaratabilecek ifadelerden kaçınılmalıdır. Görsel seçiminde de işlem anı veya sonuç ima eden görsellere yer verilmemelidir.
V. Uyumlu Web Sitesi Metinleri
1) “Hakkımızda” Örneği
“Kliniğimiz, dermatoloji alanında tanı ve tedavi hizmetleri sunmaktadır.
Sunulan hizmetler, tıbbi etik kurallar ve yürürlükteki mevzuat çerçevesinde yürütülmektedir.”
2) “Hizmetlerimiz” Örneği
“Dermatoloji alanındaki tıbbi uygulamalar, hastanın bireysel durumu dikkate alınarak planlanır.
Her tıbbi uygulama kişiye özgü değerlendirme gerektirir.”
3) Footer / Bilgilendirme Notu
“Bu internet sitesinde yer alan bilgiler bilgilendirme amaçlıdır ve tanı veya tedavi yerine geçmez.”
VI. Klinikler İçin Hazır Sosyal Medya Metin Şablonları
- “Kliniğimizde sağlık hizmetleri, ilgili mevzuat ve tıbbi etik kurallar çerçevesinde sunulmaktadır.”
- “Bu paylaşım genel bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.”
- “Uzman hekim kadromuz, kendi alanlarında mesleki çalışmalarını sürdürmektedir.”
- “Adres ve iletişim bilgilerimize profilimizde yer alan bağlantıdan ulaşabilirsiniz.”
VII. Sonuç: Sosyal Medya Artık Pazarlama Değil, Hukuki Risk Yönetimi
Reklam Kurulu uygulaması, sağlık alanında ticari reklama sıfır tolerans yaklaşımını pekiştirmektedir. “Bilgilendirme” etiketi, içeriklerin yönlendirici etkisini ortadan kaldırmaz; tek bir paylaşım dahi idari yaptırım ve mesleki risk doğurabilir.
Bu nedenle doktorlar ve klinikler için sosyal medya ve web sitesi yönetimi artık bir pazarlama faaliyeti değil, doğrudan hukuki risk yönetimi konusudur. Önceden hazırlanmış uyumlu metinlerin kullanılması ve içeriklerin düzenli hukuki denetimden geçirilmesi, pratikte en güvenli yoldur.
Yasal Uyarı: Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır; somut olayın özelliklerine göre hukuki değerlendirme değişebilir.
#ReklamKurulu #SağlıktaReklamYasağı #DoktorReklamYasağı #KlinikReklamYasağı #SağlıkHukuku #ReklamHukuku #TüketiciHukuku #HaksızTicariUygulamalar #6502SayılıKanun #TıbbiDeontoloji #TıpEtiği #Doktorlar #Klinikler #SağlıkMerkezleri #EstetikKlinik #Dermatoloji #DişKlinikleri #PsikolojiMerkezi #SağlıkHizmetleri #SosyalMedyaHukuku #InstagramUyum #WebSitesiUyumu #DijitalUyum #ContentCompliance #Uyumluİçerik #HukukiRiskYönetimi #MevzuataUyum #BilgilendirmeAmaçlı #Akademikİçerik #HastaHakları #Sağlıkİletişimi #EtikTanıtım #NötrDil #HukukRehberi #UygulamaRehberi #İdariYaptırımlar #DurdurmaCezası #Compliance
- Doktorlar ve Klinikler İçin Reklam Kurulu Uyum Rehberi - Aralık 23, 2025
- Instagram’da Avukat Reklamları: Reklam Kurulu’ndan Önemli Karar (2025/3670) - Aralık 23, 2025
- Nice Sınıflandırması 38. Sınıf: Haberleşme ve Yayın Hizmetleri - Aralık 23, 2025