Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 33
Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Hakkı
Koruma kapsamındaki ürünler
MADDE 33- (1) Doğal ve beşerî unsurların bir araya gelmesi sonucu gıda, tarım,
maden, el sanatları ürünleri ve sanayi ürünlerinden bu Kitapta yer alan şartlara uygun olanlar,
tescil edilmesi şartıyla, coğrafi işaret veya geleneksel ürün adı korumasından yararlanır.
COĞRAFİ İŞARETLERİN KORUNMASI HAKKINDA 555 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE
KARARNAME
Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararname, doğal ürünler, tarım, maden ve el sanatları ürünleri ile sanayi ürünlerinden bu Kanun Hükmünde Kararnamede yer alan tanımlara
ve koşullara uygun her türlü ürünün coğrafi işaretlerle korunmasına ilişkin kuralları ve şartları kapsar
*Sınai Mülkiyet Kanunu Kapsamında Coğrafi İşaretlerin Korunması**
Coğrafi işaretler, belirli bir coğrafi alanda üretilen veya işlenmiş, o yörenin doğal ve beşeri unsurlarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkan, bu yörenin adını taşıyan, geleneksel yöntemlerle üretilen veya işlenmiş, kendine özgü nitelikleri, ünü veya diğer özellikleri ile o yöreden kaynaklanan malları gösteren işaretlerdir. Coğrafi işaretler, menşe adı ve mahreç işareti olmak üzere iki türde tescil edilmektedir.
**Sınai Mülkiyet Kanunu’nda Coğrafi İşaretler**
Türkiye’de coğrafi işaretlerin korunması, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 33 ila 39. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre, coğrafi işaretler, menşe adı ve mahreç işareti olmak üzere iki türde tescil edilebilir.
**Menşe Adı**
Menşe adı, belirli bir coğrafi alanda üretilen veya işlenmiş, o yörenin doğal ve beşeri unsurlarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkan, bu yörenin adını taşıyan malları gösteren işarettir. Menşe adı, o yöreye özgü nitelikleri, ünü veya diğer özellikleri ile o yerden kaynaklanır. Örneğin, “Bursa İnegöl Köftesi” menşe adı, Bursa ili İnegöl ilçesinde üretilen ve geleneksel yöntemlerle hazırlanan köftelere verilen coğrafi işarettir.
**Mahreç İşareti**
Mahreç işareti, belirli bir coğrafi alanda üretilen veya işlenmiş, o yörenin doğal ve beşeri unsurlarından kaynaklanan, o yörenin adını taşıyan malları gösteren işarettir. Mahreç işareti, o yörede üretilen veya işlenmiş malların, o yörenin doğal ve beşeri unsurlarından kaynaklanan nitelikleri, ünü veya diğer özelliklerini taşıdığını gösterir. Örneğin, “Antep Baklavası” mahreç işareti, Gaziantep ilinde üretilen ve geleneksel yöntemlerle hazırlanan baklavalara verilen coğrafi işarettir.
**Coğrafi İşaret Tescil Başvurusu**
Coğrafi işaret tescili için, başvuru sahibinin, o yörede faaliyet göstermesi ve o yörede üretilen veya işlenmiş mallara ilişkin gerekli bilgi ve belgeleri sağlaması gerekir. Coğrafi işaret tescili için başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) yapılır.
**Coğrafi İşaret Tescil Süreci**
Coğrafi işaret tescil başvurusu, TÜRKPATENT tarafından incelenir. İnceleme sonucunda, başvurunun şartlarına uygun olduğu tespit edilirse, coğrafi işaret tescil edilir. Coğrafi işaret tescili, 10 yıl süreyle geçerlidir ve 10 yıllık sürenin sonunda yenilenebilir.
**Coğrafi İşaretlerin Korunması**
Coğrafi işaretler, tescil edildiği tarihten itibaren koruma altına alınır. Coğrafi işaret hakkına tecavüz, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 26. maddesinde düzenlenmiştir. Coğrafi işaret hakkına tecavüz, cezai ve hukuki yaptırımlara tabidir.
**Avrupa Birliği Hukukunda Coğrafi İşaretler**
Avrupa Birliği’nde coğrafi işaretler, 2008/115/EC sayılı Avrupa Birliği Coğrafi İşaretler Tüzüğü kapsamında tescil edilmektedir. Bu tüzük, coğrafi işaretlerin korunmasını ve tanıtımını amaçlamaktadır.
Avrupa Birliği coğrafi işaretleri, menşe adı ve mahreç işareti olmak üzere iki türde tescil edilebilir. Avrupa Birliği coğrafi işaretleri, Türkiye’de de korunmaktadır.
**Sonuç**
Coğrafi işaretler, belirli bir coğrafi alanda üretilen veya işlenmiş malların korunması için önemli bir araçtır. Sınai Mülkiyet Kanunu ve Avrupa Birliği Coğrafi İşaretler Tüzüğü, coğrafi işaretlerin korunmasını ve tanıtımını amaçlamaktadır.
**Karşılaştırmalı Değerlendirmeler**
Sınai Mülkiyet Kanunu ve Avrupa Birliği Coğrafi İşaretler Tüzüğü arasında, coğrafi işaretlerin korunması konusunda bazı benzerlikler ve farklılıklar bulunmaktadır.
**Benzerlikler**
* Her iki mevzuatta da, coğrafi işaretler, menşe adı ve mahreç işareti olmak üzere iki türde tescil edilmektedir.
* Her iki mevzuatta da, coğrafi işaret tescili için başvuru sahibinin, o yörede faaliyet
