Sınai Mülkiyet Kanunu’nun(SMK) 144. Maddesi
Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü
MADDE 144
(1) Aşağıdaki hâllerde faydalı modelin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir:
a) Faydalı model konusu, 142. maddede belirtilen şartları taşımıyorsa.
b) Buluş 92. maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa.
c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91. maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110. maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa.
ç) Faydalı model sahibinin, 109. maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa.
(2) Menfaati olanlar, Cumhuriyet savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları faydalı modelin hükümsüzlüğünü isteyebilir. Faydalı model sahibinin 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı nedeniyle faydalı modelin hükümsüzlüğü, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından istenebilir.
(3) Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası, faydalı modelin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde, sicile faydalı model sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabilir. Sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için bu kişilere ayrıca tebligat yapılır.
(4) Faydalı model sahibinin, 109. maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda, 110. madde hükümleri uygulanır.
(5) Hükümsüzlük nedenleri faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
(6) Kısmi hükümsüzlük sonucu, faydalı modelin iptal edilmeyen istem veya istemleri 142. madde hükümlerine uygun olması hâlinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalır.
Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü: Kapsamlı Bir İnceleme
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 144. maddesi, faydalı modelin hükümsüzlük koÅŸullarını ve bu konudaki yasal süreci düzenler. Bu blog yazısında, bu maddeyi detaylı bir ÅŸekilde inceleyeceÄŸiz ve faydalı modelin hükümsüz sayılmasına yol açabilecek durumları açıklayacağız.
1. Hükümsüzlük Nedenleri:
Faydalı modelin hükümsüz sayılması için aşağıdaki şartlardan birinin var olması gerekir:
a) 142. Madde Åžartlarının Taşınmaması: Faydalı modelin, 142. maddede belirtilen “yenilik”, “tekniÄŸin bilinen durumunu aÅŸma” ve “sanayiye uygulanabilirlik” gibi ÅŸartları taşımaması halinde hükümsüz sayılabilir.
b) Yetersiz Açıklama: Buluşun 92. maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamış olması da hükümsüzlük sebebidir. Bu, buluşun teknik ve sanatsal açıdan net ve anlaşılır bir şekilde tarif edilmemesi anlamına gelir.
c) Kapsam Aşımı: Faydalı modelin, başvurunun ilk halinin kapsamını aşması veya bölünmüş bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk halinin kapsamını aşması da hükümsüzlük nedenidir.
d) Faydalı Model İsteme Hakkı: Faydalı model sahibinin 109. maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığının ispatlanması halinde de hükümsüzlük kararı verilebilir.
2. Hükümsüzlük Davası Kimler Tarafından Açılır?
Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası aşağıdaki kişiler tarafından açılabilir:
- Menfaati Olanlar: Faydalı modelden doğrudan veya dolaylı olarak etkilenen kişiler hükümsüzlük davası açabilir.
- Cumhuriyet Savcıları: Kamu yararının korunması amacıyla hükümsüzlük davası açabilirler.
- İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları: Görev alanlarıyla ilgili hükümsüzlük davalarını açabilirler.
Ancak, faydalı model sahibinin 109. maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı gerekçesiyle hükümsüzlük davası sadece buluşu yapan veya halefleri tarafından açılabilir.
3. Hükümsüzlük Davası Ne Zaman Açılır?
Faydalı modelin hükümsüzlüğü davası, faydalı modelin koruma süresince veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde açılabilir.
4. Kısmi Hükümsüzlük:
Hükümsüzlük nedenleri faydalı modelin sadece bir bölümüne ilişkin ise, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle kısmi hükümsüzlüğe karar verilebilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
Kısmi hükümsüzlük sonucu, faydalı modelin iptal edilmeyen istem veya istemleri 142. madde hükümlerine uygun olması halinde faydalı model, bu istem veya istemler için geçerli kalır.
5. Hükümsüzlüğün Sonuçları:
Faydalı modelin hükümsüz sayılması halinde, faydalı model belgesi iptal edilir ve bu tarihten itibaren faydalı modelin koruma kapsamı sona erer. Bu durum, üçüncü kişilerin faydalı model üzerinde herhangi bir hak sahibi olmalarını engeller.
Sonuç Olarak:
Faydalı modelin hükümsüzlüğü, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 144. maddesinde detaylı bir ÅŸekilde düzenlenmiÅŸtir. Bu maddeyi ve ilgili diÄŸer hükümleri göz önünde bulundurarak, faydalı modelin hükümsüzlüğü ile ilgili haklarınızı korumak için gerekli adımları atmanız önemlidir.
Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) Madde 143 Faydalı Model Başvurusunun İncelenmesi
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 142. Maddesi Faydalı Model Korumasının Kapsamı
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 104. Maddesi Patentin Faydalı Modele Dönüştürülmesi
