SMK m. 71 Sınai Mülkiyet Kanununun 71. Maddesi
Tasarımın gaspı
MADDE 71- (1) Tasarım başvurusu gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından yapılmış veya tasarım bu kişi adına tescil edilmişse veya tescilsiz tasarım gerçek hak sahibi olmayan bir kişi tarafından kamuya sunulmuşsa, gerçek hak sahibi olduğunu iddia eden kişi, tasarım hakkından doğan diğer hak ve talepleri saklı kalmak kaydıyla, tasarım sahipliğinin kendisine devredilmesini veya tasarım sahibi olarak tanınmayı mahkemeden talep edebilir.
(2) Tasarım üzerinde kısmi bir hakkın iddia edilmesi hâlinde, birinci fıkra uyarınca ve paylı mülkiyet esaslarına göre hak sahipliği tanınması talep edilebilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen talepler, tescilli tasarımın yayımlandığı tarihten veya tescilsiz tasarımın kamuya sunulduğu tarihten itibaren üç yıl içinde ileri sürülmemesi hâlinde düşer. Ancak gerçek hak sahibi olmayan kişinin kötüniyetli olması hâlinde hak düşürücü süre uygulanmaz.
(4) Bu madde hükmüne göre açılan dava ve davada ileri sürülen talepler, dava sonunda verilen kesin hüküm veya davayı herhangi bir şekilde sona erdiren bütün diğer hâller talep üzerine sicile kaydedilerek Bültende yayımlanır ve sicile kaydedildiği tarih itibarıyla iyiniyetli üçüncü kişilere karşı hüküm ve sonuç doğurur.
(5) Dava devam ederken başvurunun tescil edilmesi durumunda başvurunun gaspı davası, tasarımın gaspı davasına dönüşür.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi ve Tasarımın Gaspı: Hukuki Boyutlar ve Koruma Yolları
Tasarımların yaratıcı süreçler sonucu ortaya çıkan değerli özgün eserler olduğu unutulmamalıdır. Ancak, bu yaratıcı tasarımların izinsiz kullanılması, kopyalanması veya çalınması durumu, tasarım sahipleri için ciddi bir endişe kaynağıdır. Türkiye’de, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi, tasarımın gaspını düzenleyen temel yasal düzenlemelerden biridir. Bu makale, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi’ni ve tasarımın gaspı kavramını ayrıntılı bir şekilde ele alacak ve bu konuda nasıl korunabileceğinizi inceleyecektir.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi: Tasarımın Gaspını Düzenleyen Hükümler
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi, tasarımın gaspını engellemeyi ve tasarım sahiplerinin haklarını korumayı amaçlar. Bu madde, tasarım sahiplerinin tasarım haklarını ne şekilde koruyabileceklerini belirler ve izinsiz kullanım veya kopyalama karşısında hukuki yollar sunar. İşte Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 71. Maddesi’nin ana hükümleri:
- Tasarımın Tescili: Tasarım sahibi, tasarımını Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında tescil ettirmelidir. Tescil edilen tasarım, yasal koruma altına alınır ve izinsiz kullanılmasını engeller.
- Koruma Süresi: Tasarımın tescil edilmesiyle koruma süresi başlar ve genellikle 5 yıl olarak belirlenir. Bu süre, gerektiğinde uzatılabilir.
- Tescilin Sağladığı Haklar: Tasarımın tescili, sahibine izinsiz kullanımı önleme, kopyalanma veya çalınma durumunda hukuki yolları kullanma hakkı verir.
- Tescilsiz Tasarımlar: Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre, tescil edilmemiş tasarımlar da belirli koruma haklarına sahip olabilir, ancak tescil edilmiş tasarımlara kıyasla daha sınırlıdır.
Tasarım Gaspı Hukuki Boyutları
Tasarımın gaspı, hukuki açıdan ciddi sonuçlar doğurabilir:
- Fikri Mülkiyet Hakları İhlali: Tasarımın gaspı, tasarım sahibinin fikri mülkiyet haklarının ihlali anlamına gelir. Bu haklar, tasarımın izinsiz kullanılmasını veya kopyalanmasını engeller.
- Tazminat Talepleri: Tasarım sahibi, tasarımının gasp edilmesi durumunda maddi ve manevi zararlarını tazminat talep ederek gidermeye çalışabilir.
- Hukuki İhtilaflar: Tasarım hırsızlığı, hukuki ihtilafların ortaya çıkmasına neden olabilir. Tasarım sahibi, gasp edilen tasarımın haklarını korumak için mahkemeye başvurabilir.
Tasarım Gaspını Önleme Yolları
Tasarım gaspını önlemek ve tasarım sahibinin haklarını korumak için aşağıdaki yollar izlenebilir:
- Tescil ve Kayıt: Tasarımın tescil edilmesi, tasarımın sahibine yasal koruma sağlar ve tasarımın kullanımını izlemek ve önlemek daha kolay hale gelir.
- Gizlilik Anlaşmaları: Tasarım sahibi, tasarımın geliştirilme sürecinde gizlilik anlaşmaları yapabilir, böylece tasarımın erken aşamalarda koruma altına alınır.
- Lisans Anlaşmaları: Tasarım sahibi, tasarımın kullanımını kontrol etmek için lisans anlaşmaları yapabilir ve izinsiz kullanımı sınırlayabilir.
- Hukuki İşlem: Tasarım hırsızlığı durumunda, tasarım sahibi hukuki yollarla gaspı önlemek için dava açabilir.
Sonuç
Tasarım gaspı, tasarım sahipleri için ciddi bir endişe kaynağı olabilir. Ancak, tasarım sahipleri tasarımın tescil edilmesi, gizlilik anlaşmaları, lisanslar ve hukuki işlemler gibi önleme ve koruma yöntemleri kullanarak haklarını koruyabilirler. Tasarım gaspı ile ilgili hukuki süreçler karmaşık olabilir, bu nedenle profesyonel hukuk danışmanlığı almak önemlidir. Tasarım gaspı, yaratıcı ve özgün tasarımın değerini koruma mücadelesinin önemli bir parçasıdır ve bu hakların hukuk yoluyla korunması, inovasyon ve yaratıcılığın teşvik edilmesine katkı sağlar.
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/46117.pdf
