Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) m. 124
Gizli patent
SMK MADDE 124– (1) Kurum, baÅŸvuru konusu buluÅŸun millî güvenlik açısından önem taşıdığı kanısına varırsa baÅŸvurunun bir suretini görüş almak üzere Millî Savunma Bakanlığına iletir ve durumu baÅŸvuru sahibine bildirir.
(2) Millî Savunma Bakanlığı, başvuru işlemlerinin gizli yürütülmesine karar verirse bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde kararını Kuruma bildirir. Gizlilik kararı verilmemesi veya söz konusu süre içinde Kuruma bildirimde bulunulmaması hâlinde Kurum, başvuru ile ilgili işlemleri başlatır.
(3) Patent başvurusunun gizliliğe tabi olması hâlinde Kurum, durumu başvuru sahibine bildirir ve başvuru ile ilgili başka bir işlem yapmadan başvuruyu gizli patent başvurusu olarak sicile kaydeder.
(4) Patent başvurusu sahibi, gizli patent başvuru konusu buluşu, yetkisi olmayan kişilere açıklayamaz.
(5) Patent başvurusu sahibinin talebi üzerine, patent başvuru konusu buluşun kısmen veya tamamen kullanılmasına, Millî Savunma Bakanlığınca izin verilebilir.
(6) Patent başvurusu sahibi, patent başvurusunun gizli tutulduğu süre için, Devletten tazminat isteyebilir. Ödenecek tazminat miktarı konusunda anlaşma sağlanamazsa tazminat miktarı mahkeme tarafından belirlenir. Tazminat, buluşun önemi ve patent başvurusu sahibinin onu serbestçe kullanabilmesi hâlinde elde edeceği muhtemel gelirin miktarı göz
önünde tutularak hesaplanır. Patent başvurusu sahibinin kusuruyla gizli patent başvuru konusu olan buluş açıklanmışsa tazminat isteme hakkı ortadan kalkar.
(7) Gizli patent başvuruları için gizli kaldığı süre boyunca, Kuruma yıllık ücret ödenmez.
(8) Kurum, Millî Savunma Bakanlığının talebi üzerine, patent başvurusu için öngörülmüş gizliliği kaldırabilir. Gizliliği kaldırılmış bir patent başvurusu, gizliliği kaldırıldığı tarihten itibaren patent başvurusu olarak işlem görür.
(9) Türkiye’de gerçekleştirilen bir buluş millî güvenlik açısından önem taşıyorsa söz konusu buluş için başka bir ülkede patent başvurusunda bulunulamaz. Türkiye’de gerçekleştirilen bir buluş için Kuruma yapılan bir patent başvurusu birinci ila sekizinci fıkra hükümlerine tabiyse Millî Savunma Bakanlığının izni olmadan, söz konusu buluş için başka
bir ülkede patent başvurusu yapılamaz.
(10) Buluşu yapanın yerleşim yeri Türkiye’deyse aksi ispat edilinceye kadar, buluşun Türkiye’de yapılmış olduğu kabul edilir.
SMK MADDE 124 – Gizli Patent Kavramı ve Yorumu:
(1) Millî Güvenlik Açısından Önem: Madde 124’ün birinci fıkrası, baÅŸvuru konusu buluÅŸun millî güvenlik açısından önem taşıdığının deÄŸerlendirilmesi durumunda Kurum’un, görüş almak üzere Millî Savunma Bakanlığı’na baÅŸvuruyu ileteceÄŸini ve durumu baÅŸvuru sahibine bildireceÄŸini belirtir.
(2) Gizlilik Kararı ve Süreci: Ä°kinci fıkra, Millî Savunma Bakanlığı’nın baÅŸvuru iÅŸlemlerinin gizli yürütülmesine karar verme yetkisini içerir. Bakanlık, bu kararını bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Kurum’a bildirmelidir. Gizlilik kararı verilmemesi veya süre içinde bildirim yapılmaması durumunda, Kurum baÅŸvuru ile ilgili iÅŸlemlere baÅŸlar.
(3) Gizli Patent BaÅŸvurusu ve Sicile Kayıt: Üçüncü fıkra, patent baÅŸvurusunun gizliliÄŸe tabi olması durumunda, Kurum’un durumu baÅŸvuru sahibine bildireceÄŸini ve baÅŸvuruyu gizli patent baÅŸvurusu olarak sicile kaydedeceÄŸini ifade eder.
(4) Açıklama Yasağı: Dördüncü fıkra, patent başvurusu sahibine, gizli patent başvurusu konusu buluşu yetkisi olmayan kişilere açıklayamama yükümlülüğü getirir.
(5) Kullanım Ä°zni: BeÅŸinci fıkra, patent baÅŸvurusu sahibinin talebi üzerine, gizli patent baÅŸvuru konusu buluÅŸun kısmen veya tamamen kullanılmasına Millî Savunma Bakanlığı’nın izin verebileceÄŸini belirtir.
(6) Tazminat Hakkı: Altıncı fıkra, gizli patent başvurusu süresince Devletten tazminat talep edilebileceğini ve tazminat miktarının mahkeme tarafından belirleneceğini ifade eder. Ancak, buluşun kusurlu bir şekilde açıklanması durumunda tazminat hakkının ortadan kalkacağını belirtir.
(7) Yıllık Ücret: Yedinci fıkra, gizli patent başvuruları için gizli kaldığı süre boyunca Kuruma yıllık ücret ödenmeyeceğini belirtir.
(8) GizliliÄŸin Kaldırılması: Sekizinci fıkra, Millî Savunma Bakanlığı’nın talebi üzerine, Kurum’un patent baÅŸvurusu için öngörülmüş gizliliÄŸi kaldırma yetkisine sahip olduÄŸunu ifade eder. GizliliÄŸi kaldırılmış bir patent baÅŸvurusu, kaldırıldığı tarihten itibaren normal bir patent baÅŸvurusu olarak deÄŸerlendirilir.
(9) Yurtdışında Patent BaÅŸvurusu Yasağı: Dokuzuncu fıkra, Türkiye’de gerçekleÅŸtirilen bir buluÅŸun millî güvenlik açısından önem taşıması durumunda, bu buluÅŸ için baÅŸka bir ülkede patent baÅŸvurusu yapılmasının yasaklandığını belirtir.
(10) BuluÅŸun YerleÅŸim Yeri ve Kabul Edilmesi: Son fıkra, buluÅŸu yapanın yerleÅŸim yerinin Türkiye’de olduÄŸu durumda, bu buluÅŸun Türkiye’de yapılmış kabul edileceÄŸini ifade eder. Aksi ispat edilinceye kadar bu kabul geçerlidir.
Gizli Patent: İnovasyon ve Millî Güvenlik Arasında İnce Bir Denge
Günümüzde teknolojik ilerlemelerle birlikte, buluÅŸlar ve patentler sadece ticari deÄŸil, aynı zamanda ulusal güvenlik açısından da önem taşımaktadır. Bu baÄŸlamda, Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ve benzeri mevzuatlar, “gizli patent” kavramını tanımlayarak, buluÅŸların açık bir ÅŸekilde patentlenmesi yerine belirli durumlarda gizli tutulmasına olanak tanır. Bu makalede, gizli patent kavramını ayrıntılı bir ÅŸekilde ele alacak ve Türkiye’deki Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde nasıl düzenlendiÄŸini inceleyeceÄŸiz.
Gizli Patent Nedir?
Gizli patent, bir buluşun ticari kullanımının ötesinde, millî güvenlik veya devlet çıkarlarına zarar verebilecek nitelikteki bilgileri içermesi durumunda başvuru sahibinin talebi veya devletin inisiyatifi ile patent başvurusunun gizli tutulması anlamına gelir. Bu durum, buluşun içerdiği teknik bilgilerin veya uygulamaların, ülkenin stratejik güvenliği üzerinde potansiyel bir etkisi olduğu durumlarda ortaya çıkar.
Sınai Mülkiyet Kanunu Çerçevesinde Gizli Patent:
Türkiye’de, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 124. maddesi, gizli patent kavramını düzenler. Bu madde, baÅŸvuru konusu buluÅŸun millî güvenlik açısından önem taşıdığı durumlarda, Millî Savunma Bakanlığı’nın görüşü alınarak gizli tutulabileceÄŸini ifade eder. BaÅŸvuru sahibine durum bildirilir ve gizlilik kararı alındığında baÅŸvuru sahibi buluÅŸu açıklayamaz, kullanamaz ve baÅŸka bir ülkede patent baÅŸvurusunda bulunamaz. Gizli patent baÅŸvurusu süresince yıllık ücret ödenmez ve bu durum devletle iÅŸbirliÄŸi içinde geliÅŸtirilen stratejik projelerde sıklıkla karşımıza çıkar.
Gizli Patentin Özellikleri ve Uygulama Alanları:
- Millî Güvenlik Açısından Önem: Gizli patent, öncelikle millî güvenlikle ilgili stratejik öneme sahip buluşları koruma amacı taşır. Bu kapsamda, askeri teknoloji, güvenlik sistemleri veya stratejik öneme sahip diğer alanlardaki buluşlar gizli tutulabilir.
- GizliliÄŸin Ä°ptali ve Uluslararası Ä°liÅŸkiler: Türkiye’deki gizli patent baÅŸvuruları için gizliliÄŸin kaldırılması, Millî Savunma Bakanlığı’nın talebi üzerine Kurum tarafından gerçekleÅŸtirilebilir. Bu durum uluslararası patent baÅŸvurularını etkiler ve gizliliÄŸin kaldırılmasından sonra baÅŸvuru açık bir ÅŸekilde iÅŸlem görür.
- Tazminat Hakkı: Gizli patent süresince başvuru sahibi, buluşun gizliliği nedeniyle zarara uğradığını düşünüyorsa devletten tazminat talep edebilir. Ancak, buluşun kusurlu bir şekilde açıklanması durumunda tazminat hakkı ortadan kalkar.
Sonuç:
Gizli patent, teknolojik geliÅŸmelerin ve buluÅŸların stratejik önem taşıdığı modern dünyada, millî güvenlik açısından önemli bir araçtır. Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 124. maddesi, bu konuda Türkiye’de uygulanan mevzuatı düzenler ve buluÅŸ sahipleri ile devlet arasında adil bir denge kurmayı amaçlar. Gizli patentin, inovasyonu korurken millî güvenliÄŸi saÄŸlama noktasında kritik bir rol oynadığı açıktır, ancak bu mekanizmanın doÄŸru ve dengeli bir ÅŸekilde kullanılması önemlidir.
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 110. Maddesi Patent Başvurularında Hak Sahipliği
http://dspace.akdeniz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/123456789/1601/T02041.pdf?sequence=1&isAllowed=y
