Kullanmama davalarında 5 yıllık süre tescil tarihinden başlar, kullanıma ilişkin sunulan faturalarda marka ismi bulunmalıdır, markanın devredilmiş olması yeni süre başlatmaz. Kullanılmadığı öne sürülen markalar açısından delillerin tercihi, tertibi, yorumlanması dava açısından büyük önem taşır.
Marka Kullanmama Davasında Sürenin Başlangıcı
SMK m. 9’a göre; markanın kullanmama nedeniyle iptal davasında süre marka tescil başvurusunun yapıldığı tarihten itibaren değil dava konusu marka tescil belgesinin Türk Patent tarafından düzenlenerek davalıya verildiği tarihten itibaren başlar. Nitekim Yargıtay HGK’nın 2017/11-974 E. 2007/962 K. sayılı ilamında; markanın kullanılmaması davasında marka başvurusu tarihi değil markanın sicile fiilen kaydedildiği tarihin 5 yıllık kullanmama süresinde esas alınacağı belirtilmiştir.
Markanın Devrinin Marka Kullanmama Davasına Etkisi
Markanın kullanılmaması davasında diğer bir nokta ise markanın devri halinde markanın kullanılmamasına ilişkin beş yıllık sürenin markanın yeni sahibine devrinden sonra mı başlayacağıdır. Yargıtay 11. HD 2012/3177-2013/16246 sayılı kararında, markanın kullanılmamaıs davasında devrin kullanım kanıtı sunulması mükellefiyeti hususunda bir farklılık yaratmadığı ve markanın tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde kullanım kanıtı sunma mükellefiyetinin devralan bakımından sürdüğüne karar vermiştir, aksi yönde değerlendirme yapan yerel mahkeme kararını bozmuştur.
Aynı Markayı İçeren Yeni Marka Başvurularının Marka Kullanmama Davasına Etkisi
Aynı markanın ikinci kez tescili halinde ise Yargıtay 11. HD 2006/14848-2008/1703 sayılı kararıyla markanın aynısı bile olsa yapılanın yenileme değil yeni bir tescil olması nedeniyle markanın kullanılmaması davasındaki 5 yıllık sürenin yeni markanın tescil tarihinden itibaren başlayacağını içtihat etmiştir. Ancak beş yıllık kullanma süresinin herhangi bir şekilde suni olarak uzatılmasına yönelik tesciller kullanmama davasının sonuçlarından kaçma kötü niyeti kapsamında değerlendirildiğinden uygulamada 5 yıllık süre geçen marka için “kullanmama” sonraki markalar için ise “kötü niyet” gerekçesiyle hükümsüzlük talep edilmektedir. Kullanmama davasında marka sahibinin markayı kullandığına ilişkin kanıtlar; ticari defterler, reklam ve promosyon için yapılan broşürler, kataloglar ve bunlar için yapılan harcamaları gösteren reklam firmalarından alınan faturalar, sosyal medya hesaplarında markaya ilişkin paylaşımlar, markayı içeren internet sitesinde veya Gittigidiyor, Morhino, N11 gibi portallarda markalı ürünlerin satışına ilişkin bilgi ve belgelerdir. Sunulan kanıtların tarihli olması veya hangi tarihe ilişkin olduğunun ispatlanabilmesi gereklidir.Birçok zaman belgelerin üzerinde tarih olmaması nedeniyle mahkemeler belgelerin tarihini de basıma ilişkin faturaları matbaalardan celp etmek gibi yollarla araştırmaktadır.
Marka Kullanmama Davalarında Taraf Teşkilinin Önemi
Markanın kullanılmaması davalarında markanın kullanıldığını davalı taraf yani marka sahibi ispatlayacağından böyle durumlarda taraf teşkili çok daha önem arz etmektedir. Davalı marka sahibine ulaşılamadığı durumlarda kullanımın kanıtlanamadığı gerekçesiyle markanın kullanmama nedeniyle hükümsüzlüğü kararı verilebilirse de mahkemenin sadece davalı iddiasına dayanarak hükümsüzlük kararı vermesi hakkaniyete uygun olmayacağından mahkemenin ticaret odalarından, meslek odalarından bilgi toplayıp içinde sektörel uzmanın da bulunduğu bilirkişi heyetine markanın kullanımı hususunda bilirkişi incelemesi yaptırması uygun olacaktır.
Kullanımı İspat Edilmeyen Mal ve Hizmetler Açısından Kısmen Kullanmama Nedeniyle İptal Kararı Verilmesi
HMK’ya göre, tarafların üzerinde uyuşmazlık bulunmadığı konuların ispat edilmesi gerekmez. Bu çerçevede, Yargıtay 11. HD marka kullanmama davasında davacının dava dilekçesinde markanın “bitki çayları” emtiasında kullanıldığını ifade etmiş olması itibarıyla “bitki çayları”nı kapsayacak şekilde hükümsüzlük kararı veren mahkemenin kararını bozmuştur(Yargıtay 11. HD 2009/14249-2011/6841).
Marka kullanmama davalarında marka hangi emtiada kullanılıyorsa o emtia açısından kullanmama iddiası reddedilir, bu emtiayla benzer görülse bile kullanım kanıtı sunulmayan diğer emtialar açısından kullanmama nedeniyle iptal kararı verilmelidir. Nitekim Yargıtay 11. HD’nin de uygulaması bu yöndedir(2013/384-2013/1893).
Yargıtay 11. HD 2012/773-2013/961 sayılı kararında şöyle demiştir; mahkemece her bir marka için hükümsüzlüğe karar verilen mallar ayrı ayrı gösterilmek suretiyle hüküm kurulması gerekirken 03. sınıfın tamamını kapsar şekilde markanın kullanılmaması nedeniyle hükümsüzlük kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
Marka Kullanmama Davasında Üzerinde Tarih Bulunmayan Delillerin İrdelenmesi
Her ne kadar sunulan delillerin tarih içermeleri ispat kabiliyetleri açısından önemliyse de Yargıtay 11. HD bir kararında sunulan kırtasiye malzemesi, broşür, katalog gibi belgelerin üzerinde tarih olmaması nedeniyle markanın kullanılmadığına karar veren kullanmama nedeniyle iptal davasındaki mahkeme kararını bozmuş ve markaların ne zaman kullanıldığına ilişkin mahkemenin bu malzemeleri basanlardan bilgi toplaması gerektiğini belirtmiştir(Yargıtay 11. HD 2009/14768-2010/148).
Hizmet Markaları ve Ticaret Markaları Ayrımının Marka Kullanmama Davasında Önemi
Markanın kullanılmaması davalarında hizmet markaları ile ticaret markaları arasında da kullanım kanıtı konusunda ayrım yapılmalıdır. Yargıtay 11. HD Okyanus Plaza markasının kullanmama nedeniyle iptali davasına ilişkin kararında bu hususun altını çizmiştir; markanın tescilli olduğu sınıfın “inşaat hizmetleri” olduğu dikkate alındığında bu hizmetin ifası sırasında oluşturulan tanıtım amaçlı broşür ve resimlerde markanın kullanılması yeterli olup ayrıca markanın ticaret markalarında olduğu gibi gayrimenkul üzerinde kullanılması zorunluluğu bulunmayacağı tabiidir.
Marka Kullanmama Davalarında Faturalarda Marka İsminin Bulunması Gereği
Markanın kullanılmaması nedeniyle iptali davalarında faturalar markanın kullanıldığına ilişkin kanıt olarak kullanılmaktadır. Ancak faturalar genelde unvan olarak kullanımı gösterdiğinden ve faturalarda ürünün markası yerine türü, cinsi gösterildiğinden faturalarla markalı ürün satılmış olsa bile ispat kabiliyeti sınırlı kalmaktadır. Ancak Yargıtay 11. HD markanın kullanılmaması davasına ilişkin bir içtihatında davalının sadece “dondurma” emtiasında tescilli markası bulunması nedeniyle faturalarda marka yazmasa bile diğer delillere desteklenirse markasız faturaların kullanıma ilişkin delil olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtmiştir(2010/13133-2012/3659).
Tanınmış Markalar ve Marka Kullanmama Davası
Markanın kullanılmaması davalarında Yargıtay 11. HD tanınmış markaya herhangi bir ayrıcalık tanımamış ve kullanma zorunluluğunun tanınmış markalar açısından da geçerli olduğunu belirtmiştir.
Yargıtay HGK 2010/11-695 E. 2011/47 K. sayılı ilamına göre; tanınmış markalar için dahi kullanılmayan sınıflar yönünden marka hakkı sahibinden başkasının yaptığı başvuru TPE tarafından doğrudan tescil talebinin reddi sonucu doğurmayacak, üretilmeyen mal ve hizmetler yönünden marka tescilinin tanınmışlık bakımından haksız yararlanma, itibara zarar verme, ayırt edici karakteri zedeleme sonuçlarının doğup doğmadığının araştırılıp değerlendirilmesi yapılarak karar verilecektir. Bu nedenle tanınmışlık düzeyine ulaşmış markalar da kullanılmayan mal ve hizmetler yönünden iptal edilebilir.
Kullanmama Nedeniyle İptal Davasının Devam Eden Davalara Etkisi
Bir markanın hükümsüzlüğüne ve bir markanın iptaline ilişkin kararlar herkese karşı hüküm doğurur. Hükümsüz kılınan marka kimseye karşı ileri sürülemez. Bu doğrultuda, eğer bir marka tazminatı davasında, bir marka tecavüzünün tespiti, önlenmesi davasında dayanılan markanın kullanmama nedeniyle hükümsüzlüğü talep edilmiş ise marka tecavüzü davasına bakan mahkemenin markanın kullanmama nedeniyle hükümsüzlüğü davasını beklemesi gerekir. Yargıtay 11. HD 2014/17037 E. 2015/4775 K. sayılı MAHALLE kararında; hüküm verildikten ancak kesinleşmeden önce hükümsüzlük davası açılması durumunda bile davanın beklenilmesi gerektiği yönünde hüküm kurmuştur.
Kullanmama Nedeniyle İptal, Islah, Sürenin Başlangıcı
Marka Kullanmama Beş Yıllık Sürenin Yeniden Başlaması
Kullanmama Davalarında Markanın Hangi Emtialarda Kullanıldığının Tespiti
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/623641
https://hukuk.deu.edu.tr/dosyalar/dergiler/dergimiz-15-ozel/2-ozel/4-burakadiguzel.pdf
marka kullanmama davası marka kullanmama iptal markanın kullanılmaması davası marka kullanmama iptal marka kullanmama kanıt markanın kullanım kanıtı marka kullanım beş yıl marka kullanım avukat marka kullanım ankara avukat marka kullanmama iptal marka kullanmama hükümsüzlük
Pingback: Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 26. Maddesi Markanın İdari İptali - Emre Kurt Blog