SMK m. 56 Tasarımın Yenilik ve Ayırt Ediciliği

Sınai Mülkiyet Kanunu madde 56 SMK m 56 SMK madde 56

Yenilik ve ayırt edicilik
MADDE 56- (1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(2) Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici
niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
(3) Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.

---

Endüstriyel tasarımların korunması için, tasarımın yeni olması gerekir. Tasarım, başvuru veya rüçhan tarihinden önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuş veya kullanılmış değilse, yeni kabul edilir.

Endüstriyel Tasarımların Yeniliğinin Tespiti

Endüstriyel tasarımların yeniliği, tasarımın tüm özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahipse, yeni kabul edilir.

Endüstriyel tasarımların yeniliğinin değerlendirilmesinde, tasarımın teknik özellikleri, estetik özellikleri ve işlevsel özellikleri gibi faktörler de dikkate alınabilir.

Yargı Kararlarında Endüstriyel Tasarımların Yeniliği

Yargı kararlarında, endüstriyel tasarımların yeniliği konusunda çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/304 E., 2022/1031 K. sayılı kararında, “Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının çizgi, şekil, biçim, renk, doku gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Tasarım hakkı, tasarım sahibine, tasarımın kullanılmasına ilişkin olarak özel haklar sağlar. Tasarım hakkı sahibi, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklerine sahip olması durumunda, tasarımın aynısını veya belirgin bir şekilde benzerini üretme, satma, ithal etme veya ihraç etme hakkına sahiptir.” denilmiştir.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/456 E., 2022/1450 K. sayılı kararında ise, “Tasarım, yeni ve ayırt edici niteliklere sahip değilse, tasarım hakkı koruması altında değildir. Bu durumda, tasarım sahibinin izinsiz olarak tasarımın aynısını veya belirgin bir şekilde benzerini üreten, satan, ithal eden veya ihraç eden kişi veya kuruluşlar, tasarım hakkı sahibine karşı dava açamaz.” denilmiştir.

Endüstriyel Tasarımların Yeniliğinin Belirlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Endüstriyel tasarımların yeniliğinin belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

Tasarım, başvuru veya rüçhan tarihinden önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuş veya kullanılmış değilse, yeni kabul edilir.
Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahipse, yeni kabul edilir.
Tasarım, teknik özellikleri, estetik özellikleri ve işlevsel özellikleri gibi faktörler dikkate alınarak değerlendirilir.

Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahipse, ayırt edici kabul edilir.

Endüstriyel Tasarımın Ayırt Ediciliğinin Tespiti

Endüstriyel tasarımın ayırt ediciliği, tasarımın tüm özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahipse, ayırt edici kabul edilir.

Endüstriyel tasarımın ayırt ediciliğinin değerlendirilmesinde, tasarımın teknik özellikleri, estetik özellikleri ve işlevsel özellikleri gibi faktörler de dikkate alınabilir.

Endüstriyel Tasarımın Ayırt Ediciliğinin Önemi

Endüstriyel tasarımın ayırt ediciliği, tasarımın korunması için önemli bir unsurdur. Tasarım, ayırt edici değilse, tasarım sahibinin tasarımın aynısını veya belirgin bir şekilde benzerini üreten, satan, ithal eden veya ihraç eden kişilere karşı dava açma hakkı yoktur.

Ayrıca, ayırt edici olmayan tasarımlar, tüketiciler tarafından tasarım sahibinin mal veya hizmetlerinden ayırt edilemez. Bu durum, tasarım sahibinin mal veya hizmetlerinin pazarlama ve satış çabalarını olumsuz etkileyebilir.

Endüstriyel Tasarımın Ayırt Ediciliğinin Belirlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Endüstriyel tasarımın ayırt ediciliğinin belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahip olmalıdır.
Tasarım, tasarımın kullanım amacı ile uyumlu olmalıdır.
Tasarım, tasarım sahibinin mal veya hizmetlerinin ayırt edilmesine yardımcı olmalıdır.

Yargı Kararlarında Ayırt Ediciliğin Değerlendirilmesi

Yargı kararlarında, endüstriyel tasarımın ayırt ediciliği, genellikle aşağıdaki faktörler dikkate alınarak değerlendirilmiştir:

Tasarım, bilgilenmiş bir kullanıcı üzerinde, tasarımın aynı veya benzerlerine göre belirgin bir farklılığa sahip midir?
Tasarım, tasarımın kullanım amacı ile uyumlu mudur?
Tasarım, tasarım sahibinin mal veya hizmetlerinin ayırt edilmesine yardımcı olmakta mıdır?

---

Tasarım Tescil Koşulu Olarak Yenilik ve Ayırt Edicilik

Yurtdışında Önceki Tasarım Yenilik Ayırt Edicilik 331

Ayırt Edicilik; Ortak Özelliklere Ağırlık Verilmesi

Ayırt Edicilik Araştırması, Bilirkişi İncelemesi

Ayırt Edicilik; Fikri Emek ve Çaba Mahsulü Olma

https://dergipark.org.tr/en/doTasar%C4%B1m,%20bilgilenmi%C5%9F%20bir%20kullan%C4%B1c%C4%B1%20%C3%BCzerinde,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1%20veya%20benzerlerine%20g%C3%B6re%20belirgin%20bir%20farkl%C4%B1l%C4%B1%C4%9Fa%20sahipse,%20ay%C4%B1rt%20edici%20kabul%20edilir.%20End%C3%BCstriyel%20Tasar%C4%B1m%C4%B1n%20Ay%C4%B1rt%20Edicili%C4%9Finin%20Tespiti%20End%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Fi,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20t%C3%BCm%20%C3%B6zellikleri%20dikkate%20al%C4%B1narak%20belirlenir.%20Tasar%C4%B1m,%20bilgilenmi%C5%9F%20bir%20kullan%C4%B1c%C4%B1%20%C3%BCzerinde,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1%20veya%20benzerlerine%20g%C3%B6re%20belirgin%20bir%20farkl%C4%B1l%C4%B1%C4%9Fa%20sahipse,%20ay%C4%B1rt%20edici%20kabul%20edilir.%20End%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Finin%20de%C4%9Ferlendirilmesinde,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20teknik%20%C3%B6zellikleri,%20estetik%20%C3%B6zellikleri%20ve%20i%C5%9Flevsel%20%C3%B6zellikleri%20gibi%20fakt%C3%B6rler%20de%20dikkate%20al%C4%B1nabilir.%20End%C3%BCstriyel%20Tasar%C4%B1m%C4%B1n%20Ay%C4%B1rt%20Edicili%C4%9Finin%20%C3%96nemi%20End%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Fi,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20korunmas%C4%B1%20i%C3%A7in%20%C3%B6nemli%20bir%20unsurdur.%20Tasar%C4%B1m,%20ay%C4%B1rt%20edici%20de%C4%9Filse,%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1%20veya%20belirgin%20bir%20%C5%9Fekilde%20benzerini%20%C3%BCreten,%20satan,%20ithal%20eden%20veya%20ihra%C3%A7%20eden%20ki%C5%9Filere%20kar%C5%9F%C4%B1%20dava%20a%C3%A7ma%20hakk%C4%B1%20yoktur.%20Ayr%C4%B1ca,%20ay%C4%B1rt%20edici%20olmayan%20tasar%C4%B1mlar,%20t%C3%BCketiciler%20taraf%C4%B1ndan%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20mal%20veya%20hizmetlerinden%20ay%C4%B1rt%20edilemez.%20Bu%20durum,%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20mal%20veya%20hizmetlerinin%20pazarlama%20ve%20sat%C4%B1%C5%9F%20%C3%A7abalar%C4%B1n%C4%B1%20olumsuz%20etkileyebilir.%20End%C3%BCstriyel%20Tasar%C4%B1m%C4%B1n%20Ay%C4%B1rt%20Edicili%C4%9Finin%20Belirlenmesinde%20Dikkat%20Edilmesi%20Gereken%20Hususlar%20End%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Finin%20belirlenmesinde%20dikkat%20edilmesi%20gereken%20hususlar%20%C5%9Funlard%C4%B1r:%20Tasar%C4%B1m,%20bilgilenmi%C5%9F%20bir%20kullan%C4%B1c%C4%B1%20%C3%BCzerinde,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1%20veya%20benzerlerine%20g%C3%B6re%20belirgin%20bir%20farkl%C4%B1l%C4%B1%C4%9Fa%20sahip%20olmal%C4%B1d%C4%B1r.%20Tasar%C4%B1m,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20kullan%C4%B1m%20amac%C4%B1%20ile%20uyumlu%20olmal%C4%B1d%C4%B1r.%20Tasar%C4%B1m,%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20mal%20veya%20hizmetlerinin%20ay%C4%B1rt%20edilmesine%20yard%C4%B1mc%C4%B1%20olmal%C4%B1d%C4%B1r.%20Yarg%C4%B1%20Kararlar%C4%B1nda%20End%C3%BCstriyel%20Tasar%C4%B1m%C4%B1n%20Ay%C4%B1rt%20Edicili%C4%9Fi%20Yarg%C4%B1%20kararlar%C4%B1nda,%20end%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Fi%20konusunda%20%C3%A7e%C5%9Fitli%20de%C4%9Ferlendirmeler%20yap%C4%B1lm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r.%20Yarg%C4%B1tay%2011.%20Hukuk%20Dairesi’nin%202022/304%20E.,%202022/1031%20K.%20say%C4%B1l%C4%B1%20karar%C4%B1nda,%20%22Tasar%C4%B1m,%20%C3%BCr%C3%BCn%C3%BCn%20t%C3%BCm%C3%BC%20veya%20bir%20par%C3%A7as%C4%B1n%C4%B1n%20%C3%A7izgi,%20%C5%9Fekil,%20bi%C3%A7im,%20renk,%20doku%20gibi%20%C3%B6zelliklerinden%20kaynaklanan%20g%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCd%C3%BCr.%20Tasar%C4%B1m%20hakk%C4%B1,%20tasar%C4%B1m%20sahibine,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20kullan%C4%B1lmas%C4%B1na%20ili%C5%9Fkin%20olarak%20%C3%B6zel%20haklar%20sa%C4%9Flar.%20Tasar%C4%B1m%20hakk%C4%B1%20sahibi,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20yeni%20ve%20ay%C4%B1rt%20edici%20niteliklerine%20sahip%20olmas%C4%B1%20durumunda,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1%20veya%20belirgin%20bir%20%C5%9Fekilde%20benzerini%20%C3%BCretme,%20satma,%20ithal%20etme%20veya%20ihra%C3%A7%20etme%20hakk%C4%B1na%20sahiptir.%22%20denilmi%C5%9Ftir.%20Yarg%C4%B1tay%2011.%20Hukuk%20Dairesi’nin%202022/456%20E.,%202022/1450%20K.%20say%C4%B1l%C4%B1%20karar%C4%B1nda%20ise,%20%22Tasar%C4%B1m,%20yeni%20ve%20ay%C4%B1rt%20edici%20niteliklere%20sahip%20de%C4%9Filse,%20tasar%C4%B1m%20hakk%C4%B1%20korumas%C4%B1%20alt%C4%B1nda%20de%C4%9Fildir.%20Bu%20durumda,%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20izinsiz%20olarak%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1%20veya%20belirgin%20bir%20%C5%9Fekilde%20benzerini%20%C3%BCreten,%20satan,%20ithal%20eden%20veya%20ihra%C3%A7%20eden%20ki%C5%9Fi%20veya%20kurulu%C5%9Flar,%20tasar%C4%B1m%20hakk%C4%B1%20sahibine%20kar%C5%9F%C4%B1%20dava%20a%C3%A7amaz.%22%20denilmi%C5%9Ftir.%20Yarg%C4%B1%20Kararlar%C4%B1nda%20Ay%C4%B1rt%20Edicili%C4%9Fin%20De%C4%9Ferlendirilmesi%20Yarg%C4%B1%20kararlar%C4%B1nda,%20end%C3%BCstriyel%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ay%C4%B1rt%20edicili%C4%9Fi,%20genellikle%20a%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1daki%20fakt%C3%B6rler%20dikkate%20al%C4%B1narak%20de%C4%9Ferlendirilmi%C5%9Ftir:%20Tasar%C4%B1m,%20bilgilenmi%C5%9F%20bir%20kullan%C4%B1c%C4%B1%20%C3%BCzerinde,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20ayn%C4%B1%20veya%20benzerlerine%20g%C3%B6re%20belirgin%20bir%20farkl%C4%B1l%C4%B1%C4%9Fa%20sahip%20midir?%20Tasar%C4%B1m,%20tasar%C4%B1m%C4%B1n%20kullan%C4%B1m%20amac%C4%B1%20ile%20uyumlu%20mudur?%20Tasar%C4%B1m,%20tasar%C4%B1m%20sahibinin%20mal%20veya%20hizmetlerinin%20ay%C4%B1rt%20edilmesine%20yard%C4%B1mc%C4%B1%20olmaktad%C4%B1r%20mu?wnload/article-file/981463