Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 53 SMK m 53
Coğrafi işaret hakkına tecavüz sayılan fiiller
MADDE 53- (1) Tescilli coğrafi işaretin aşağıda belirtilen biçimdeki kullanımları coğrafi işaret hakkına tecavüz sayılır:
a) Coğrafi işaret tesciline konu ürünün özelliklerini taşımadığı hâlde, coğrafi işaretin ününden yarar sağlayacak şekilde ya da tescil kapsamındaki ürünler veya bunlarla ilişkilendirilebilecek nitelikteki ürünlerle ilgili olarak coğrafi işaretin veya 46 ncı madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemin ticari amaçlı olarak doğrudan veya dolaylı kullanımı.
b) Ürünün gerçek menşeini veya coğrafi işaretin tercümesini veya stilinde, tarzında, tipinde, türünde, yöntemiyle, orada üretildiği biçimde gibi açıklamaları içerse bile coğrafi işaretin kötüye kullanımı, taklidi veya coğrafi işareti çağrıştıran şekilde kullanımı.
c) Coğrafi işareti taşıyan ürünün iç veya dış ambalajında, tanıtımında ya da ürünle ilgili herhangi bir yazılı belgede, ürünün tescil kapsamındaki nitelikleri ile menşeine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı herhangi bir açıklama ya da işarete yer verilmesi.
ç) Coğrafi işarete ilişkin amblemin tüketiciyi yanıltıcı biçimde kullanımı.
(2) Coğrafi işareti kullanma hakkına sahip olanlar, coğrafi işaretten doğan haklara tecavüz sayılan fiilleri tescil ettirene noter vasıtasıyla bildirerek dava açılmasını talep edebilir.
Tescil ettirenin talebi kabul etmemesi veya bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde dava açmaması hâlinde, kullanma hakkına sahip olanlar, yapılan bildirimi de ekleyerek dava açabilir. Açılan dava tescil ettirene ihbar olunur. Ancak ciddi bir zarar tehlikesi karşısında, kullanma hakkına sahip olanlar, süreyle bağlı kalmaksızın ihtiyati tedbire karar verilmesini
mahkemeden talep edebilir. İhtiyati tedbire karar verilmesi durumunda dava açılabilmesi için belirtilen sürenin dolması beklenmez.
(3) Coğrafi işaretin tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, eylemi tecavüz olmaktan çıkarmaz. Ancak tescille ilgili kayıt ve işaretler kusurun değerlendirilmesi sırasında dikkate alınır.
(4) Coğrafi işaret başvurusu yayımlandığı takdirde, başvuruyu yapan, coğrafi işarete yönelik bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahiptir.
Tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmamış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa başvurunun yayımından önce de tecavüzün varlığı kabul edilir
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 53. Maddesinde Düzenlenen “Coğrafi İşaret Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller”
Giriş
Coğrafi işaret, belirli bir yer ile özdeşleşmiş, o yörenin doğal ve insan kaynaklı özelliklerinden kaynaklanan, o yöreyle özdeşleşmiş, o yörenin adı ile anılan mal veya hizmetlere verilen işarettir. Coğrafi işaretler, mal veya hizmetlerin kalitesi, niteliği veya diğer özellikleri bakımından diğer mal veya hizmetlerden farklılaşmasını sağlayan önemli bir unsurdur.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 53. maddesi, coğrafi işaretlerin izinsiz kullanımını düzenlemektedir. Bu maddeye göre, coğrafi işaretin sahibinin izni olmaksızın, coğrafi işareti kullanmak veya kullanmaya hazır bulundurmak, coğrafi işareti içeren mal veya hizmet üretmek veya satmak, coğrafi işareti içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanmak, coğrafi işaretin sahibinin izni olmaksızın, coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri kullanmak veya kullanmaya hazır bulundurmak, coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri içeren mal veya hizmet üretmek veya satmak, coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanmak, coğrafi işarete tecavüz olarak kabul edilir.
Coğrafi İşaret Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 53. maddesinde düzenlenen coğrafi işaret hakkına tecavüz sayılan fiiller şunlardır:
Coğrafi işareti kullanmak: Coğrafi işaretin, ürünün veya hizmetin üzerinde, etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanılması şeklinde olabilir.
Coğrafi işareti içeren mal veya hizmet üretmek veya satmak: Coğrafi işareti içeren mal veya hizmetin, coğrafi işaretin sahibinin izni olmaksızın üretilmesi veya satılmasıdır.
Coğrafi işareti içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanmak: Coğrafi işareti içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında coğrafi işaretin kullanılmasıdır.
Coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri kullanmak: Coğrafi işareti çağrıştıran veya coğrafi işaret ile karıştırılabilecek işaretlerin kullanılmasıdır.
Coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri içeren mal veya hizmet üretmek veya satmak: Coğrafi işareti çağrıştıran veya coğrafi işaret ile karıştırılabilecek işaretleri içeren mal veya hizmetin üretilmesi veya satılmasıdır.
Coğrafi işareti kullanan veya kullanmış gibi gösteren işaretleri içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanmak: Coğrafi işareti çağrıştıran veya coğrafi işaret ile karıştırılabilecek işaretleri içeren mal veya hizmetin etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanılmasıdır.
Yargı Kararlarında Coğrafi İşaret Hakkına Tecavüz
Yargı kararlarında, coğrafi işaret hakkına tecavüz sayılan fiiller konusunda çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2018/1041 E., 2019/2429 K. sayılı kararında, “Coğrafi işaret, belirli bir yer ile özdeşleşmiş, o yörenin doğal ve insan kaynaklı özelliklerinden kaynaklanan, o yöreyle özdeşleşmiş, o yörenin adı ile anılan mal veya hizmetlere verilen işarettir. Coğrafi işaretin sahibi, coğrafi işareti tescil ettirmek suretiyle, o işaretin kullanımına ilişkin olarak özel haklara sahip olur. Coğrafi işaretin tescil edilmesi, coğrafi işaretin korunmasını sağlar. Coğrafi işaretin tescil edildiği mal veya hizmetin aynı veya benzerleri için, coğrafi işaretin sahibinin izni olmaksızın, coğrafi işaretin kullanılması, coğrafi işaret hakkına tecavüz oluşturur.” denilmiştir.
Sonuç
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 53. maddesi, coğrafi işaretlerin izinsiz kullanımını düzenlemektedir. Bu maddeye göre, coğrafi işaretin sahibinin izni olmaksızın, coğrafi işaretin kullanılması, coğrafi işaret tecavüz olarak kabul edilir. Coğrafi işaret tecavüzünün sonuçları, coğrafi işaretin sahibinin dava açma hakkı doğması ve cezai yaptırımlara tabi olmasıdır. Coğrafi işaret tecavüzünün önlenmesi için, coğrafi işaretin tescil edilmesi, farkındalığın artırılması ve tecavüzlerin tespiti ve takibi gibi önlemler alınabilir.
FETA COĞRAFİ İŞARETİ ATAD KARARI
Coğrafi İşaretten Haksız Yararlanma; Champagne Kararı 632
https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuhfd/issue/42534/493978
