Rüçhan hakkı ve etkisi
Sınai Mülkiyet Kanunu MADDE 12- (1) Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına
taraf devletlerden birinin uyruğunda olan ya da bu devletlerden birinin uyruğunda olmamakla
birlikte bunlardan birinde yerleşim yeri veya işler durumda ticari müessesesi bulunan gerçek ya da tüzel kişiler veya bunların halefleri, bu devletlerin herhangi birinde yetkili mercilere markanın tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvuru tarihinden itibaren altı aylık
süre içinde, Paris Sözleşmesi hükümleri kapsamında aynı marka ve aynı mal veya hizmetler
için Türkiye’de başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır. Bu süre içinde
kullanılmayan rüçhan hakları düşer. Rüçhan hakkından yararlanılabilmesi için ilk başvuru
yapılan devletin yetkili makamından rüçhan hakkı belgesi alınması şarttır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen gerçek veya tüzel kişiler ya da bunların halefleri, Paris
Sözleşmesi ve Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşmasına taraf olmayan herhangi bir
devlette yaptıkları usulüne uygun marka başvurusuna dayanarak birinci fıkrada belirtilen
esaslar çerçevesinde rüçhan hakkından yararlanır.
(3) Başvuruya konu markanın kullanılacağı mal veya hizmetleri Türkiye’de açılan
ulusal ya da uluslararası sergilerde ya da Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü
Kuruluş Anlaşmasına taraf devletlerde açılan resmî ya da resmî olarak tanınan uluslararası
sergilerde markayla birlikte teşhir eden ve markanın tasdikli örneğini ibraz eden 3 üncü
maddede belirtilen gerçek veya tüzel kişiler, teşhir tarihinden itibaren altı ay içinde
Türkiye’de aynı markanın tescili için başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır.
(4) Başvuruda belirtilen markanın kullanılacağı mal veya hizmetler, sergide görünür
şekilde, resmî açılış tarihinden önce markayla birlikte teşhir edilmişse rüçhan hakkı süresi,
malların sergiye konulduğu veya hizmetin teşhir edildiği tarihten itibaren başlar.
(5) Herhangi bir sergide teşhir edilmiş mal veya hizmetler bakımından birden çok
başvuru yapılmışsa, bu mal veya hizmetleri ilk teşhir eden kişi, aynı zamanda teşhir edilmesi
hâlinde ise ilk başvuruda bulunan kişi rüçhan hakkından yararlanır.
(6) Rüçhan hakkına dayanılarak başvuru yapıldığı takdirde, rüçhan hakkının doğduğu
tarihten sonra üçüncü kişiler tarafından yapılan ve rüçhan hakkına konu olan marka ile aynı
veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan ve aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetleri
kapsayan başvurular reddedilir.
Markaların Korunması Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname
RüçhanHakkı
Milletlerarasısözleşmelere dayanan başvurulardan doğan rüçhan hakları
Madde 25 – Paris Sözleşmesine dahil ülkelerden birinemensup veya bu ülkelerden birinemensup olmamakla birlikte onlardan birinde ikametgahı veyaişler durumda bir ticari
müessesesi bulunan gerçek veya tüzel kişiler, bu ülkelerin herhangi birinde yetkili mercilere bir markanın tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvuru tarihinden itibaren altı ay
süreyle aynı marka için tescil belgesi almak üzere Türkiye’de başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır. Bu süre içinde kullanılmayan rüçhan hakları düşer.
Birinci fıkrada belirtilen süreiçinde, rüçhan hakkına dayanılarak başvuru yapıldığı takdirde, rüçhan hakkının doğduğu tarihten itibaren üçüncü kişiler tarafından yapılacak rüçhan
hakkına konu olan tescil başvurusununmal veya hizmetler itibarıyla kapsamındaki başvurular ve bunlar adına yapılacak marka tescilleri hüküm ifade etmez.
Paris Sözleşmesine taraf bir ülke uyruğu olan gerçek veya tüzel kişi, Paris Sözleşmesine taraf olmayan bir ülkede marka tescili için geçerli bir başvuru yapmışsa, bu madde
hükmüne göre, söz konusu başvurunun rüçhan hakkından yararlanır.
Sergilerde teşhir hakkından doğan rüçhan hakları
Madde 26 – Tescil başvurusundaki markanın kullanılacağı malları veya hizmetleri Türkiye’deaçılan milli ve milletlerarası sergilerde veya Paris Sözleşmesinetaraf ülkelerde
açılan resmi veya resmi olarak tanınan sergilerde teşhir eden 3. maddenin birinci fıkrasında yazılı gerçek veya tüzel kişiler, sergideki teşhir tarihinden itibaren altı ay içinde
Türkiye’demarkatescilettirmek için başvuru yapma konusundarüçhan hakkından yararlanır.
Tescil başvurusunda belirtilenmarkanın kullanılacağı mallar veya hizmetler, sergide görünür şekilderesmi açılış tarihinden önce sergilenmişse rüçhan süresi, malların sergi yerine
konulduğu veya hizmetin sergilendiği tarihten itibaren başlar.
Birinci fıkrada belirtilen sergilerden Türkiye’de açılanların yetkili mercileri, tescil başvurusundaki bir markanın kullanılacağı mallarını sergide teşhir edenlere veya hizmeti
sergileyenlere, teşhir ettikleri malların çeşidini veya teşhir ettikleri hizmetlerin cinsini açıkça belirten ve malın veya hizmetin sergide görünür şekilde sergilendiği tarihi ve resmi açılış
tarihini gösterir bir belge verir.
Yabancı ülkelerdeteşhiredilen mallar veya hizmetler için, serginin açıldığı ülkenin yetkili mercileri tarafından düzenlenen ve üçüncü fıkrada yazılı hususları içeren bir belgenin
verilmesi şarttır.
Başvurusu yapılmış veyatescil edilmiş bir markanın kullanılacağı malların Türkiye’deaçılan sergilerdeteşhir edilmesine vesergi bittikten sonra ülkesine geri gönderilmesine
engel olunmaz.
Bir sergide teşhir edilmiş, tescil başvurusu bulunan veyatescilli bir markanın kullanılacağı mallar veya hizmetler ileilgili olarak birden çok başvuru yapılmışsa, bu durumda bu
malları veya hizmetleri ilk sergileyen kişi,aynızamandasergilenmesi halinde ise ilk başvuruda bulunan kişi, rüçhan hakkından yararlanır.
Rüçhan hakkının hükmü
Madde 27 – 25. ve 26. madde hükümlerine göre rüçhan hakkının hüküm ve sonuçları, rüçhan hakkının talep edildiği başvurunun tarihi itibariyle doğar.
Rüçhan hakkının talep edilmesive belgelendirilmesi
Madde 28 – Başvuru sahibi, yararlanmak istediği rüçhan hakkını başvuru ile birlikte talep eder. Bununlailgili rüçhan hakkı belgesini, başvuru tarihinden itibaren üçay içinde
vermediği takdirderüçhan hakkından yararlanmatalebi yapılmamış sayılır.
Sergi teşhir hakkına dayalı olarak alınmış bir rüçhan, 25. maddeye göre verilen rüçhan süresini uzatmaz.
Başvuru sahibinin rüçhan hakkından faydalanabilmesi için talep etmesi gereklidir. Süreler geçmişse ve de başvuru yapılmamışsa rüchan hakkından faydalanmak mümkün olmaz.
Başvurudan sonra rüçhan hakkı belgesinin 3 ay sonra sunulması mümkündür. Başvuru tarihinden itibaren 3 ay içinde rüçhan hakkı başvurusunda bunululmazsa rüçhan başvurusu yapılmamış sayılır, başvuru Türkiye’de yapılan sıradan bir başvuru olarak ele alınır.
Fikri Haklarda Rüçhan Hakkı Kavramı
