SMK m. 55’e göre; (1) Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, ÅŸekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
(2) Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik
karakterleri ifade eder.
(3) Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
Maddeye göre tasarımın varlığından söz edebilmek için ürün veya ürün parçası olması ve insan duyularıyla algılanabilir olması gerekir.
Madde metninden de anlaşılacağı üzere bilgisayar programları fikri bir ürün olduğundan tasarım koruması kapsamında değildir. Ancak bilgisayar programlarının menü, ikon gibi grafik tasarımları şartların karşılanması halinde tasarım korumasından yararlanabilir.
Bir ürünün herhangi bir parçasına ait tasarım da yeni ve ayırt edici olması kaydıyla korumadan faydalanır. Bir tasarımın korumadan yararlanabilmesi için o tasarımın ürünün tamamına ilişkin olması gerekmez. Örneğin yeni ve ayırt edici olması şartıyla sıradan bir arabanın farı da tasarım korumasından faydalanabilir. Birleşik ürün tek bir ürün olmakla birlikte bir sistem içinde var olup sistemle birlikte algılanır. Birleşik ürünün parçalarının bir arada birbirine fiziki olarak bağlı olması özelliği ile birleşik ürün set ve takımdan ayrılır. Set ve takımda konsept olarak benzerlik olmakla birlikte fiziki anlamda bağlılık yoktur.
Setler aynı amaç için ortak bir kimlik çizgisi ile tasarlanmış farklı fonksiyonlardaki parçaların oluşturduğu bütündür. Seti oluşturan ürün setin dışında kaldığında sete bağımlı olmaksızın işlevini yerine getirebilir. Ancak setin parçaları bir araya geldiğinde sergiledikleri müşterek özelliklerle diğer setlerden ayrılavilir.
Takım ise ayrı ayrı kullanılabilir de kullanılmayabilir de. Örneğin kahve fincanın altlığına çikolata da konulabilir ancak bu altlık temel olarak kahve fincanı için tasarlanmıştır.
Ürünün aynı sınıfa ait olması, birleşik bir ürünün parçaları olması, ya da aynı takım/setin öğeleri olması halinde çoklu başvuru imkanı vardır. Gerek setteki gerekse takımdaki parçaların tasarımı ayrı ayrı tescil edilebileceği gibi tek bir tescille çoklu tasarım olarak da tescil edilebilir.
Ambalajlar da bugün bir iletiÅŸim bir pazarlama kanalı olarak kullanılıyor olması nedeniyle tasarım kapsamındadır. ÖrneÄŸin Nutella kavanozu, Çaykur Turist Çayı’nın sarı ambalajı, Red Bull’un kutusu.
Mutfak, otel, kafe gibi yapıların iç kısımlarına ait tasarımlar ile vitrin tasarımları da kanunun koruması kapsamındadır. Zira yeme içme sektöründe rekabet arttıkça tasarımlar ön plana çıkmakta ve farklı teşebbüsler konseptleri ve buna ilişkin tasarımlarıyla ön plana çıkmaktadır. Yoksa hemen hemen hepsinde satılan kahveler, çaylar, kekler vs aynıdır.Bu tip dizaynlar eser anlamında FSEK kapsamında olabileceği gibi tasarım olarak da korunabilir yani kümülatif korumaya konu olabilir.
Kanunda grafik sembollerin ve tipografik karakterlerin de ürün olarak kabul edilmesi isabetli olmuÅŸtur. Keza bir ürün olmasa bile örneÄŸin Nike’nin veya Under Armour’un amblemi.
Tipografik karakterler ise times new roman, ariel gibi baskı karakterleridir. Yenilik ve ayırt edicilik özelliği taşıması kaydıyla böyle bir baskı karakterinin de tasarım korumasından faydalanması mümkündür. Bunlar FSEK kapsamında da korunabilir.
