Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 122. Maddesi
Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlar
MADDE 122- (1) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde ortaya çıkan buluşların, destek sağlayan kamu kurumuna yönetmeliğe uygun olarak bildirilmesi zorunludur. Bu bildirimin yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde proje desteğinden faydalanan kişi, buluş konusu üzerinde hak sahipliği talep edip etmediği konusundaki tercihini kamu kurumuna yazılı olarak bildirir. Proje desteğinden faydalanan kişi bu süre içinde hak sahipliği talep etmezse veya hak sahipliğine ilişkin tercihini yazılı olarak yapmazsa destek sağlayan kamu kurumu veya kuruluşu buluş için hak sahipliğini alabilir. Proje desteğinden faydalanan kişi, hak sahipliğine ilişkin süreç tamamlanana kadar, buluşa patent veya faydalı model verilmesini etkileyecek nitelikte açıklamalarda bulunamaz.
(2) Proje desteğinden faydalanan kişi, buluşa ilişkin olarak hak sahipliği talebinde bulunması durumunda, buluş için patent başvurusu yapmakla yükümlüdür. Başvuruda destek sağlayan kamu kurum veya kuruluşu belirtilir.
(3) Kamu kurum veya kuruluşunun, proje desteğinden faydalanan kişiden patent konusu buluşun kullanımına veya kullanım için giriştiği çabalarına ilişkin düzenli aralıklarla bilgi isteme hakkı vardır. Kamu kurum veya kuruluşu tarafından istenen ticari ve finansal mahiyetteki bu bilgiler gizli tutulur. Buluşun kullanımından elde edilen gelirin paylaşımı sözleşme ile belirlenir.
(4) Proje desteğinden faydalanan kişinin buluş üzerinde hak sahipliği talep etmesi hâlinde kamu kurum veya kuruluşu, buluşun kendi ihtiyaçları için kullanımına ilişkin bedelsiz bir lisans hakkına sahip olur. Bu haktan feragat, sözleşmede belirtilmesi şartıyla mümkündür.
Aşağıda sayılan durumlarda kamu kurum veya kuruluşu, patent konusu buluşu kullanma veya kullanılması için makul şartlarda üçüncü kişilere lisans verilmesini isteme hakkına sahip olur:
a) Proje desteğinden faydalanan kişinin 130. madde hükmüne göre patent konusu buluşu kullanmaması veya kullanım için girişimde bulunmaması.
b) Proje desteğinden faydalanan kişi veya lisans alan tarafından üretilen patent konusu ürünün, kamu sağlığı veya millî güvenlik nedenleriyle ortaya çıkan ihtiyacı karşılayamaması,
c) Proje desteğinden faydalanan kişi veya lisans alan tarafından üretilen patent konusu ürünün, kamu kurum veya kuruluşunun ihtiyacını karşılayamaması.
(5) Dördüncü fıkra kapsamındaki lisans uygulaması zorunlu lisansa ilişkin hükümlerin uygulanmasını etkilemez.
(6) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında kurulan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde veya 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde, kamu kurum ve kuruşları desteğiyle bir sözleşme
çerçevesinde yürütülmeyen çalışmalarda veya proje bazlı olmayan kamu desteklerinde ortaya çıkan buluşlar için bu madde hükümleri uygulanmaz.
Madde 122: Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlar
(1) Bildirim ve Hak Sahipliği Tercihi:
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde ortaya çıkan buluşlar, destek sağlayan kamu kurumuna yönetmeliğe uygun olarak bildirilmelidir.
- Bildirimin yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde proje desteğinden faydalanan kişi, buluş konusu üzerinde hak sahipliği talep edip etmediği konusundaki tercihini kamu kurumuna yazılı olarak bildirmelidir.
- Bu süre içinde hak sahipliği talep edilmezse veya tercih yazılı olarak yapılmazsa, destek sağlayan kamu kurumu veya kuruluşu buluş için hak sahipliğini alabilir.
- Proje desteğinden faydalanan kişi, süreç tamamlanana kadar buluşa patent veya faydalı model verilmesini etkileyecek nitelikte açıklamalarda bulunamaz.
(2) Patent Başvurusu ve Bilgi Paylaşımı:
- Hak sahipliği talebinde bulunan kişi, buluş için patent başvurusu yapmakla yükümlüdür ve başvuruda destek sağlayan kamu kurumu veya kuruluşu belirtilir.
- Kamu kurumu veya kuruluşu, düzenli aralıklarla projeden elde edilen ticari ve finansal bilgileri isteme hakkına sahiptir; bu bilgiler gizli tutulur ve gelir paylaşımı sözleşme ile belirlenir.
(3) Hak Sahibi Lisans Hakkı ve Üçüncü Kişilere Lisans Verilmesi:
- Hak sahipliği talep eden kişi, kamu kurumu veya kuruluşunun ihtiyaçları için bedelsiz bir lisans hakkına sahip olur.
- Kamu kurumu veya kuruluşu, belirli durumlarda üçüncü kişilere lisans verme hakkına sahiptir, örneğin: a) Hak sahibinin buluşu kullanmaması veya kullanım için çaba göstermemesi, b) Üretilen ürünün kamu sağlığı veya millî güvenlik ihtiyaçlarını karşılayamaması, c) Üretilen ürünün kamu kurum veya kuruluşunun ihtiyacını karşılayamaması.
(4) İstisnai Durumlar:
- 122. Maddede belirtilen lisans uygulaması, zorunlu lisansa ilişkin hükümleri etkilemez.
- Ar-Ge veya tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yapılmayan çalışmalarda veya proje bazlı olmayan kamu desteklerinde ortaya çıkan buluşlar için bu madde hükümleri uygulanmaz.
Bu madde, kamu destekli projelerde ortaya çıkan buluşların bildirim süreçleri, hak sahipliği talepleri, patent başvuruları ve lisans uygulamalarını düzenleyerek, kamu kaynaklarının etkili ve adil bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır.
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 116. Maddesi Hizmet Buluşu Patent Başvurusu
Sınai Mülkiyet Kanununun(SMK) 121. Maddesi Akademisyenlerin Buluşları
