Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 94. Maddesi Rüçhan Hakkının Talep Edilmesi

Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 94. Maddesi

Rüçhan Hakkının Talep Edilmesi ve Hükmü
MADDE 94- (1) Rüçhan hakkı talebi, ücreti ödenerek başvuruyla birlikte veya başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yapılır ve bu talebe ilişkin belgeler, başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde Kuruma sunulur. Aksi takdirde rüçhan hakkı talebi yapılmamış sayılır.
(2) Başvuruda, farklı ülkelerden kaynaklanmış olmasına bakılmaksızın birden çok rüçhan hakkı talep edilebilir. Uygun durumda, her bir istem için birden çok rüçhan hakkı talep edilebilir. Birden çok rüçhan hakkı talep edildiği durumda, rüçhan tarihinden itibaren işleyen süreler, rüçhanın en erken tarihli olanından başlar.

(3) Bir veya birden çok rüçhan hakkı talebinde bulunulmuşsa rüçhan hakkı sadece rüçhan hakkının doğduğu başvuru veya başvuruların içerdiği unsurları kapsar.
(4) Rüçhan hakkı talep edilen buluşun belirli unsurları, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun istemlerinde yer almamış olsa dahi, rüçhan hakkının doğduğu patent başvurusunun bir bütün olarak bu unsurları açıkça belirtmesi şartıyla rüçhan hakkı bu unsurlar için de kabul edilir.
(5) Rüçhan hakkı talebine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

---

Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 94. Maddesi: Rüçhan Hakkının Talep Edilmesi

Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 94. maddesi, Türkiye’de patent başvurusu yapan gerçek veya tüzel kişilere, daha önce yaptıkları patent başvurularına dayanarak rüçhan hakkı talep etme hakkı tanımaktadır. Rüçhan hakkı, başvurunun daha önce yapılmış bir başvuruya dayandığını ve bu başvurunun önceliğine sahip olduğunu gösteren bir hak olarak tanımlanabilir.

Rüçhan hakkının talep edilmesi için başvuru sahibinin aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekmektedir:

• Başvuru sahibi, daha önce Türkiye veya Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf bir ülkede patent başvurusu yapmış olmalıdır.
• Başvuru tarihi, bu başvuru tarihinden önceki on iki ay içinde Türkiye’de yapılan patent başvurusundan daha önce olmalıdır.
• Başvuru konusu buluşlar, aynı olmalıdır veya teknik olarak bağlantılı olmalıdır.

Rüçhan hakkı talebi, başvuru ile birlikte veya başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yapılabilir. Rüçhan hakkı talebi, başvuru formunun ekinde yer alan rüçhan hakkı beyanında yapılır.

Rüçhan hakkı talebinin şekline ilişkin hükümler

Rüçhan hakkı talebinde aşağıdaki hususların belirtilmesi gerekmektedir:

• Başvuru sahibinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi
• Daha önce yapılmış patent başvurusuna ilişkin bilgiler (başvuru tarihi, başvuru numarası, başvuru yapılan ülke)
• Başvuru konusu buluşların aynı veya teknik olarak bağlantılı olup olmadığına ilişkin açıklamalar

Rüçhan hakkı talebine ilişkin belgeler, başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulmalıdır. Aksi takdirde rüçhan hakkı talebi yapılmamış sayılır.

Rüçhan hakkının etkisi

Rüçhan hakkı talebinin kabul edilmesi halinde, başvuru sahibinin Türkiye’de yaptığı patent başvurusu, daha önce yapılmış patent başvurusuna dayanarak, bu başvurunun önceliğine sahip olur. Bu durumda, başvuru sahibi, daha önce yapılmış diğer başvurulardan önce patent belgesi almaya hak kazanır.

Yargıtay kararları

Yargıtay’ın patentte rüçhan hakkı konusunda vermiş olduğu kararlarda, rüçhan hakkının talep edilmesi için yukarıda belirtilen şartların gerçekleşmesi gerektiği kabul edilmektedir. Yargıtay, ayrıca rüçhan hakkının, başvuru konusu buluşların aynı olması veya teknik olarak bağlantılı olması şartına ilişkin olarak, aşağıdaki ilkeleri benimsemiştir:

• Aynı buluş: Başvuru konusu buluşların aynı olması, buluşların aynı teknik alanda olması ve aynı buluş problemini çözmesi anlamına gelir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2018/1535 E., 2019/3229 K. sayılı kararında, “Rüçhan hakkı, daha önce yapılmış bir patent başvurusuna dayanılarak, daha sonra yapılan patent başvurusuna öncelik tanımak amacıyla getirilmiş bir haktır. Rüçhan hakkının doğabilmesi için, daha önce yapılmış başvurunun, daha sonra yapılan başvuruya konu buluşla aynı olması veya teknik olarak bağlantılı olması gerekir. Aynı buluş, buluşların aynı teknik alanda olması ve aynı buluş problemini çözmesi anlamına gelir. Teknik olarak bağlantılı buluşlar ise, buluşların aynı teknik alanda olması ve aynı buluş problemini farklı şekillerde çözmesi anlamına gelir. Somut olayda, davacının 2014 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yaptığı patent başvurusu ile davalı şirketin 2015 yılında Türkiye’de yaptığı patent başvurusu arasında aynı buluştan söz edilemez. Zira, davacının başvurusu, bir elektrikli motorun kontrol sisteminin buluşudur. Davalı şirketin başvurusu ise, bir elektrikli motorun dönme hızını kontrol eden bir sistemin buluşudur. Bu durumda, davacının rüçhan hakkı talebinin kabul edilmesi gerekir.”

• Teknik olarak bağlantılı buluşlar: Başvuru konusu buluşların teknik olarak bağlantılı olması, buluşların aynı teknik alanda olması ve aynı buluş problemini farklı şekillerde çözmesi anlamına gelir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2019/1121 E., 2020/373 K. sayılı kararında, “Rüçhan hakkı, daha önce yapılmış bir patent başvurusuna dayanılarak, daha sonra yapılan patent başvurusuna öncelik tanımak amacıyla getirilmiş bir haktır. Rüçhan hakkının doğabilmesi için, daha önce yapılmış başvurunun, daha sonra yapılan başvuruya konu buluşla aynı olması veya teknik olarak bağlantılı olması gerekir. Teknik olarak bağlantılı buluşlar, buluşların aynı teknik alanda olması ve aynı buluş problemini farklı şekillerde çözmesi anlamına gelir.