Tacir olmayan üniversitelerin, derneklerin, spor kulüplerinin, vakıfların da marka tescil ettirmeleri mümkündür. Fenerbahçe, Galatasaray gibi spor kulüplerinin, Kültür gibi üniversitelerin isimleri marka olarak tescillidir ve itirazlara, davalara yoğun bir şekilde konu olmaktadır.
YARGITAY
11. HUKUK DAÄ°RESÄ°
E. 2005/13270
K. 2007/4678
T. 20.3.2007
• HAKSIZ REKABET ( Davacının Sahip OlduÄŸu Galatasaray Marka Amblem ve Logoları ÇeÅŸitli Ãœrünler Ãœzerinde Kullanarak Ãœrtetim ve Pazarlama Hakkına Tecavüz – Davalı tarafından Üç Büyük Takım Renklerinden MüteÅŸekkil Renk KataloÄŸunun SunuÅŸ Åžeklinin Taraftar Kitlesini Hedef Aldığı Haksız Rekabete Neden OlduÄŸu )
• ÜÇ BÃœYÃœK TAKIMA AÄ°T RENKLERÄ°N ÃœRÃœNLERDE KULLANILMASI ( Taraftar Kitlesini Hedef Aldığı Böylece Bu Renkler Kullanılarak Ãœretilen Malların Arz Kitlesinin Emeksizce Arttığı – Üç Büyük Takıma Ait Renklerle Yapılan Ãœrünlerle DeÄŸil Ancak Pazarlama TekniÄŸiyle Haksız Rekabet Yaratıldığının Kabulü GereÄŸi )
• ÃœRÃœNLERÄ°N SUNUÅž ÅžEKLÄ°NÄ°N BÄ°LGÄ°LENMÄ°Åž VEYA VASAT ALICI KÄ°TLESÄ°NÄ° ETKÄ°LEMESÄ° ( Renklerin Kullanma Hakkının Tekel OluÅŸturmayacağı Ancak Üç Büyük Takıma Ait Renklerin Uyarıcılığı ve Ä°majının Algılanışının Göz Ardı EdilmeyeceÄŸi – Üç Büyük Takmın Taraftar Kitlesini Hedef Alan Ãœrünlerin Haksız Rekabet OluÅŸturduÄŸu )
6762/m. 56
ÖZET : Davalı üç büyük takımın renklerinden oluşan ürünlerini bir arada katalogunda pazarlamakla, bu kulüplerin taraftar kitlesini hedef alarak, anılan terliklerin arz kitlesini kendi yararına emeksizce genişletmektedir.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Ä°zmir Asliye 4.Ticaret Mahkemesi’nce verilen 28.07.2005 tarih ve 2005/64-2005/488 sayılı kararın Yargıtay’ca duruÅŸmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiÅŸ olmakla, duruÅŸma için belirlenen 20.03.2007 gününde davacı avukatı Ece Ertem ile davalı avukatı Zeki Ä°ÅŸlekel gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiÄŸi anlaşıldıktan ve duruÅŸmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruÅŸmalı iÅŸlerin yoÄŸunluÄŸu ve süre darlığından ötürü iÅŸin incelenerek karara baÄŸlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Susoy tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruÅŸma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra iÅŸin gereÄŸi görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkili ÅŸirketin Galatasaray Spor Klubü DerneÄŸi ile imzalamış bulunduÄŸu sözleÅŸme ile Galatasaray Futbol Takımına iliÅŸkin her türlü marka, amblem, ad, unvan, logo, renk, slogan, iÅŸaret, imaj gibi tanıtım vasıtalarının kullanılması konusunda 30 yıllığına münhasır lisans sahibi olduÄŸunu, `Çocuk, Kadın, Erkek Terlikleri ve Yürüyüş Ayakkabıları` ürünlerinde kullanım hakkının alt lisans sözleÅŸmesi ile Terteks Tekstil Ä°thalat Ä°hracat ve Pazarlama A.Åž.’ne verildiÄŸini, davalının üzerinde Fenerbahçe ( sarı-lacivert ), BeÅŸiktaÅŸ ( siyah-beyaz ) ve Galatasaray ( sarı-kırmızı ) futbol kulübünün renklerini `GENESÄ°S` markası altında ürettiÄŸi ürettirdiÄŸi terliklerde kullanıp, bu futbol takımları ile iltibaslar meydana getirecek ÅŸekilde reklamlarını, satış ve pazarlamasını yaparak, müvekkili ÅŸirket lisansiyesi Terteks A.Åž. tarafından üretilen ürünler ile iltibas yaratmak suretiyle haksız rekabet yaptığını, bu suretle müvekkilinin zararına yol açtığını ileri sürerek, davalının haksız rekabet yaratan eylemlerinin tespiti ile önlenmesine, müvekkili ÅŸirketin haksız rekabete konu eylemler nedeniyle mahrum kaldığı kar ve kazanç kaybı ile uÄŸradığı fiili zararın tazmini amacıyla fazlaya iliÅŸkin hakları saklı kalmak kaydıyla ( 30.000 ) YTL. maddi ve uÄŸranılan itibar kaybı için ( 10.000 ) YTL. manevi tazminatın davalıdan tahsiline, kararın basın yolu ile ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiÅŸtir.
Davalı vekili, müvekkilinin ithal edip satışa sunduÄŸu hiç bur üründe TTK.nun 57/5. maddesinde gösterilen Galatasaray’ın adı, markası, logosu, iÅŸareti ve benzeri tescil edilmiÅŸ yada çaÄŸrıştıran ÅŸekilde bir ibaresinin olmadığını, renklerin ise evrensel deÄŸerler olup, sarı-kırmızılı renklerin kullanımının Galatasaray’a hasredilmiÅŸ olmadığını belirterek, davanın reddini istemiÅŸtir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna nazaran, davacının haksız rekabet oluşturduğunu iddia ettiği ürünlerin davalı iş yerinde bulunamadığı, bir an için katalog sayfasındaki ürünlerin davalı yanca piyasaya sunulduğunu kabul edilse dahi, sadece sarı kırmızılı renkler içeren bu ürünlerin, davacının haklarını ihlal etmesinin mümkün olmadığı, evrensel renklerin kullanılması hakkının kimsenin tekelinde bulunmadığı, doğada var olan renklerin ( gerçek veya tüzel kişinin o renge yönelik hiçbir ayırt edicilik katkısı olmaksızın ) üretilen ürünlerde kullanılmasını kısıtlamayı kabul etmenin hukukun temel normlarına aykırı düştüğü gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davacının Galatasaray Spor Kulübü ile imzaladığı münhasır lisans sözleşmesi uyarınca kullanma hakkına sahip olduğu marka, amblem, ad, unvan, logo, renk, slogan, işaret, imaj gibi tanıtım vasıtalarının çeşitli ürünler üzerinde kullanılarak üretim, pazarlama, dağıtım ve satışlarının yapılması konusunda alt lisans sözleşmeleri imzalayarak gelir elde ettiği, davalının davacıya ait marka, logo, ibare ve işaret içermemesine rağmen, üç büyük takımın taraftar kitlesine hitap etmek amacıyla, siyah-beyaz, sarı-lacivert ve sarı-kırmızı renklerden oluşan ürünlerini bir arada pazarlamak suretiyle haksız rekabet yarattığı iddiasına dayalı haksız rekabetin tespiti, meni, sonuçlarının ortadan kaldırılması ve maddi-manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davacıya ait her hangi bir amblem, logo, işaret, marka v.s içermeksizin salt sarı-kırmızı renklerden oluşan davalı ürünlerinin davacının haklarını ihlal etmesinin mümkün bulunmadığı, evrensel renklerin kullanılma hakkının kimsenin tekelinde olamayacağı, doğada var olan renklerin üretilen ürünlerde kullanılmasının kısıtlanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, mahkemenin gerekçelerinde hiçbir yanlışlık bulunmamasına rağmen incelemenin eksik yapıldığı anlaşılmaktadır. Şöyle ki; davalının katalogunda üç büyük takıma ait renklerden müteşekkil davaya konu ürünlerin bu sunuş şeklinin bilgilenmiş veya vasat bir alıcı tarafından özellikli olarak üç büyük takıma ait renklerin uyarıcılığı ve yaratacağı imaj itibarıyla algılanış özelliği göz ardı edilemez. Davalı üç büyük takımın renklerinden oluşan ürünlerini bir arada katalogunda pazarlamakla, bu kulüplerin taraftar kitlesini hedef alarak, anılan terliklerin arz kitlesini kendi yararına emeksizce genişletmektedir. Davalının, yapmış olduğu üretim ile değil ve fakat ürünlerini dosyada mevcut katalogdaki sunuş şekli ( pazarlama tekniği ) itibarıyla davacıyla TTK.nun 56. maddesi kapsamında haksız rekabet oluşturduğunun kabulü gerekirken bu husus dikkate alınmaksızın yazılı şekilde davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve kararın açıklanan nedenle davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir edilen 500,00 YTL duruşma vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 20.03.2007 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
YARGITAY
11. HUKUK DAÄ°RESÄ°
E. 2018/1149
K. 2019/6421
T. 10.10.2019
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Ankara 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 03/03/2016 gün ve 2015/2 – 2016/68 Sayılı kararı onayan Daire’nin 13/12/2017 gün ve 2016/5291 – 2017/7233 Sayılı kararı aleyhinde davalı … vekili tarafından karar düzeltilmesi isteÄŸinde bulunulmuÅŸ ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiÄŸi de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruÅŸma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereÄŸi konuÅŸulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, 1 numaralı müvekkilinin Ä°STANBUL KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ°, Ä°STANBUL KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ°, Ä°STANBUL KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ° GÃœNCESÄ°, KÄ°TAP KÃœLTÃœRDÃœR, KÃœLTÃœR, KÃœLTÃœR CATS, KÃœLTÃœR HÄ°ZMETLERÄ° YAÅžADIKÇA EĞİTÄ°M, KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ°, KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ°, OKUL KÃœLTÃœRDÃœR, TC Ä°STANBUL KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ° Ä°KÃœ YAYINEVÄ°+ÅžEKÄ°L, ÃœNÄ°VERSÄ°TE KÃœLTÃœRDÃœR, GENÇ KÃœLTÃœR ibareli, 41. sınıf hizmetleri içeren, 2 numaralı müvekkilinin de KKSK KÃœLTÃœR KOLEJÄ° SPOR KULUBÃœ DERNEĞİ, KKV KÃœLTÃœR KOLEJÄ° VAKFI, KKV KÃœLTÃœR KOLEJÄ° VAKFI Ä°KTÄ°SADÄ° Ä°ÅžLETMESÄ°, KÃœGEM, KÃœGEM KÃœLTÃœR KOLEJÄ° GELÄ°ÅžTÄ°RME VE EĞİTÄ°M MERKEZÄ°, KÃœLTÃœR KOLEJÄ° VAKFI KEV, KÃœLTÃœR KOLEJÄ° YAYINLARI, KÃœLTÃœR KOLEJÄ° OLMAK AYRICALIKTIR, KÃœLTÃœR TEST ibareli 41. sınıf hizmetleri içeren tanınmış markaların sahibi olduÄŸunu, davalının müvekkilinin markalarıyla iltibas yaratan ve onlara tecavüz oluÅŸturan 08/04/2013 gün ve 2013/32263 kod numaralı, “muÄŸla teknoloji ve kültür koleji+ÅŸekil” ibareli, 41. sınıf hizmetleri içeren marka tescil baÅŸvurusunun ilânı üzerine iltibas ve tanınmışlık vakıasına dayalı olarak baÅŸvurunun reddi talebini içeren itirazlarının önce Markalar Dairesi ve nihaî olarak da YÄ°DK tarafından 2014/M-13671 Sayılı kararla iÅŸaret ve markaların iltibas yaratacak derecede benzer olmaması gerekçesiyle reddedildiÄŸini ileri sürerek kurum kararının iptaline ve davalı adına tescil olunan markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiÅŸtir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne, dava konusu YİDK kararının, davacıların itirazlarının reddi yönünden iptaline, davalı adına tescilli 2013/32263 Sayılı markanın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine dair verilen kararın davalılar vekillerince temyizi üzerine karar Dairemizce onanmıştır.
Davalı … vekili bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuÅŸtur.
Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı … vekilinin HUMK 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisini ihtiva etmeyen karar düzeltme isteÄŸinin reddi gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı … vekilinin karar düzeltme isteÄŸinin HUMK 442. maddesi gereÄŸince REDDÄ°NE, aÅŸağıda yazılı bakiye 17,70 TL karar düzeltme harcının ve 3506 Sayılı Kanun ile deÄŸiÅŸtirilen HUMK 442/3. maddesi hükmü uyarınca takdiren 389,49 TL para cezasının karar düzeltilmesini isteyen davalı …’tan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine, 10/10/2019 tarihinde oybirliÄŸiyle karar verildi.
Tanınmış Markalarda İltibas 2315
