Açık Kaynak Lisanslar: Nedir ve Neden Önemlidir?
Açık kaynak lisanslar, yazılımın kaynak kodunun herkes tarafından kullanılabilir, değiştirilebilir ve dağıtılabilir olmasını sağlayan yasal sözleşmelerdir. Bu, yazılımın geliştirilmesine ve paylaşılmasına katkıda bulunmak isteyenlere şeffaflık ve esneklik sunar.
Açık Kaynak Lisans Türleri:
- Permisif Lisanslar: MIT Lisansı, Apache Lisansı ve BSD Lisansı gibi permisif lisanslar, kaynak kodun herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanılmasına, değiştirilmesine ve dağıtılmasına izin verir.
- Kopyala-Yay-Değiştir Lisansları (Copyleft): GPL Lisansı ve LGPL Lisansı gibi kopyala-yay-değiştir lisanslar, kaynak kodun değiştirilmiş sürümlerinin de açık kaynak kodlu olması gerektiğini şart koşar.
Açık Kaynak Lisansların Avantajları:
- Daha Hızlı Geliştirme: Açık kaynak kod, daha geniş bir geliştirici topluluğunun katkıda bulunmasına olanak tanır. Bu da yazılımın daha hızlı ve daha iyi hale gelmesini sağlar.
- Daha Fazla Güvenlik: Açık kaynak kod, herkes tarafından incelenebileceğinden, güvenlik açıkları daha hızlı tespit edilir ve düzeltilir.
- Daha Düşük Maliyetler: Açık kaynak yazılımlar genellikle ücretsizdir ve ticari yazılımlara kıyasla daha düşük maliyetlidir.
- Daha Fazla Seçim: Açık kaynak, çok çeşitli yazılımlar arasından seçim yapma özgürlüğü sunar.
Somut Örnekler:
- Linux Ä°ÅŸletim Sistemi: Linux, dünyanın en popüler iÅŸletim sistemlerinden biridir ve açık kaynak kodludur. Bu, Linux’un dünya çapında milyonlarca geliÅŸtirici tarafından geliÅŸtirilmesine ve kullanılmasına olanak tanır.
- WordPress İçerik Yönetim Sistemi: WordPress, dünyanın en popüler içerik yönetim sistemlerinden biridir ve açık kaynak kodludur. Bu, WordPress’in milyonlarca web sitesi tarafından kullanılmasına ve özelleÅŸtirilmesine olanak tanır.
- Firefox Web Tarayıcısı: Firefox, dünyanın en popüler web tarayıcılarından biridir ve açık kaynak kodludur. Bu, Firefox’un milyonlarca kullanıcı tarafından kullanılmasına ve geliÅŸtirilmesine olanak tanır.
Katılımcı Sözleşmesi Gereksinimleri: Projeniz için Neye İhtiyacınız Var?
Açık kaynak projeler, katkıda bulunanların katkılarını yönetmek için çeÅŸitli lisanslar ve katılımcı sözleÅŸmeleri (CLA’lar) kullanır. Projeniz için en uygun seçeneÄŸi belirlerken göz önünde bulundurmanız gereken bazı önemli durumlar ÅŸunlardır:
Açık Kaynak Lisanslarının Yetersizliği:
- Açık kaynak lisanslarının yeterli koruma saÄŸlamadığı deÄŸerlendirilirse tüm katılımcıların CLA’yı açıkça kabul etmesini isteyebilirsiniz.
- Bu durumda, projenin açık kaynak lisansını onaylayan basit bir CLA yeterli olabilir.
- Örnek: JQuery Bireysel Katılımcı Lisans Sözleşmesi
Patent Hibesine İhtiyaç:
- Projeniz, açık bir patent hibesi içermeyen bir lisans kullanıyorsa ve patent portföyleri ile sizi hedef alabilecek katılımcılardan patent hibesine ihtiyacınız varsa, Apache Bireysel Katılımcı Lisans Sözleşmesi veya Apache Lisansı 2.0 gibi bir CLA kullanılabilir.
Tescilli Bir Versiyon Dağıtımı:
- Projeniz copyleft bir lisans altındaysa ve aynı zamanda projenin tescilli bir versiyonunu da dağıtmanız gerekiyorsa, size telif hakkı veren veya size (ancak halka değil) izin veren bir lisans veren her katılımcıya ihtiyacınız olacaktır.
- Örnek: MongoDB Katılımcı Anlaşması
Lisans DeÄŸiÅŸiklikleri:
- Projenizin ömrü boyunca lisansları değiştirmesi gerekebileceğini ve katkıda bulunanların bu tür değişiklikleri önceden kabul etmesini isteyebilirsiniz.
- Bu durumda, CLA yardımcısı gibi bir entegrasyon kullanılarak katılımcıların yükünü hafifletmek mümkündür.
DiÄŸer Hususlar:
- Katılımcıların katkıda bulunmadan önce lisans ve CLA’yı okumasını ve anlamasını saÄŸlamak önemlidir.
- Projenizin özel gereksinimlerine uygun bir CLA seçmek için bir avukata danışmanız önerilir.
Katılımcı sözleşmeleri, açık kaynak projeler için önemli bir araçtır. Projeniz için en uygun seçeneği belirlerken, projenizin lisansını, patent hibesi ihtiyacını, tescilli dağıtım planlarını ve potansiyel lisans değişikliklerini göz önünde bulundurmanız önemlidir.
Sonuç:
Açık kaynak lisanslar, yazılım geliştirme ve kullanımı için önemli bir araçtır. Daha hızlı geliştirme, daha fazla güvenlik, daha düşük maliyetler ve daha fazla seçim gibi birçok avantaj sunar.
https://mozanunal.com/2016/09/ack-kaynak-yazlm-lisans-turleri-ve/
