Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) m. 124
Gizli patent
SMK MADDE 124– (1) Kurum, başvuru konusu buluşun millî güvenlik açısından önem taşıdığı kanısına varırsa başvurunun bir suretini görüş almak üzere Millî Savunma Bakanlığına iletir ve durumu başvuru sahibine bildirir.
(2) Millî Savunma Bakanlığı, başvuru işlemlerinin gizli yürütülmesine karar verirse bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde kararını Kuruma bildirir. Gizlilik kararı verilmemesi veya söz konusu süre içinde Kuruma bildirimde bulunulmaması hâlinde Kurum, başvuru ile ilgili işlemleri başlatır.
(3) Patent başvurusunun gizliliğe tabi olması hâlinde Kurum, durumu başvuru sahibine bildirir ve başvuru ile ilgili başka bir işlem yapmadan başvuruyu gizli patent başvurusu olarak sicile kaydeder.
(4) Patent başvurusu sahibi, gizli patent başvuru konusu buluşu, yetkisi olmayan kişilere açıklayamaz.
(5) Patent başvurusu sahibinin talebi üzerine, patent başvuru konusu buluşun kısmen veya tamamen kullanılmasına, Millî Savunma Bakanlığınca izin verilebilir.
(6) Patent başvurusu sahibi, patent başvurusunun gizli tutulduğu süre için, Devletten tazminat isteyebilir. Ödenecek tazminat miktarı konusunda anlaşma sağlanamazsa tazminat miktarı mahkeme tarafından belirlenir. Tazminat, buluşun önemi ve patent başvurusu sahibinin onu serbestçe kullanabilmesi hâlinde elde edeceği muhtemel gelirin miktarı göz
önünde tutularak hesaplanır. Patent başvurusu sahibinin kusuruyla gizli patent başvuru konusu olan buluş açıklanmışsa tazminat isteme hakkı ortadan kalkar.
(7) Gizli patent başvuruları için gizli kaldığı süre boyunca, Kuruma yıllık ücret ödenmez.
(8) Kurum, Millî Savunma Bakanlığının talebi üzerine, patent başvurusu için öngörülmüş gizliliği kaldırabilir. Gizliliği kaldırılmış bir patent başvurusu, gizliliği kaldırıldığı tarihten itibaren patent başvurusu olarak işlem görür.
(9) Türkiye’de gerçekleştirilen bir buluş millî güvenlik açısından önem taşıyorsa söz konusu buluş için başka bir ülkede patent başvurusunda bulunulamaz. Türkiye’de gerçekleştirilen bir buluş için Kuruma yapılan bir patent başvurusu birinci ila sekizinci fıkra hükümlerine tabiyse Millî Savunma Bakanlığının izni olmadan, söz konusu buluş için başka
bir ülkede patent başvurusu yapılamaz.
(10) Buluşu yapanın yerleşim yeri Türkiye’deyse aksi ispat edilinceye kadar, buluşun Türkiye’de yapılmış olduğu kabul edilir.
SMK MADDE 124 – Gizli Patent Kavramı ve Yorumu:
(1) Millî Güvenlik Açısından Önem: Madde 124’ün birinci fıkrası, başvuru konusu buluşun millî güvenlik açısından önem taşıdığının değerlendirilmesi durumunda Kurum’un, görüş almak üzere Millî Savunma Bakanlığı’na başvuruyu ileteceğini ve durumu başvuru sahibine bildireceğini belirtir.
(2) Gizlilik Kararı ve Süreci: İkinci fıkra, Millî Savunma Bakanlığı’nın başvuru işlemlerinin gizli yürütülmesine karar verme yetkisini içerir. Bakanlık, bu kararını bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Kurum’a bildirmelidir. Gizlilik kararı verilmemesi veya süre içinde bildirim yapılmaması durumunda, Kurum başvuru ile ilgili işlemlere başlar.
(3) Gizli Patent Başvurusu ve Sicile Kayıt: Üçüncü fıkra, patent başvurusunun gizliliğe tabi olması durumunda, Kurum’un durumu başvuru sahibine bildireceğini ve başvuruyu gizli patent başvurusu olarak sicile kaydedeceğini ifade eder.
(4) Açıklama Yasağı: Dördüncü fıkra, patent başvurusu sahibine, gizli patent başvurusu konusu buluşu yetkisi olmayan kişilere açıklayamama yükümlülüğü getirir.
(5) Kullanım İzni: Beşinci fıkra, patent başvurusu sahibinin talebi üzerine, gizli patent başvuru konusu buluşun kısmen veya tamamen kullanılmasına Millî Savunma Bakanlığı’nın izin verebileceğini belirtir.
(6) Tazminat Hakkı: Altıncı fıkra, gizli patent başvurusu süresince Devletten tazminat talep edilebileceğini ve tazminat miktarının mahkeme tarafından belirleneceğini ifade eder. Ancak, buluşun kusurlu bir şekilde açıklanması durumunda tazminat hakkının ortadan kalkacağını belirtir.
(7) Yıllık Ücret: Yedinci fıkra, gizli patent başvuruları için gizli kaldığı süre boyunca Kuruma yıllık ücret ödenmeyeceğini belirtir.
(8) Gizliliğin Kaldırılması: Sekizinci fıkra, Millî Savunma Bakanlığı’nın talebi üzerine, Kurum’un patent başvurusu için öngörülmüş gizliliği kaldırma yetkisine sahip olduğunu ifade eder. Gizliliği kaldırılmış bir patent başvurusu, kaldırıldığı tarihten itibaren normal bir patent başvurusu olarak değerlendirilir.
(9) Yurtdışında Patent Başvurusu Yasağı: Dokuzuncu fıkra, Türkiye’de gerçekleştirilen bir buluşun millî güvenlik açısından önem taşıması durumunda, bu buluş için başka bir ülkede patent başvurusu yapılmasının yasaklandığını belirtir.
(10) Buluşun Yerleşim Yeri ve Kabul Edilmesi: Son fıkra, buluşu yapanın yerleşim yerinin Türkiye’de olduğu durumda, bu buluşun Türkiye’de yapılmış kabul edileceğini ifade eder. Aksi ispat edilinceye kadar bu kabul geçerlidir.
Gizli Patent: İnovasyon ve Millî Güvenlik Arasında İnce Bir Denge
Günümüzde teknolojik ilerlemelerle birlikte, buluşlar ve patentler sadece ticari değil, aynı zamanda ulusal güvenlik açısından da önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ve benzeri mevzuatlar, “gizli patent” kavramını tanımlayarak, buluşların açık bir şekilde patentlenmesi yerine belirli durumlarda gizli tutulmasına olanak tanır. Bu makalede, gizli patent kavramını ayrıntılı bir şekilde ele alacak ve Türkiye’deki Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde nasıl düzenlendiğini inceleyeceğiz.
Gizli Patent Nedir?
Gizli patent, bir buluşun ticari kullanımının ötesinde, millî güvenlik veya devlet çıkarlarına zarar verebilecek nitelikteki bilgileri içermesi durumunda başvuru sahibinin talebi veya devletin inisiyatifi ile patent başvurusunun gizli tutulması anlamına gelir. Bu durum, buluşun içerdiği teknik bilgilerin veya uygulamaların, ülkenin stratejik güvenliği üzerinde potansiyel bir etkisi olduğu durumlarda ortaya çıkar.
Sınai Mülkiyet Kanunu Çerçevesinde Gizli Patent:
Türkiye’de, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 124. maddesi, gizli patent kavramını düzenler. Bu madde, başvuru konusu buluşun millî güvenlik açısından önem taşıdığı durumlarda, Millî Savunma Bakanlığı’nın görüşü alınarak gizli tutulabileceğini ifade eder. Başvuru sahibine durum bildirilir ve gizlilik kararı alındığında başvuru sahibi buluşu açıklayamaz, kullanamaz ve başka bir ülkede patent başvurusunda bulunamaz. Gizli patent başvurusu süresince yıllık ücret ödenmez ve bu durum devletle işbirliği içinde geliştirilen stratejik projelerde sıklıkla karşımıza çıkar.
Gizli Patentin Özellikleri ve Uygulama Alanları:
- Millî Güvenlik Açısından Önem: Gizli patent, öncelikle millî güvenlikle ilgili stratejik öneme sahip buluşları koruma amacı taşır. Bu kapsamda, askeri teknoloji, güvenlik sistemleri veya stratejik öneme sahip diğer alanlardaki buluşlar gizli tutulabilir.
- Gizliliğin İptali ve Uluslararası İlişkiler: Türkiye’deki gizli patent başvuruları için gizliliğin kaldırılması, Millî Savunma Bakanlığı’nın talebi üzerine Kurum tarafından gerçekleştirilebilir. Bu durum uluslararası patent başvurularını etkiler ve gizliliğin kaldırılmasından sonra başvuru açık bir şekilde işlem görür.
- Tazminat Hakkı: Gizli patent süresince başvuru sahibi, buluşun gizliliği nedeniyle zarara uğradığını düşünüyorsa devletten tazminat talep edebilir. Ancak, buluşun kusurlu bir şekilde açıklanması durumunda tazminat hakkı ortadan kalkar.
Sonuç:
Gizli patent, teknolojik gelişmelerin ve buluşların stratejik önem taşıdığı modern dünyada, millî güvenlik açısından önemli bir araçtır. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 124. maddesi, bu konuda Türkiye’de uygulanan mevzuatı düzenler ve buluş sahipleri ile devlet arasında adil bir denge kurmayı amaçlar. Gizli patentin, inovasyonu korurken millî güvenliği sağlama noktasında kritik bir rol oynadığı açıktır, ancak bu mekanizmanın doğru ve dengeli bir şekilde kullanılması önemlidir.
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 110. Maddesi Patent Başvurularında Hak Sahipliği
http://dspace.akdeniz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/123456789/1601/T02041.pdf?sequence=1&isAllowed=y
